Trên thực tế, các BĐS được giao dịch qua sàn giao dịch chủ yếu là các sản phẩm hình thành trong tương lai, chưa có quyền sử dụng đất. Còn quyền sử dụng đất hầu hết vẫn được giao dịch một cách tự do, không kiểm soát trong dân.

Trong khi, chính loại “sản phẩm” này mới chiếm số lượng lớn và giá trị giao dịch cao trên thị trường BĐS. Điều này vô hình chung trở thành nguồn cơn của rất nhiều hệ lụy, gây nhiễu loạn thị trường, khiến Nhà nước thất thoát thuế.

Chính vì vậy, việc thành lập Sàn giao dịch quyền sử dụng đất là chủ trương hoàn toàn đúng đắn, có tác động tích cực tới thị trường BĐS.

Phân tích các yếu tố nên thành lập Sàn giao dịch này, VARS cho rằng, Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ góp phần quản lý, giám sát một cách đầy đủ và trọn vẹn hơn thị trường BĐS, thay vì chỉ dừng lại ở sản phẩm nhà ở hình thành trong tương lai và đất nền dự án như hiện tại.

Bên cạnh đó, “các sản phẩm” muốn được giao dịch qua Sàn giao dịch quyền sử dụng đất phải có thông tin được niêm yết cụ thể, rõ ràng, với sự kiểm chứng chặt chẽ, đặc biệt là tính pháp lý và công khai giá. Đây là căn cứ quan trọng giúp người mua yên tâm để thực hiện giao dịch. Tránh tình trạng mua bán nhà trên giấy, hoạt động lừa đảo, thông tin sai sự thật, mua bán nhà “2 giá", lũng đoạn giá.

Việc kiểm soát một cách chặt chẽ từ khâu “đầu vào” cùng toàn bộ quá trình giao dịch, sẽ góp phần quan trọng giúp thị trường BĐS vận hành một cách đúng đắn, an toàn và minh bạch.

Ngoài các lợi ích trên, VARS cho rằng, việc triển khai Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ tạo thêm phương thức tin cậy, giúp người dân, đặc biệt là các nhà đầu tư trong và ngoài nước thuận lợi hơn trong việc tìm kiếm thông tin và giao dịch.

Trong tương lai gần, nếu được áp dụng những cơ chế, chính sách thuận lợi, việc giao dịch thông qua Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ thu hút nhiều người tham gia, cùng lượng lớn vốn xã hội đầu tư vào BĐS, cạnh tranh với sàn giao dịch chứng khoán, trái phiếu...

Khi vốn hóa đủ lớn với lượng người tham gia thị trường đông, việc thu hút vốn nước ngoài, cũng như các sản phẩm đầu tư hiệu quả như quỹ đầu tư bất động sản (REIT), chứng khoán hóa BĐS, Quỹ Tiết kiệm nhà ở… sẽ có điều kiện phát triển.

Ngoài ra, thực hiện giao dịch thông qua Sàn giao dịch quyền sử dụng đất cũng góp phần tích cực vào việc chống thất thoát thuế cho Nhà nước. Việc thành lập Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ tạo cơ hội tăng khoản thuế thu được của Nhà nước, góp phần không nhỏ vào việc vốn hóa đất đai.

Đánh giá việc thành lập Sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ giúp minh bạch giá mua bán quyền sử dụng đất, Phó Chủ tịch VARS Nguyễn Chí Thanh cho rằng, việc lập Sàn sẽ tạo ra “sân chơi" để hỗ trợ giao dịch quyền sử dụng đất.

Thông qua sàn giao dịch quyền sử dụng đất, cơ quan chức năng sẽ xây dựng được cơ sở dữ liệu, thông tin về thị trường đất đai, giúp dễ dàng hơn trong kiểm soát giao dịch thị trường.

Theo ông Nguyễn Chí Thanh, về lâu dài, sàn giao dịch quyền sử dụng đất sẽ thiết lập một mặt bằng giá đất đai sát với thị trường, hạn chế tình trạng đầu cơ, thổi giá, tạo bong bóng trên thị trường đất đai.

Tuy nhiên, VARS cũng đưa ra một số vấn đề cần cẩn trọng khi thành lập Sàn giao dịch quyền sử dụng đất. Đó là, việc giao dịch thông qua Sàn này là khuyến khích hay bắt buộc? Nếu bắt buộc liệu có ngăn trở quyền tự do kinh doanh của người dân hay không? Nếu không bắt buộc, cần xây dựng cơ chế vận hành như thế nào để khuyến khích người dân tham gia? Sàn giao dịch sẽ được thành lập ở cấp nào? Chỉ Trung ương hay tại từng địa phương? Cơ quan nào sẽ quản lý, giám sát việc thành lập và hoạt động của các sàn này?...

Từ những băn khoăn ở trên, VARS khuyến nghị, quá trình xây dựng, hoàn thiện cơ chế vận hành Sàn giao dịch quyền sử dụng đất cần phải được nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành vào thời điểm thích hợp, để đảm bảo tính khả thi, đem lại lợi ích tối đa cho các bên liên quan.