Sáng tạo trong tuyên truyền, vận động bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế ở Quảng Nam

Thu Lan - Minh Lý

Là tỉnh ven biển miền Trung, Quảng Nam có 18 huyện, thị xã, thành phố, trong đó 9 huyện miền núi cách trung tâm tỉnh lỵ hơn 200 km là thách thức lớn trong phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, bảo hiểm y tế (BHYT). Tuy nhiên, với cách làm sáng tạo, đổi mới, đa dạng hình thức tuyên truyền, vận động người dân hiểu rõ về những lợi ích khi tham gia BHXH, BHYT, nên tỷ lệ bao phủ BHXH tự nguyện, BHYT đạt kết quả tích cực.

Đa dạng hình thức tuyên truyền

Để hoàn thành mục tiêu nâng tỷ lệ bao phủ BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, BHXH tỉnh Quảng Nam đã có nhiều ý tưởng độc đáo trong tuyên truyền, vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện, BHYT.

Theo đó, BHXH Tỉnh đã duy trì các mô hình như: Nuôi heo đất tham gia BHXH tự nguyện; mô hình thu tiền góp hàng ngày của người lao động tự do tại các chợ để tham gia BHXH tự nguyện; mô hình "Phụ nữ tiết kiệm tham gia BHXH tự nguyện - vì cuộc sống an sinh tuổi già"...

Những ca từ trong bài chòi dễ nhớ, dễ thuộc và dễ đi vào lòng người đã trở thành “đặc sản” trong phát triển đối tượng của cơ quan BHXH Quảng Nam.
Những ca từ trong bài chòi dễ nhớ, dễ thuộc và dễ đi vào lòng người đã trở thành “đặc sản” trong phát triển đối tượng của cơ quan BHXH Quảng Nam.

Đặc biệt, ý tưởng táo bạo là BHXH tỉnh Quảng Nam đã sáng tạo, đổi mới hình thức tuyên truyền bằng việc lồng ghép văn hóa địa phương là vận dụng dân ca bài chòi vào tuyên truyền BHXH tự nguyện trong các buổi sinh hoạt cộng đồng. Những ca từ trong bài chòi dễ nhớ, dễ thuộc và dễ đi vào lòng người đã trở thành “đặc sản” trong phát triển đối tượng của cơ quan BHXH Quảng Nam.

Ông Nguyễn Văn Hùng - Phó Giám đốc BHXH tỉnh Quảng Nam cho biết, "bài chòi tuyên truyền BHXH tự nguyện" là ý tưởng xuất phát từ việc kết hợp hình thức văn hóa dân gian của địa phương và nội dung tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện tạo nên hình thức tuyên truyền mới, dễ lôi cuốn, thu hút nhiều người dân quan tâm.

Đối tượng được tuyên truyền thông qua hình thức văn nghệ dân gian mộc mạc, gần gũi này phần lớn là người dân, người lao động tự do. Tham dự buổi tuyên truyền người dân vừa được thưởng thức văn hóa tinh thần, vừa được tìm hiểu về chính sách an sinh xã hội.

Hình thức tuyên truyền “bài chòi” này do BHXH tỉnh phối hợp với Trung tâm Văn hóa tỉnh thực hiện, đã và đang được triển khai dưới nhiều hình thức: Tuyên truyền tại cơ sở thông qua tổ chức biểu diễn tại các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh.

Mỗi buổi tuyên truyền tại cơ sở khoảng 60 phút gồm 3 nội dung: các bài hát về Ngành và 1 bài hát do địa phương nơi tổ chức tuyên truyền tham gia, Mini Game tìm hiểu về BHXH tự nguyện và phần chính là hô hát bài chòi về BHXH tự nguyện.

Nhờ có sự kết hợp với trung tâm văn hóa địa phương nên mỗi đêm tổ chức biểu diễn thu hút rất nhiều người xem trực tiếp, có buổi số lượng người xem lên đến gần 1.000 người (Tiên Phước, Hội An, Núi Thành).

Khi được tuyên truyền trực tiếp tại cơ sở, hình thức này có sự tương tác qua lại với đối tượng được tuyên truyền nên hiệu quả tuyên truyền sẽ cao hơn. Tại buổi tuyên truyền, viên chức BHXH huyện và diễn viên kết hợp phát tờ rơi tuyên tuyền, đặt bàn tư vấn chính sách khi người dân có nhu cầu.

Có thể kết hợp trao phần thưởng cho những người trả lời đúng các câu hỏi Mini Game và trúng thưởng hô hát bài chòi. Phần thưởng là những món quà có in logo của ngành BHXH Việt Nam.

Qua mỗi buổi tuyên truyền, được lãnh đạo địa phương đánh giá cao, tăng thêm sự quan tâm của các cấp ủy Đảng, chính quyền cấp cơ sở về thực hiện chính sách BHXH, BHYT nói chung và tuyên truyền vận động người dân tham gia BHXH tự nguyện nói riêng.

Một hình thức tuyên truyền chính sách BHXH khác cũng được cơ quan BHXH Quảng Nam triển khai là triển khai nhạc chờ BHXH tự nguyện. Hình thức tuyên truyền này được BHXH Việt Nam công nhận là sáng kiến cấp Ngành.

