Dấu ấn Việt Nam

Sau 30 năm thực hiện đường lối Đổi mới, từ một nước nông nghiệp lạc hậu, chịu hậu quả nặng nề của chiến tranh, nghèo đói và kém phát triển, Việt Nam đã vươn lên trở thành quốc gia thuộc Nhóm nước đang phát triển có thu nhập trung bình.

Trong giai đoạn 1986 - 2010, Việt Nam liên tục đạt tăng trưởng cao, bình quân GDP tăng khoảng 7%/năm. Giai đoạn 2011 - 2015, mặc dù gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh kinh tế thế giới suy giảm vừa qua, song Việt Nam vẫn đạt tốc độ tăng GDP bình quân đạt khoảng 6%/năm, theo hướng tăng dần qua từng năm, trong đó năm 2015 dự kiến đạt trên 6,5%, cao nhất kể từ năm 2011 đến nay. Việt Nam là một trong số rất ít các quốc gia duy trì tăng trưởng kinh tế dương liên tục và khá cao trong giai đoạn này.

Chia sẻ với đông đảo các nhà đầu tư, các tập đoàn kinh tế hàng đầu thế giới và khu vực tại Diễn đàn đầu tư toàn cầu Việt Nam hôm 30/9/2015, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, nền kinh tế Việt Nam hiện đang bước vào quỹ đạo tăng trưởng mới với kinh tế vĩ mô ổn định; tăng trưởng nhanh hơn; lạm phát ở mức thấp và hướng tới mục tiêu phát triển bền vững với GDP tăng trưởng 6,5-7%/năm trong 2016-2020.

Kim ngạch thương mại tăng bình quân khoảng 12-15%/năm, đến năm 2020 dự kiến kim ngạch thương mại hai chiều đạt khoảng 600 tỷ USD. Đời sống của 90 triệu người dân Việt Nam được nâng lên, sức mua và quy mô thị trường Việt Nam ngày càng tăng; tính đến cuối năm 2014, GDP bình quân đạt 2.200 USD/người, tính theo ngang giá sức mua - PPP - đạt trên 5.600 USD.

Đến nay, tổng vốn đăng ký của đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đạt khoảng 270 tỷ USD, với hơn 19 nghìn dự án đang hoạt động của các nhà đầu tư đến từ 105 quốc gia và vùng lãnh thổ; số vốn đã giải ngân đạt 135 tỷ USD. Trong 9 tháng đầu năm 2015, đầu tư trực tiếp nước ngoài với vốn đăng ký mới tại Việt Nam là hơn 17 tỷ USD, tăng 53% so với cùng kỳ và số vốn giải ngân đạt gần 10 tỷ USD, tăng hơn 8% so với năm 2014. Nhiều tập đoàn đa quốc gia, trong đó có các tập đoàn đến từ châu Âu, đang đầu tư, kinh doanh có hiệu quả tại Việt Nam.

Theo báo cáo của Giám đốc Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng liên tục cao trên thế giới trong suốt 20 năm qua. Quy mô và tiềm lực của nền kinh tế không ngừng tăng lên. Kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội phát triển khá nhanh. An sinh xã hội và đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện.

Báo cáo Cạnh tranh toàn cầu 2015-2016 do Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) công bố hôm 29/9 cho thấy, chỉ số cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam đạt 4,3 điểm, xếp ở vị trí 56/140 nền kinh tế được WEF khảo sát năm nay. Như vậy, Việt Nam đã tăng 12 bậc nếu so với mức 4,23 điểm và vị trí 68 trong số 144 nền kinh tế khảo sát kỳ 2014-2015. Trong đánh giá tổng kết thực hiện Mục tiêu Phát triển thiên niên kỷ của Liên hợp quốc, tháng 9/2015 tại New York, Việt Nam là quốc gia được đánh giá là hoàn thành trước thời hạn nhiều Mục tiêu thiên niên kỷ...

