Theo số liệu khảo sát của nhiều tổ chức quốc tế, thời gian nộp thuế trung bình của các nước ASEAN  là 171 giờ/năm. Trong đó, Indonesia là 259 giờ, Thái Lan là 264 giờ, Philippines là 193 giờ, Malaysia là 133 giờ, Brunei là 96 giờ, Singapore là 82 giờ. Trong khi đó, tại Việt Nam, năm 2013, DN phải mất tới 876 giờ (gấp hơn 5 lần so với ASEAN-6) để thực hiện các thủ tục về thuế.

Gấp nhiều lần so với các nước ASEAN

Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ tịch Hội Tư vấn thuế Việt Nam cho biết, mấy năm trước, thời gian bình quân để thực hiện các thủ tục về thuế của DN lên tới 1.050 giờ, nên hiện giảm còn 876 giờ đã cho thấy bước cải cách thủ tục hành chính rất mạnh mẽ của ngành Thuế. Tuy nhiên, DN vẫn mất quá nhiều thời gian để thực hiện thủ tục về thuế. Chính điều này đã tác động không nhỏ tới vị trí của Việt Nam trong bảng xếp hạng môi trường kinh doanh do các tổ chức quốc tế xếp hạng.

Bình quân tại các nước ASEAN, DN chỉ mất 171 giờ/năm cho thủ tục về thuế. Vì vậy, bà Cúc cho biết, đây là cơ sở để Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính phải có giải pháp giảm thời gian thực hiện các thủ tục về thuế của DN xuống bằng mức trung bình của 6 nước ASEAN kể trên.

Nhưng nhiều DN cũng cho rằng với thời hạn thực hiện chưa tới 2 năm, khó có thể giảm được thời gian làm thủ tục thuế từ 876 giờ/năm xuống còn 171 giờ/năm. Cả nước hiện có 1,7 triệu hộ kinh doanh, hơn 1 triệu người nộp thuế thu nhập cá nhân, trên 400.000 DN nhỏ. Những đối tượng này và cả nhân viên kế toán của rất nhiều DN nhỏ không thể nắm chắc và cập nhật đầy đủ, kịp thời được 10 luật thuế, pháp lệnh phí và lệ phí và hàng trăm văn bản hướng dẫn luật, pháp lệnh, nên rất mất thời gian trong việc thực hiện các thủ tục về thuế. Đây là một trong những nguyên nhân khiến thời gian thực hiện các thủ tục về thuế của Việt Nam cao gấp đến 5 lần so với bình quân 6 nước ASEAN kể trên.

Giải pháp đồng bộ

Tuy nhiên, theo lãnh đạo Tổng Cục thuế, đây quả thực là thách thức rất lớn, nhưng không phải là không thực hiện được. Các chính sách thuế mới được sửa đổi, bổ sung đã có nhiều đột phá trong giải quyết thủ tục hành chính thuế, nên có thể giảm đáng kể thời gian làm thủ tục về thuế của DN.

Chính vì vậy, thời gian tới, bên cạnh việc triển khai các luật thuế, để rút ngắn thời gian làm thủ tục thuế, Tổng cục Thuế đã và đang tiếp tục rà soát, đánh giá lại và cải tiến quy trình, hồ sơ và thủ tục nộp thuế; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính thuế hơn nữa; công khai, minh bạch thủ tục hành chính thuế, để DN và người dân dễ tiếp cận…

Còn theo bà Cúc, ngành thuế cần phát triển hệ thống đại lý thuế. Theo đó, đại lý thuế thực hiện các thủ tục về thuế theo thỏa thuận với người nộp thuế. Đại lý thuế phải chịu trách nhiệm cung cấp cho cơ quan thuế tài liệu, chứng từ chứng minh tính chính xác của việc khai thuế, nộp thuế, quyết toán thuế; chịu trách nhiệm trước pháp luật và chịu trách nhiệm với người nộp thuế.

Tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh hiện có khoảng 120 đại lý thuế. Trong đó, có đại lý chỉ có 28 người, nhưng ký hợp đồng dịch vụ thuế với 215 DN, tức là một nhân viên đại lý thuế có thể làm các thủ tục về thuế cho gần chục DN.