Theo số liệu được công bố ngày 9/6/2014 của Văn phòng Nội các Nhật Bản, kinh tế Nhật Bản trong quý I/2014 đã tăng trưởng ở mức 6,7%, cao hơn so với dự báo trước đó của Văn phòng này là 5,9%, và dự báo của các nhà kinh tế trong một cuộc khảo sát của Bloomberg News là 5,6%. Đầu tư kinh doanh đã tăng 7,6% so với quý trước, cao hơn so với một ước tính sơ bộ trước đó là 4,9%. Chi tiêu tiêu dùng tăng 2,2%, cao hơn so với ước tính ban đầu là 2,1% [2]. Sự gia tăng mạnh trong đầu tư kinh doanh có thể sẽ giúp kinh tế Nhật Bản tránh khỏi tình trạng suy thoái lớn trong Quý II sau đợt tăng thuế từ đầu tháng 4 như dự báo trước đó.

Trong khi các doanh nghiệp có vẻ lạc quan hơn về triển vọng của nền kinh tế thì hộ gia đình phải thắt chặt ngân sách do giá cả tăng cao. Giá tiêu dùng tại Nhật Bản đã tăng mạnh trong tháng 4/2014 khi việc tăng thuế tiêu thụ có hiệu lực. Đó là sự tăng giá nhanh nhất kể từ tháng 2/1991. Các quan chức của Bộ Nội vụ cho biết chỉ số giá tiêu dùng cơ bản, không bao gồm giá thực phẩm tươi sống đã tăng 3,2% so với tháng cùng kỳ năm ngoái. Ngân hàng Nhật Bản ước tính lạm phát cũng sẽ tăng khoảng 1,7% [3].

Ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) chủ trương sẽ tiếp tục các chính sách nới lỏng tiền tệ nếu cần thiết để duy trì lạm phát ổn định ở mức 2%. Ban chính sách của BOJ đã nhất trí quyết định giữ chính sách hiện nay không thay đổi tại cuộc họp hai ngày kết thúc vào 13/6/2014 [4].

Vấn đề đặt ra đối với Chính phủ của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lúc này là đảm bảo nền kinh tế đạt được đà phục hồi bền vững và chống chịu được đợt tăng thuế tiếp theo. Vào ngày 16/6/2014, Thủ tướng Shinzo Abe đã công bố các biện pháp chính sách mới mà Chính phủ của ông tin tưởng sẽ có lợi cho các nhà đầu tư và các công ty Nhật Bản như cắt giảm thuế suất doanh nghiệp nhằm tăng giá cổ phiếu tại nước này. Chính phủ sẽ cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp của Nhật Bản từ 35% xuống dưới 30% trong vài năm tới kể từ tài khóa 2015. Nỗ lực cắt giảm thuế này hứa hẹn sẽ tiếp thêm sinh lực cho đầu tư nước ngoài tại Nhật Bản [5].

Trong Dự thảo chiến lược tăng trưởng kinh tế sửa đổi, Chính phủ Nhật Bản đã cam kết sẽ giảm bớt các quy định trong nông nghiệp, việc làm và lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, vốn bị chỉ trích là những rào cản đối với sự phục hồi của nền kinh tế Nhật Bản. Cụ thể: (1) Trong lĩnh vực nông nghiệp, dự thảo chủ trương đẩy mạnh các nỗ lực cải cách Hiệp hội Hợp tác xã trung ương, tổ chức bảo trợ các hợp tác xã nông nghiệp trên toàn quốc - được biết đến với tên gọi JA-Zenchu; (2) Các biện pháp điều tiết liên quan đến việc làm tập trung vào thúc đẩy hệ thống trả lương dựa trên kết quả công việc với quy định miễn trừ cho “giới cổ cồn trắng”; (3) Những cải cách trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bao gồm hệ thống điều trị y tế mở rộng, kết hợp với các dịch vụ bảo hiểm và phí bảo hiểm theo yêu cầu của bệnh nhân [6].

Chiến lược tăng trưởng này là “mũi tên thứ ba” trong các chính sách kinh tế Abenomics của Thủ tướng Shinzo Abe. Nội các của ông đã thông qua chiến lược tăng trưởng vào tháng 6/2013, nhưng phần lớn những đề xuất chính sách đã không tạo được sự bứt phá và gây không ít thất vọng, vì thế ông đã xây dựng một phiên bản mới, với một số điều chỉnh đáng kể như được đề cập ở trên.

[1] Japan's economy picks up pace,

http://www.smh.com.au/business/world-business/japans-economy-picks-up-pace-20140609-39s3a.html

[2] Kinh tế Nhật Bản tăng trưởng nhanh hơn trong quý I, http://gafin.vn/20140609104016688p32c83/kinh-te-nhat-ban-tang-truong-nhanh-hon-trong-quy-i.htm

[3] Tax hike helps push up prices 3.2% in April, http://www3.nhk.or.jp/nhkworld/english/news/20140530_22.html

[4] Kuroda: Japan growth back above potential in summer,

http://the-japan-news.com/news/article/0001352340

[5] Abe unveils policy steps aimed at bolstering Japanese stock prices, http://english.kyodonews.jp/news/2014/06/296187.html

[6] Thủ tướng Nhật công bố các biện pháp thúc đẩy giá cổ phiếu, http://www.vcbs.com.vn/vn/bai-viet/4/Thu-tuong-Nhat-cong-bo-cac-bien-phap-thuc-day-gia-co-phieu-124795.