Đang ở mức tín nhiệm thấp nhất trong các cuộc thăm dò dư luận, đồng thời phải đối mặt với cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Robert Mueller liên quan đến sự dính líu của Nga trong cuộc bầu cử Mỹ, ông Trump, trong bài nói chuyện đầu tiên của mình, đã né tránh những chỉ trích từ phía các đối thủ. Thay vào đó, ông tập trung nhấn mạnh tinh thần đoàn kết, sự hợp tác tất yếu giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa để đưa đất nước tiến lên, đặc biệt là để tìm kiếm đồng thuận cho một loạt vấn đề từ nhập cư cho đến dự án cơ sở hạ tầng.

“Tối nay, tôi kêu gọi những người Dân chủ và Cộng hòa cùng nhau bắt tay để thúc đẩy các dự án cơ sở hạ tầng an toàn, nhanh chóng, đáng tin cậy và hiện đại mà nền kinh tế Mỹ cần và người dân Mỹ đáng được hưởng”. Một dự án với tổng chi phí lên tới khoảng 1.500 tỷ USD cũng được ông Donald Trump đưa ra.

Những phát biểu kêu gọi sự đoàn kết, thống nhất của người dân và sự hợp tác của các thành viên từ hai chính đảng lớn nhất nước Mỹ phản ánh hy vọng của vị Tổng thống vào việc chính quyền Mỹ sẽ hàn gắn được những rạn nứt giữa hai đảng trong năm thứ hai ông cầm quyền.

Một thủ lĩnh Cộng hòa nhận định, Tổng thống dường như đang chìa bàn tay với những người Dân chủ để khép lại một chương chia rẽ chính trị sâu sắc. Tuy nhiên, sự chia sẽ dường như đã trở thành đặc sản của nền chính trị Mỹ và ngay tại Hội trường Quốc hội, chỉ có một nửa nghị sĩ đứng lên vỗ tay sau mỗi lời tuyên bố của ông Trump.

4 trụ cột trong chính sách nhập cư

Cũng trong thông điệp của mình, Tổng thống  Donald Trump công bố khung chính sách nhập cư hoàn chỉnh, coi đây là trọng tâm của bài phát biểu trước quốc dân năm nay. Ông Trump nói trong nhiều thập kỷ qua, “biên giới mở” đã cho phép “các băng đảng và ma túy tràn vào” nước Mỹ. Ông một lần nữa thúc giục xây dựng bức tường biên giới, vấn đề vẫn đang kẹt tại Quốc hội vì kinh phí. “Chúng (biên giới mở) đã cho phép hàng triệu nhân công giá rẻ tranh giành công việc và lương bổng với những người Mỹ nghèo nhất. Bi thảm hơn, chúng đã gây ra cái chết của nhiều người vô tội”.

Trước tình trạng này, ông kêu gọi sự đoàn kết ở Quốc hội và cho biết đã gửi tới Quốc hội một đề xuất chi tiết “như sự thỏa hiệp công bằng - đề xuất mà không phải ai cũng đạt được mọi điều họ muốn, nhưng đất nước sẽ có được những cải cách trọng yếu cần thiết”.

Đề xuất đó gồm 4 trụ cột: Thứ nhất, sẽ cấp có lộ trình quyền công dân Mỹ cho 1,8 triệu người nhập cư bất hợp pháp, những người được cha mẹ đưa tới đây khi còn nhỏ - con số này lớn gấp gần 3 lần so với chính quyền trước làm được. Thứ hai, kiểm soát toàn diện biên giới với việc xây dựng một bức tường ở biên giới phía Nam. Thứ ba, chấm dứt “Xổ số visa” - chương trình cấp thẻ xanh ngẫu nhiên cho người muốn nhập tịch Mỹ mà không đòi hỏi gì về kỹ năng, thành tích, hay sự an toàn của người dân. Thứ tư, bảo vệ gia đình hạt nhân bằng cách chấm dứt tình trạng “di cư dây chuyền” (tức những người có quyền công dân bảo trợ họ hàng không trực hệ từ nước ngoài vào Mỹ và trở thành công dân Mỹ). Ông Trump khẳng định: “Điểm cải cách quan trọng này là rất cần thiết, không chỉ đối với nền kinh tế Mỹ, mà còn vì an ninh và tương lai của nước Mỹ”.

Phòng thủ bằng sức mạnh tuyệt đối

Về chính sách an ninh quốc gia, người đứng đầu Nhà Trắng tiếp tục nhấn mạnh chủ trương “hòa bình thông qua sức mạnh”. Ông kêu gọi Quốc hội thông qua khoản ngân sách cần thiết để hiện đại hóa và tái xây dựng kho vũ khí hạt nhân để như ông nói, “hy vọng không bao giờ phải dùng đến nó, nhưng phải làm cho nó mạnh mẽ và uy quyền, giúp ngăn chặn bất kỳ hành vi hung hăng nào”.

Về chính sách đối ngoại, Tổng thống Donald Trump nêu rõ: “Chúng ta đang tái thiết sức mạnh và lòng tin ở trong nước. Song song với đó, chúng ta cũng đang khôi phục sức mạnh và vị thế ở bên ngoài”. Ông mô tả những đối thủ như Trung Quốc và Nga đang thách thức lợi ích, nền kinh tế và các giá trị của nước Mỹ. Đối mặt với những mối nguy này, ông khẳng định “sức mạnh tuyệt đối là cách thức phòng thủ chắc chắn nhất”.

Về vấn đề Triều Tiên, ông Donald Trump nhấn mạnh chiến lược “gây sức ép tối đa” mà ông theo đuổi, thay cho chính sách “im lặng chiến lược” của ông Barack Obama. “Kinh nghiệm cho chúng ta thấy, sự tự mãn và nhượng bộ chỉ đem đến những hành vi công kích và khiêu khích. Tôi sẽ không nhắc lại những sai lầm của các chính quyền trước đây đã đẩy chúng ta vào tình thế nguy hiểm này”, ông Trump nói.

Kết thúc bài thông điệp đầu tiên của mình, Tổng thống Donald Trump nhắc đến những nhân vật mà ông ca ngợi là đại diện cho giá trị Mỹ và giấc mơ Mỹ, trong khi không quên gửi đi lời kêu gọi về sự đoàn kết để “khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại”, một khẩu hiệu gắn với ông từ những ngày đầu tranh cử.