Năm 2023 đã đi qua, nhìn lại cả một năm nhận xét chung là thị trường hàng hóa đa dạng, dồi dào và phong phú, giá cả có những thời kì biến động do tác động của giá xăng dầu bán lẻ trong nước nhất là trong quý III năm nay.

Cung hàng hóa trong nước và hàng hóa nhập khẩu khá dồi dào, cộng thêm với sức mua trong nước chưa được khôi phục hoàn toàn, cơ cấu tiêu dùng có nhiều thay đổi theo xu hướng an toàn, tiêu dùng xanh và tiết kiệm.

Chính vì vậy mà sự sôi động của thị trường bán lẻ trong nước tuy đạt được một số kết quả nhất định xong thực tế không có những đột biến như những năm trước.

Có thể khẳng định, thị trường bán lẻ Việt Nam vẫn còn rất nhiều tiềm năng cần được khai thác, chính vì vậy các nhà đầu tư trong và ngoài nước trong năm nay và những năm tiếp theo đều có những dự án phát triển chuỗi bán lẻ theo quy mô khác nhau từ mini shop đến các trung tâm thương mại và các đại siêu thị. Các chuỗi đã được mở rộng ở thị trường Việt Nam.

Chia sẻ với báo chí, bà Hoàng Nguyệt Minh - Giám đốc cấp cao, Bộ phận cho thuê thương mại, Savills Hà Nội nhận định: Tính từ giai đoạn sau dịch Covid-19, Việt Nam nổi lên như một thị trường tiềm năng với sức hút mạnh mẽ. Sự gia tăng trong sức tiêu dùng nội địa được xem là một trong các yếu tố thúc đẩy sự quan tâm ngày càng tăng của các thương hiệu quốc tế đối với thị trường này.

Cũng theo bà Minh, một yếu tố quan trọng khác tạo nên sức hút của thị trường bán lẻ tại Việt Nam là so với các quốc gia lân cận như Singapore, Thái Lan, Indonesia, số lượng các thương hiệu quốc tế có mặt tại Việt Nam hiện vẫn còn hạn chế. Điều này tạo ra một cơ hội lớn cho các thương hiệu muốn mở rộng thị trường, đặc biệt khi họ tìm kiếm những bước tiến đầu tiên tại đây.

Còn theo nhìn nhận của Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương, khu vực dịch vụ dự báo vẫn là điểm sáng trong năm 2024. Một số ngành thương mại có thể duy trì đà tăng trưởng bởi các chính sách thương mại và thúc đẩy tiêu dùng nội địa như: ngành vận tải hàng không, bán buôn bán lẻ, dịch vụ lưu trú, ăn uống, dịch vụ tài chính, dịch vụ du lịch… Các ngành dịch vụ phi thị trường dự báo vẫn ổn định.

Dự báo về thị trường bán lẻ 2024, các chuyên gia kinh tế cho rằng, thị trường bán lẻ nội địa là mảnh đất “màu mỡ” cho các nhà bán lẻ khi thu nhập bình quân của người dân ngày càng cao, tầng lớp trung lưu đang tăng rất nhanh, tỷ lệ tiêu dùng so với GDP của Việt Nam cũng thuộc loại cao so với các nước trong khu vực, trên 70%.

Hiện nay, tại Việt Nam, trung bình cứ 100.000 dân thì cần có 1 đại siêu thị và 1 trung tâm thương mại, cứ 10.000 dân cần 1 siêu thị cỡ trung bình, còn 1 nghìn dân cần 1 - 3 cửa hàng tiện lợi. Đây là những yếu tố tiềm năng và là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp phân phối có thể mở rộng thị phần và có rất nhiều dư địa để phát triển.

Đại diện cho các doanh nghiệp, ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, Tổng giám đốc Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op), năm 2024, nền kinh tế thế giới được nhận định sẽ chưa thể phục hồi. Tiêu dùng nội địa được kỳ vọng hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế.

Để đạt mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng tiêu dùng nội địa, theo ông nguyễn Anh Đức, cần thiết phải có những giải pháp căn cơ, dài hơi. Từ đầu năm 2024 đến nay, quan sát chung trên thị trường có rất nhiều giải pháp từ quản trị nhà nước, quản trị kinh tế, quản trị doanh nghiệp để thúc đẩy tăng trưởng bán lẻ nội địa nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung.

Tuy nhiên, việc thúc đẩy này đang gặp phải những rào cản. Trong đó, rào cản lớn từ công ăn việc làm, thu nhập của người lao động giảm đã tác động trực tiếp đến bức trang bán lẻ hiện nay.

Để thúc đẩy sự phát triển lĩnh vực bán lẻ một cách bền vững hơn, ông Nguyễn Anh Đức cho rằng, ngành bán lẻ Việt Nam quy mô khoảng 140 tỉ USD, nếu có những chính sách tích cực, ngành bán lẻ sẽ tác động trực tiếp đến người tiêu dùng. Chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) được áp dụng đến hết năm nhưng theo các doanh nghiệp trong hiệp hội bán lẻ đánh giá thì chính sách kéo dài quá lâu thì sẽ dẫn đến "lờn", không còn phát huy tác dụng kích cầu.

Vì vậy, cần những giải pháp khác, tác động và hỗ trợ trực tiếp đến nhà sản xuất, nhà phân phối nhằm giúp họ tồn tại và phát triển. Nhà nước cũng có thể có chính sách giảm giá trực tiếp cho thuê mặt bằng để tạo sự sôi động cho thị trường

Mặt khác, những chính sách cần có sự hoạch định, áp dụng sớm hơn và mang tính liên tục, dài hơi hơn để các doanh nghiệp có thể tồn tại. Ngoài ra, cần quy hoạch tổng thể lại cung cầu nguồn nguyên liệu trên bình diện quốc gia để các nguồn cung trong nước không cạnh tranh lẫn nhau mà phát huy giá trị cốt lõi.

Bên cạnh đó, cần có sự liên kết của các ngành, các hiệp hội để tạo nên sức bật tổng thể cho nền kinh tế hơn là cạnh tranh cục bộ trong từng ngành. Ví dụ, du lịch hợp lực với thương mại để phát triển. Và để làm được những nội dung này, cần bàn tay vĩ mô nhằm cấu trúc lại giúp doanh nghiệp quản trị rủi ro, tránh rơi vào khủng hoảng.