Cơ chế NSW được chính thức khởi động khi Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 48/2011/QĐ-TTg ngày 30/8/2011 về triển khai thí điểm cơ chế một cửa quốc gia. Để triển khai được cơ chế một cửa cần có sự vào cuộc của các bộ ngành liên quan, đặc biệt là 6 bộ: Tài chính, Công Thương, Giao thông Vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thông, Y tế, Tài nguyên và Môi trường…

Hiện, 3 bộ đã sẵn sàng các điều kiện để thực hiện kết nối các hệ thống công nghệ thông tin của từng bộ vào Cổng thông tin của NSW. Đó là hệ thống thông quan điện tử và e-Manifest của Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính), hệ thống eCOSys (cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa qua phương thức điện tử) của Bộ Công Thương, Cổng thông tin thủ tục đối với tàu biển xuất nhập cảnh của Cục Hàng hải (Bộ Giao thông Vận tải).

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh- Trưởng Ban chỉ đạo quốc gia về ASW và NSW đánh giá, Việt Nam thực hiện NSW một phần vì cam kết của Việt Nam với ASEAN nhưng cũng mang lại nhiều lợi ích cho Việt Nam. Việc kết hợp công tác quản lí, giải quyết thủ tục của các bộ thông qua Cổng thông tin NSW sẽ giúp đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy nhanh việc thông quan hàng hóa và phương tiện…

Việc triển khai NSW sẽ giúp các Bộ liên kết chặt chẽ với nhau hơn. Thực tế hiện nay cho thấy việc quản lí, làm thủ tục đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện xuất nhập cảnh giữa các bộ còn chưa có sự kết hợp ăn ý làm ảnh hưởng đến thời gian thông quan hàng hóa, công tác phối hợp giữa các bộ, cơ quan là thành viên ban chỉ đạo còn lúng túng, chưa gắn kết chặt chẽ. Các bộ chưa hình dung và đưa ra được cơ chế tài chính đặc thù để triển khai công việc cụ thể về ASW và NSW áp dụng tại từng bộ, từng cơ quan.

Tuy vậy, các Bộ có vai trò quyết định trong NSW như bộ: Nông nghiệp & Phát triển nông thôn; Y tế, Tài nguyên & Môi trường chưa “ngồi” được với nhau để thống nhất nội dung Thông tư liên tịch giữa 3 bộ với Bộ Tài chính để hướng dẫn thực hiện NSW mặc dù cơ quan thường trực đã hoàn thành dự thảo Thông tư liên tịch giữa các Bộ này.

Nói như vậy không có nghĩa các Bộ không có chuẩn bị gì cho lộ trình thực hiện NSW... Hiện Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn đã có quyết định 2074/BNN-TCCB ban hành Kế hoạch triển khai thí điểm cơ chế hải quan một cửa quốc gia của Bộ. Theo đó, Bộ sẽ triển khai thí điểm NSW tại 7 đơn vị thuộc Bộ, gồm: Tổng cục Lâm nghiệp, Tổng cục Thủy sản, Cục Bảo vệ thực vật, Cục Thú y, Cục Chăn nuôi, Cục Trồng trọt, Cục Quản lý Chất lượng Nông lâm sản và Thủy sản với 8 thủ tục hành chính thuộc các lĩnh vực.

Các nội dung cụ thể: cấp giấy phép Cites xuất khẩu mẫu vật vì mục đích thương mại; đăng ký kiểm tra xác nhận chất lượng thức ăn thủy sản nhập khẩu; cấp phép nhập khẩu giống cây trồng ngoài danh mục được phép sản xuất và kinh doanh; cấp phép nhập khẩu phân bón ngoài danh mục được phép sản xuất và kinh doanh.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng vừa ban hành Danh mục các thủ tục hành chính tham gia thí điểm NSW bao gồm 9 thủ tục hành chính: Giấy chứng nhập đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu; Giấy chứng nhận túi nilon thân thiện môi trường; đăng kí xuất khẩu chất thải nguy hại; đăng kí tạm nhập tái xuất, chuyển khẩu chất thải nguy hại; quyết định chỉ định đơn vị giám định phế liệu nhập khẩu; xác nhận đăng kí nhập khẩu các chất HCFC để Bộ Công Thương cấp phép; xác nhận đăng kí nhập khẩu các chất Polyol trộn sẵn HCFC-141b; xác nhận đăng kí xuất khẩu chất HCFC; xác nhận tính hợp pháp của tài liệu, mẫu vật địa chất và khoáng sản ra nước ngoài.

Các đơn vị thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường tham gia thí điểm NSW gồm: Tổng cục Môi trường, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản, Cục Khí tượng thủy văn và Biển đối khí hậu.