Trong đánh giá mới đây về triển vọng kinh tế Việt Nam, các tổ chức kinh tế - tài chính quốc tế cũng đã có nhiều phân tích và nhận định rất lạc quan. Theo đó, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đánh giá tích cực triển vọng kinh tế Việt Nam, nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam lên 6,5% năm 2015 và 6,6% năm 2016 (dự báo trước là 6,1% và 6,2%) nhờ mở rộng sản xuất, tăng thu hút đầu tư nước ngoài và tiêu dùng.

Trong khi đó, tờ Thời báo Tài chính Anh ngày 22/9 nhận định kinh tế Việt Nam bắt đầu bước vào chu kỳ phục hồi, nằm trong số ít nền kinh tế đang nổi duy trì đà tăng trưởng nhờ “bùng nổ tư nhân hóa”, tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị khu vực, tranh thủ được xu hướng dòng đầu tư đang dần rời khỏi Trung Quốc. Tờ báo này cũng khẳng định, Việt Nam nằm trong số ít nước có xuất khẩu tăng 2 con số nhờ hiệu ứng tích cực từ đàm phán các hiệp định tự do thương mại với các thị trường lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Có thể nói, Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của đầu tư nước ngoài nhờ những lợi thế về chế độ chính trị ổn định, cơ sở hạ tầng đang dần cải thiện, nguồn nhân lực dồi dào có chi phí cạnh tranh và thân thiện, cải cách thủ tục hành chính ngày càng tốt hơn… Những nhận định khách quan từ các tổ chức quốc tế phần nào khẳng định được những thành tựu ấn tượng về kinh tế - xã hội của Việt Nam trong những năm qua.

Hiện nay, Việt Nam đang cùng các nước thành viên nỗ lực hoàn thành mục tiêu xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN vào cuối năm 2015. ASEAN sẽ là một thị trường năng động với quy mô 625 triệu dân, GDP khoảng 2.500 tỷ USD, có tốc độ tăng trưởng khá cao, dự kiến đến năm 2030 tổng GDP của ASEAN sẽ đạt 10 nghìn tỷ USD.

Cùng với đó, Việt Nam đã ký 8 Hiệp định Thương mại tự do (FTA) và đầu năm 2015 đã ký các FTA với Hàn Quốc và Liên minh kinh tế Á - Âu (EEU). Việt Nam là nước đầu tiên trong ASEAN kết thúc đàm phán và dự kiến ký Hiệp định FTA với Liên minh Châu Âu (EU) vào cuối năm 2015. Đến nay đã cơ bản kết thúc đàm phán với 11 nước đối tác về Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Theo đó, các Hiệp định FTA mở ra không gian thương mại tự do rộng lớn giữa Việt Nam với 55 đối tác, bao gồm tất cả thành viên Nhóm G7 và 15 thành viên của G-20.

Nỗ lực cho môi trường đầu tư kinh doanh tốt hơn

Trong các khuyến nghị mới đây, các nhà đầu tư nước ngoài đều có chung ý kiến Việt Nam cần tiếp tục đơn giản hóa hơn thủ tục hành chính, tăng cường đa dạng hóa cơ cấu ngành kinh tế, tranh thủ tối đa TPP, đẩy mạnh hơn cải cách doanh nghiệp nhà nước và chú trọng phát triển khu vực tư nhân, nhất là doanh nghiệp vừa-nhỏ...

Trước những đề xuất này, tham dự và phát biểu tại Diễn đàn đầu tư toàn cầu Việt Nam, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực triển khai đồng bộ và quyết liệt nhiều biện pháp cụ thể để vượt qua thách thức và tranh thủ hiệu quả các cơ hội thuận lợi cho mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới. Đồng thời, nhằm phát huy tốt nhất những tiềm năng phát triển kinh tế, Việt Nam luôn hoan nghênh các doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư, kinh doanh ổn định, lâu dài tại Việt Nam.

Tại diễn đàn, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chia sẻ những vấn đề lớn liên quan đến môi trường đầu tư kinh doanh; việc đầu tư hạ tầng theo hình thức công-tư (PPP); vấn đề về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước...

Một là, về môi trường đầu tư kinh doanh: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Việt Nam đang nỗ lực hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường (tập trung vào cải thiện khuôn khổ pháp luật và thủ tục hành chính, đặc biệt là khâu thực thi), nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và phát triển kết đồng bộ cấu hạ tầng.

