Trong điều kiện thu ngân sách khó khăn như hiện nay, số thu từ đất thực sự là nguồn lực đáng kể góp phần hoàn thành dự toán thu NSNN 2018. Chính vì thế mà công tác quản lý thu thuế từ nguồn này luôn được đơn vị chú trọng tập trung xử lý.

Khai thông thu nộp ngân sách

Chia sẻ về công tác quản lý các nguồn thu từ đất, ông Trần Ngọc Tâm, Cục trưởng Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh cho biết, trong tổng thu NSNN 6 tháng đầu năm của đơn vị (118.926 tỷ đồng), số thu từ đất được 14.797 tỷ đồng, chiếm 12,44%. Để đạt được kết quả trên, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã phải ban hành 971 thông báo xác định đơn giá thuê đất để làm cơ sở cho chi cục thuế quận/huyện thực hiện lập bộ năm 2018. Đồng thời, Cục Thuế thành phố đã hướng dẫn, giải đáp kịp thời các vướng mắc về chính sách thu, các quy trình, biện pháp quản lý các khoản thu từ đất theo đúng quy định cho người nộp thuế; phổ biến các chính sách mới, tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình thực hiện theo thẩm quyền; tập hợp các khó khăn, vướng mắc chính sách kiến nghị cơ quan cấp trên giải quyết, qua đó đã kịp thời hướng dẫn nhằm khắc phục các sai sót trong việc lập bộ thu…

Bên cạnh việc triển khai hiệu quả các hoạt động quản lý nguồn thu, cơ quan thuế cũng phối hợp chặc chẽ với Sở Tài nguyên Môi trường, Sở Tài chính rà soát và kịp thời đề xuất UBND thành phố các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quản lý cũng như thu tiền thuê đất đối các khu đất do công ty quản lý kinh doanh nhà, công ty dịch vụ công ích quận, huyện quản lý. Bởi các công ty này đều cho rằng, không có nguồn để nộp khoản tiền thuê đất truy thu của các năm trước. Thông qua việc xác định đơn giá thuê đất, cơ quan thuế đã cung cấp thông tin của các tổ chức đang sử dụng đất (SDĐ) nhưng chưa thực hiện các thủ tục thuê đất, gia hạn thời hạn thuê đất cho cơ quan tài nguyên và môi trường để thực hiện quản lý đất đai theo quy định.

“Hiện tại, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh tiếp tục triển khai chỉ đạo của UBND thành phố về việc quản lý nhà đất, thực hiện nghĩa vụ tài chính của Công ty TNHH MTV Quản lý kinh doanh nhà thành phố và Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích quận, huyện nhằm gia tăng nguồn thu cho NSNN”, ông Trần Ngọc Tâm nói.

Đề xuất cho phép thành phố ban hành bảng giá nhà, đất riêng 

Theo một cán bộ Phòng Quản lý các khoản thu từ đất (Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh), đang có 3 yếu tố tác động không tốt đến việc động viên kịp thời các khoản thu từ đất vào NSNN. Thứ nhất,  việc TP. Hồ Chí Minh hiện vẫn chưa có quy hoạch hoặc có kế hoạch sử dụng đất công khai nên cơ quan thuế khá thụ động trong việc khai thác nguồn thu, bởi số thu phải chờ đợi thông tin từ các hội đồng thẩm định và quyết định của UBND. Thứ hai là chương trình quản lý thuế tập trung (TMS) chưa theo dõi được việc quản lý thu tiền SDĐ, tiền thuê đất theo nội dung của các phiếu chuyển thông tin nên việc theo dõi, quản lý, lập bộ chưa được chặt chẽ. Quá trình xác định đơn giá vì thế chưa kịp thời, dẫn đến việc huy động nguồn thu vào ngân sách còn chậm. Yếu tố thứ ba là thực trạng kê khai thấp hơn giá trị giao dịch thực tế trong việc mua bán, chuyển dịch tài sản gây thất thu về thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và lệ phí trước bạ (LPTB).

Để xử lý, Cục Thuế TP. Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các chi cục thuế rà soát các hồ sơ có quyết định giao đất nhưng chưa có quyết định duyệt giá để thông tin đến cơ quan chức năng, nhằm đẩy nhanh việc thực hiện các thủ tục duyệt giá làm cơ sở cho cơ quan thuế thông báo thu tiền SDĐ, tiền thuê đất được kịp thời. Bên cạnh đó, Cục Thuế thành phố rà soát nợ đọng tiền thuê đất, tiền SDĐ; phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính rà soát lại các hồ sơ thuê đất, thu tiền SDĐ trên địa bàn để hướng dẫn cho các đơn vị thuê hoàn chỉnh các thủ tục theo quy định nhằm đảm bảo nguồn thu cho NSNN; tham mưu cho UBND thành phố xây dựng hệ số giá đất năm 2019 để tính tiền SDĐ, tiền thuê đất đối với tổ chức, cá nhân được giao đất, cho thuê đất…

“Để chống thất thu, đồng thời hài hòa lợi ích giữa Nhà nước và người dân trong việc thực hiện nghĩa vụ về thuế TNCN, LPTB trong các hoạt động chuyển nhượng, mua bán nhà đất, có lộ trình chống thất thu theo từng năm, Cục Thuế thành phố đã kiến nghị UBND xem xét quyết định hoặc đề xuất Chính phủ, Bộ Tài chính cho phép TP. Hồ Chí Minh được ban hành bảng giá nhà, đất riêng để áp dụng mức giá tối thiểu tính thuế TNCN, LPTB trong các hoạt động chuyển nhượng, mua bán nhà, đất hiện nay” – ông Trần Ngọc Tâm cho biết.