Bổ sung nhóm thu nhập khác chịu thuế

Hiện nay, Luật thuế Thu nhập cá nhân quy định 10 loại thu nhập chịu thuế, nhưng chưa bao quát được một số khoản thu nhập mới phát sinh như chuyển nhượng tài sản, quyền tài sản (tên miền internet, SIM số đẹp...). Theo Bộ Tài chính, các khoản thu nhập từ chuyển nhượng tài sản, quyền tài sản này cũng có bản chất giống với một số khoản thu nhập không thường xuyên (thu nhập vãng lai) đang thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân hiện nay như thu nhập từ bản quyền, thu nhập từ nhượng quyền thương mại...

Chính vì vậy, Bộ Tài chính cho rằng, cần nghiên cứu việc sửa đổi, bổ sung quy định về thu nhập chịu thuế để đảm bảo bao quát hơn thực tế hiện nay theo hướng bổ sung nhóm thu nhập khác (đồng thời giao Chính phủ quy định chi tiết) hoặc quy định cụ thể các khoản thu khác để đảm bảo tính công bằng giữa các cá nhân có phát sinh thu nhập, đảm bảo phù hợp với nguyên tắc đánh thuế thu nhập cá nhân và thông lệ quốc tế.

Cùng với đó, tại dự án Luật, Bộ Tài chính cũng rà soát sửa đổi, bổ sung quy định đối với thu nhập của cá nhân từ hoạt động đầu tư/chuyển nhượng chứng khoán phái sinh. Lý giải về việc bổ sung này, Bộ Tài chính cho biết, thị trường chứng khoán phái sinh đang phát triển mạnh, nhưng các quy định hiện hành chưa phân biệt rõ ràng giữa chứng khoán cơ sở và phái sinh. Dự thảo đề xuất bổ sung quy định riêng về thuế đối với chứng khoán phái sinh, lấy kinh nghiệm quốc tế làm tham chiếu để đảm bảo công bằng và thuận lợi trong quản lý thuế.

“Cần nghiên cứu bổ sung quy định riêng về thuế thu nhập cá nhân đối với chứng khoán phái sinh để đảm bảo phù hợp với thực tiễn cũng như đặc thù của hoạt động này, tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế cũng như cơ quan thuế trong quá trình tổ chức thực hiện. Kinh nghiệm quốc tế cho thấy các nước đều dần chuyển sang đánh thuế dựa trên thu nhập thực đối với chứng khoán phái sinh”, Bộ Tài chính khẳng định.

Dự trên kinh nghiệm thực tế từ các nước, Bộ Tài chính cũng sửa đổi, bổ sung quy định về thu nhập chịu thuế Thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân. Theo đó, cần thiết nghiên cứu để quy định rõ thu nhập chịu thuế, tỷ lệ thu thuế (trên doanh thu chuyển nhượng từng lần) đối với thu nhập từ chuyển nhượng vốn. Việc điều chỉnh theo hướng này cũng sẽ đảm bảo tính thống nhất, tương thích với nội dung sửa đổi, bổ sung phương pháp thu thuế theo tỷ lệ % thuế thu nhập doanh nghiệp trên doanh thu đối với hoạt động chuyển nhượng vốn của tổ chức nước ngoài.

Kết cấu lại cách tính thuế

Một trong những điểm đáng chú ý tại Dự án Luật thuế Thu nhập cá nhân thay thế đó là việc sửa đổi, bổ sung quy định đối với thu nhập chịu thuế của cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản để đảm bảo đồng bộ với Luật Đất đai năm 2024. Với việc Luật Đất đai 2024 đã được sửa đổi, dự thảo Luật thuế Thu nhập cá nhân cần đồng bộ hóa quy định, đặc biệt về cách xác định thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản theo bảng giá đất.

Bộ Tài chính cũng mở rộng phạm vi thu nhập từ thừa kế và quà tặng. Hiện nay, thừa kế và quà tặng chỉ mới bị đánh thuế đối với một số loại tài sản phải đăng ký sở hữu. Dự thảo Luật đề xuất mở rộng phạm vi thu nhập chịu thuế để bao gồm cả tiền mặt và các tài sản giá trị cao, giống như nhiều quốc gia khác. Điều này giúp tăng tính công bằng giữa các cá nhân phát sinh thu nhập.

Đáng chú ý, Bộ Tài chính cũng bổ sung cách tính thuế đối với từng loại thu nhập chịu thuế, kết cấu lại và điều chỉnh tên một số điều để tương ứng với nội dung sửa đổi.

Theo đó, Luật thuế Thu nhập cá nhân hiện hành kết cấu riêng phần thu nhập chịu thuế, thu nhập tính thuế và thuế suất. Tuy nhiên, từ ngày 01/01/2015, Luật số 71/2014/QH13 sửa đổi cách tính thuế đối với cá nhân kinh doanh, theo đó cá nhân kinh doanh nộp thuế theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất kinh doanh (trước đây thu nhập từ kinh doanh của cá nhân được coi là khoản thu nhập thường xuyên, cộng gộp với thu nhập từ tiền lương, tiền công để nộp thuế theo Biểu thuế lũy tiến từng phần).

Như vậy, đối với từng loại thu nhập chịu thuế hiện nay có cách tính thuế và thuế suất riêng, các quy định về xác định thu nhập chịu thuế, thu nhập tính thuế, thuế suất nằm “rải rác” ở các Điều dẫn đến khó theo dõi cho người nộp thuế. Do vậy, cần kết cấu lại và quy định rõ cách tính thuế đối với từng loại thu nhập chịu thuế để đảm bảo đơn giản, góp phần giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế.