Thị trường nội địa nhiều chuyển biến tích cực
Đây là nhận định của Bộ Tài chính về thị trường nội địa những tháng đầu tiên của năm 2018, đặc biệt trong thời gian trước, trong và ngay sau Tết Mậu Tuất. Theo đó, hàng hóa dồi dào, đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng của người dân. Sức mua Tết Mậu Tuất 2018 tăng từ 12%-15% so với ngày thường và tăng 10% so với Tết Đinh Dậu 2017.
Thị trường sôi động
Sức mua tăng chủ yếu do các yếu tố như kinh tế 2017 tăng trưởng tốt, sản xuất công nghiệp, tình hình hoạt động của doanh nghiệp khả quan, lạm phát ở mức thấp và các chính sách thực hiện bình ổn thị trường
Theo tổng hợp của cơ quan quản lý, Tết Mậu Tuất năm nay diễn ra muộn vào thời điểm giữa tháng 2/2018, các hoạt động sản xuất, dự trữ hàng phục vụ Tết đã diễn ra nhộn nhịp từ những tháng cuối năm 2017 đến trước Tết. Tình hình cung cầu thị trường diễn ra sôi động theo quy luật hàng năm vào dịp Tết, lượng hàng hóa dồi dào, chủng loại đa dạng, hình thức mẫu mã đẹp, hàng hóa được tổ chức lưu thông thông suốt trên địa bàn cả nước, đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết của người dân. Hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại lớn tiếp tục là những địa điểm thu hút người tiêu dùng do tạo sự yên tâm cho người mua về nguồn gốc, xuất xứ, thương hiệu cũng như các tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm và giá cả bình ổn.
Nhu cầu mua sắm của người tiêu dùng bắt đầu tăng nhẹ từ sau ngày 15 tháng Chạp (thời điểm cúng Rằm cuối năm), tăng cao hơn vào ngày 23 tháng chạp từ 25-30% so với ngày thường (Tết ông Công ông Táo) và sức mua tiếp tục tăng mạnh trong những ngày cận Tết từ 28 - 29 Tết do năm nay thời gian nghỉ Tết ngắn (người lao động chỉ được nghỉ 7 ngày Tết). Nhu cầu mua sắm của người dân trong thời điểm này tập trung chủ yếu ở các mặt hàng phục vụ thăm hỏi, chúc Tết, cúng Tết như bia, rượu, nước giải khát, ngũ quả, thực phẩm tươi sống, đồ cúng...
Bắt đầu từ ngày mùng 3 Tết, một số siêu thị, chợ truyền thống đã mở cửa đón khách trở lại, các cửa hàng nhỏ cũng dần mở cửa để bán ‘lấy ngày’ đầu năm; Vào mùng 4 và mùng 5 Tết, hoạt động mua bán dần trở về bình thường, nhu cầu tiêu dùng chủ yếu tập trung vào một số mặt hàng thiết yếu như nhóm thực phẩm tươi sống thủy hải sản, hàng ăn và dịch vụ ăn uống, dịch vụ du lịch, vui chơi, giải trí, dịch vụ trông giữ xe... Người dân trong năm nay tiếp tục có tâm lý không tích trữ nhiều hàng hóa trong dịp Tết và sử dụng nhiều dịch vụ giải trí, du lịch, vui chơi hơn.
Giá cả thị trường không có biến động bất thường
Tháng 1/2018 là tháng cao điểm cho chuẩn bị hàng hóa phục vụ Tết Mậu Tuất, chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 1/2018 tăng 0,51% so với tháng 12/2017. Tuy đây là mức tăng cao hơn so với các tháng gần đây (tháng 12/2017 tăng 0,21%, tháng 11/2017 tăng 0,13%) nhưng là mức tăng trung bình và theo quy luật hàng năm đối với các tháng giáp Tết trong các năm gần đây (CPI các tháng cận Tết Nguyên đán trong các năm gần đây: CPI tháng 01/2014 tăng 0,55%, CPI tháng 01/2015 giảm 0,2%, CPI tháng 1/2016 tăng 0,42%, CPI tháng 01/2017 tăng 0,46%).
Lạm phát cơ bản (CPI sau khi loại trừ lương thực, thực phẩm tươi sống; năng lượng và mặt hàng do Nhà nước quản lý bao gồm dịch vụ y tế và dịch vụ giáo dục) tháng 1/2018 chỉ tăng 0,18% so với tháng trước, CPI bình quân tháng 1/2018 so với tháng 1/2017 chỉ tăng 2,65%, thấp hơn nhiều so với mục tiêu kiểm soát lạm phát bình quân năm 2018 khoảng 4% do Quốc hội đề ra. Điều này cho thấy việc chỉ số giá tháng 1/2018 tăng 0,51% là theo quy luật, vẫn nằm trong kiểm soát và diễn biến theo đúng với kịch bản công tác điều hành giá trong dịp trước Tết do Ban Chỉ đạo điều hành giá đã chỉ đạo các Bộ, ngành, cơ quan quản lý nhà nước về giá đề ra.