Nhiều văn bản pháp luật quan trọng đã có hiệu lực như Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản, Nghị định về đầu tư đối tác công - tư PPP, Nghị định về chứng khoán và nhiều Luật khác đang tiếp tục được xây dựng và ban hành trong năm 2016 với các ưu đãi cụ thể. Việt Nam phấn đấu đạt các chỉ tiêu về môi trường kinh doanh như về thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội, xây dựng, đất đai, tiếp cận điện năng... ngang mức bình quân ASEAN-4 trong năm 2016 và nhiều khả năng năm 2015 Việt Nam cũng có thể đạt được mục tiêu ngang bằng các nước ASEAN-4.

Thời gian tới, việc ký và triển khai các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với tiêu chuẩn cao như Hiệp định TPP, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU sẽ làm cho môi trường môi trường đầu tư kinh doanh Việt Nam trở nên thuận lợi hơn, cạnh tranh ở tầm mức cao hơn trong khu vực.

Hai là, về đầu tư hạ tầng theo hình thức PPP: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, Việt Nam đã xác định xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là một đột phá trong chiến lược phát triển. Việt Nam thực hiện chương trình cải cách đầu tư công, tạo môi trường thuận lợi cho tư nhân trong nước và quốc tế tham gia đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng với ưu tiên cho các dự án có công nghệ cao, có công nghiệp, dịch vụ hỗ trợ.

Nghị định về đầu tư theo hình thức PPP đã có hiệu lực sẽ tạo tiền đề để mở ra cơ hội thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân, đặc biệt nguồn vốn FDI. Việt Nam đang cập nhật và sẽ sớm công bố với các nhà đầu tư Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư theo hình thức PPP, trong đó có các dự án hạ tầng giao thông, năng lượng, cấp nước, xử lý chất thải, hạ tầng đô thị lớn...

Ba là, về cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước: Qua hơn 20 năm thực hiện quá trình tái cơ cấu, cổ phần hóa, từ số lượng hơn 12.000 doanh nghiệp nhà nước, nay đã giảm khoảng 90%. Sau cổ phần hóa, các doanh nghiệp nhà nước hoạt động bình đẳng với doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác và hầu hết các doanh nghiệp đã cổ phần hóa này đều phát triển về quy mô và kinh doanh hiệu quả.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết, hiện Chính phủ Việt Nam tập trung đẩy mạnh tái cơ cấu các Tập đoàn, Tổng công ty lớn của nhà nước. Riêng từ năm 2011 đến tháng 9/2015, Việt Nam đã cổ phần hóa được 350 doanh nghiệp và sẽ tiếp tục đẩy nhanh, đẩy mạnh tiến trình này.

Trong thời gian tới, ngày càng có nhiều doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa sẽ được niêm yết trên sàn chứng khoán. Đây là cơ hội tốt cho các đối tác nước ngoài tìm hiểu cơ hội mua bán và sáp nhập (M&A) các doanh nghiệp nhà nước Việt Nam và Việt Nam khuyến khích các Tập đoàn nước ngoài có tiềm lực tài chính, công nghệ, thị trường tham gia quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, M&A trong thời gian tới.

Bốn là, về thị trường tài chính Việt Nam: Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, với quy mô còn khiêm tốn, Việt Nam đang tiếp tục thay đổi, bổ sung những chính sách, sản phẩm dịch vụ phù hợp với thông lệ và chuẩn mực quốc tế.

Việt Nam đã ban hành và thực hiện quy định về mở rộng tỷ lệ sở hữu (nới room) cho nhà đầu tư nước ngoài tham gia thị trường chứng khoán; không hạn chế nhà đầu tư nước ngoài đầu tư trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp; nâng tỷ lệ sở hữu nước ngoài tại quỹ đầu tư chứng khoán và công ty đầu tư chứng khoán đại chúng từ 49% lên 100% cùng nhiều nội dung mang tính “mở” và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp nước ngoài tham gia...