Ông Nguyễn Thanh Dũng - Phó Trưởng phòng Truyền thông BHXH tỉnh Quảng Nam cho biết, “nhạc chờ” hiện nay đang được tất cả cán bộ viên chức BHXH tỉnh, nhân viên đại lý thu BHXH, BHYT trên địa bàn tỉnh cài đặt; viên chức của một số BHXH tỉnh khác cũng đang áp dụng.

"Thông qua “nhạc chờ” người dân hiểu được BHXH là cơ quan thực hiện chính sách BHXH, BHYT, chính sách BHXH tự nguyện là chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, vì quyền lợi của người lao động, vì mục đích an sinh xã hội và để góp phần phân biệt với các bảo hiểm thương mại khác đang có lợi thế hơn về chính sách quảng cáo, tiếp cận người dân” - ông Nguyễn Văn Hùng chia sẻ.

Hình thức tuyên truyền này nó được lặp đi lặp lại và dần sẽ tạo sự chuyển biển trong nhận thức của người nghe, trước hết là để hiểu đúng về ngành BHXH và chính sách BHXH tự nguyện. Đây cũng là hình thức truyền thông mà một số tập đoàn, các ngành lớn hiện nay đang áp dụng.

Ngoài ra, với đặc thù có 9/18 huyện là huyện miền núi nên việc tiếp cận thông tin, chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước còn nhiều hạn chế.

Điều kiện đi lại, việc tập trung gặp gỡ người dân để tuyên truyền gặp nhiều khó khăn. Vì đời sống tinh thần của người dân ở miền núi rất thiếu thốn nên khi có những buổi biểu diễn, sinh hoạt văn hóa tập trung thường người dân tham dự rất đông. 

Xác định rõ đặc thù của địa bàn, BHXH tỉnh phối hợp với các đoàn chiếu phim lưu động của Trung tâm Văn hóa tỉnh để kết hợp tuyên truyền chính sách BHXH, BHYT.

Những đợt tuyên truyền như vậy được cấp ủy, chính quyền địa phương rất ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi về địa điểm tổ chức, cũng như thông báo qua loa phát thanh cho người dân biết trước khi sự kiện diễn ra.

Nội dung tuyên truyền là những thông báo ngắn gọn, đi vào trọng tâm là quyền lợi của người tham gia BHXH tự nguyện và BHYT hộ gia đình, VssID-BHXH số…

Tạo cơ hội cho người lao động tự do được thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT

Với những cách làm mới, sáng tạo  đổi mới trong công tác truyền thông, công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện, BHYT của Quảng Nam những năm gần đây đạt được kết quả cao.

BHXH tỉnh Quảng Nam luôn đảm bảo quyền lợi tham gia cho đối tượng thụ hưởng.
BHXH tỉnh Quảng Nam luôn đảm bảo quyền lợi tham gia cho đối tượng thụ hưởng.

“Đặc biệt, việc đổi mới công tác truyền thông đã góp phần giúp BHXH tỉnh Quảng Nam kiểm soát được chi phí khám chữa bệnh BHYT, 2 năm liền không vượt dự toán Chính phủ giao. Trong khi đó, nhiều năm trước đây Quảng Nam là tỉnh luôn vượt Quỹ khám chữa bệnh BHYT” - ông Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Hùng cho biết thêm, để tạo cơ hội cho người lao động tự do có điều kiện tham gia và thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT góp phần đảm bảo an sinh xã hội trên địa bàn, HĐND tỉnh Quảng Nam đã thông qua Nghị quyết số 41-NQ/HĐND hỗ trợ thêm % mức đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện từ ngân sách tỉnh ngoài mức hỗ trợ theo quy định; Nghị quyết số 04/2022/NQ-HĐND ngày 12/1/2022 quy định chính sách hỗ trợ BHYT đối với đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2022-2025.

hHiện nay, độ bao phủ BHYT toàn tỉnh là khoảng 96% dân số, cao hơn bình quân chung cả nước. Còn đối với BHXH, để đạt được mục tiêu 45% người lao động trong độ tuổi tham gia BHXH theo Nghị quyết số 28 NQ/TW đến năm 2025 và BHYT toàn dân, sẽ là vô cùng khó khăn với toàn ngành nói chung cũng như với BHXH Quảng Nam. Để người dân hiểu được chính sách, quyền lợi khi tham gia BHXH, BHYT, nhất là BHXH tự nguyện cần phải có thời gian nhất định, không thể “ngày một ngày hai”.

Với phương châm “mưa dầm thấm lâu” và xác định đúng đối tượng tiềm năng, BHXH Quảng Nam sẽ triển khai thí điểm tuyên truyền với Ban quản lý bãi tắm công cộng, các chợ thương mại để tuyên truyền qua hình thức phát thanh hàng ngày để người dân có điều kiện tiếp nhận thông tin nội dung tuyên truyền.

Nêu rõ định hướng phát triển đối tượng trong thời gian tới, ông Nguyễn Văn Hùng cho biết, trong thời gian tới, BHXH Quảng Nam vẫn xác định truyền thông trực tiếp tại cơ sở là một trong những giải pháp ưu tiên.

Các hình thức truyền thông dù truyền thống hay hiện đại vẫn luôn hướng về cơ sở; kết hợp với văn hóa vùng miền để sản phẩm truyền thông đa dạng, gần gũi, dễ tiếp cận đối tượng tiềm năng vận động phát triển người tham gia BHXH, BHYT.