Bước sang tháng 2/2018 là tháng Tết Mậu Tuất, cơ bản giá cả thị trường không có biến động bất thường và mức độ tăng thấp hơn Tết năm trước, một phần do nguồn hàng của các đơn vị kinh doanh dồi dào cùng với nhiều chương trình khuyến mại giảm giá của nhiều doanh nghiệp, góp phần ổn định giá cả thị trường trong dịp Tết năm nay.
Tăng cường công tác quản lý, điều hành, bình ổn thị trường
Đối với các địa phương, tính đến ngày 10/2/2018, có 40/63 UBND tỉnh, thành phố đã ban hành chỉ thị, kế hoạch bình ổn thị trường Tết Mậu Tuất 2018. Trong đó, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố đã chỉ đạo các sở, ban, ngành theo dõi sát diễn biến cung, cầu hàng lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng trước, trong và sau Tết; chủ động chuẩn bị nguồn hàng hóa dồi dào, giá cả hợp lý đảm bảo đáp ứng nhu cầu tiêu dùng cho nhân dân, nhất là nhân dân vùng sâu, vùng xa, không để xảy ra mất cân đối cung cầu, găm hàng, tăng giá làm mất ổn định thị trường giá cả hàng hóa và dịch vụ;
Đặc biệt, các địa phương đã tăng cường thực hiện Chương trình bình ổn giá cả thị trường kết hợp với đưa hàng Việt về nông thôn, đẩy mạnh xã hội hóa chương trình bình ổn thị trường, khuyến khích các doanh nghiệp tự nguyện tham gia không cần hỗ trợ vốn vay từ ngân sách Nhà nước. Tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định về quản lý giá, thuế, phí đối với những mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá, mặt hàng bình ổn giá, mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân.
Theo dõi, kiểm soát các yếu tố hình thành giá, việc xác định giá bán; triển khai quyết liệt các biện pháp kiểm tra, kiểm soát việc tuân thủ và thực hiện nghiêm quy định về đăng ký giá, niêm yết giá và bán theo giá niêm yết nhất là đối với những mặt hàng thuộc danh mục Nhà nước định giá, mặt hàng bình ổn giá, mặt hàng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống như: Cước vận tải, sữa, thuốc chữa bệnh cho người, xăng dầu, gas...; Xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực giá.
Các doanh nghiệp đã chủ động nhập hàng dự trữ phục vụ Tết Mậu Tuất và có kế hoạch tổ chức các hoạt động phục vụ Tết như bán hàng lưu động, tổ chức các hội chợ xuân, các chương trình khuyến mại, giảm giá… Hầu hết các địa phương đã triển khai chương trình bình ổn thị trường, theo hướng đẩy mạnh xã hội hóa chương trình theo hướng khuyến khích các doanh nghiệp tự nguyện tham gia không cần hỗ trợ vốn vay từ ngân sách Nhà nước.
Thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu
Để tiếp tục bình ổn thị trường, giá cả trong tháng 3 và quý II/2018, Bộ Tài chính đề nghị các Bộ, ngành, địa phương chú trọng một số giải pháp. Theo đó tiếp tục theo dõi sát diễn biến cung cầu, thị trường, giá cả, thực hiện các giải pháp bảo đảm cân đối cung cầu nhằm bình ổn thị trường, giá cả nhất là những mặt hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng sau Tết của người dân để kịp thời chỉ đạo và có biện pháp xử lý, tránh để xảy ra hiện tượng tăng giá bất hợp lý, tung tin thất thiệt gây bất ổn thị trường.
Tăng cường quản lý, kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về giá gắn với kiểm tra chấp hành pháp luật về thuế, phí (nhất là dịch vụ tham quan, du lịch, dịch vụ trông giữ xe đạp, xe máy, ôtô). Quản lý chặt việc niêm yết giá và bán theo giá niêm yết các mặt hàng có nhu cầu tăng cao sau Tết.
Tăng cường kiểm tra các quy định về đảm bảo an toàn giao thông, chỉ đạo các doanh nghiệp vận tải tổ chức tốt công tác vận tải để phục vụ đủ nhu cầu đi lại cho người dân trong dịp lễ hội đầu năm; yêu cầu đơn vị kinh doanh vận tải công bố và niêm yết công khai mức giá cước theo đúng quy định hiện hành.
Tiếp tục quản lý, điều hành giá các mặt hàng Nhà nước còn định giá, mặt hàng bình ổn giá (xăng dầu, dịch vụ sự nghiệp công, sữa dành cho trẻ em dưới 6 tuổi...) theo cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước bảo đảm mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2018.