Bớt thủ tục, bớt phiền hà

Trong bối cảnh yêu cầu cải cách thủ tục hành chính đang là khâu đột phá trong điều hành của Chính phủ, ngành Ngân hàng cũng chủ động tích cực triển khai lĩnh vực này. Trao đổi với phóng viên mới đây, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Đào Minh Tú nhấn mạnh: “Cải cách thủ tục hành chính trong ngành Ngân hàng không chỉ cải cách trong hệ thống NHNN mà chúng tôi cũng đã chỉ đạo quyết liệt các ngân hàng thương mại (NHTM) tích cực cải cách, đơn giản các thủ tục quy định trong việc cung cấp các dịch vụ cho người dân, nhất là các thủ tục vay vốn, trả nợ; các thủ tục quy trình giao dịch tiền mặt, thanh toán…”.

Theo NHNN, thời gian qua, các tổ chức tín dụng (TCTD) đã có nhiều đổi mới trong việc xây dựng quy trình cho vay theo hướng đơn giản hóa thủ tục vay vốn, thông thoáng hơn, giảm bớt phiền hà cho khách hàng vay vốn nhưng vẫn đảm bảo an toàn vốn vay và phù hợp với quy định của pháp luật; đồng thời nâng cao khả năng thẩm định để rút ngắn thời gian giải quyết cho vay, tạo điều kiện cho DN tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng, trong đó có DNNVV.

Chẳng hạn, ACB cho vay tiêu dùng tín chấp giải ngân chỉ trong vòng 48 giờ. Hay VPBank cho DN vay sản phẩm “Cho vay kinh doanh bảo đảm bằng bất động sản” với tỷ lệ cấp tín dụng trên mỗi tài sản đảm bảo lên tới 90% giá trị tài sản đó với thủ tục đơn giản, thời gian thẩm định tối đa 48 giờ. Ngoài ra, ngân hàng này có sản phẩm cho vay mua ô tô với thời gian giải quyết hồ sơ siêu tốc, chỉ còn 8 giờ… Thậm chí với sản phẩm "An Gia Phú Quý" của Techcombank thì khách hàng còn có thể biết mình được vay bao nhiêu ngay khi đến gặp cán bộ tín dụng mà không cần phải cung cấp tài sản đảm bảo và hồ sơ vay vốn…

Ngân hàng nỗ lực là thế nhưng phải thừa nhận thực tế là vẫn còn khách hàng chưa hài lòng về yêu cầu thủ tục, giấy tờ và thời gian xử lý hồ sơ khi đến vay vốn tại một số chi nhánh các NHTM. Đơn cử, mới đây thông qua Ban Dân nguyện của Quốc hội, cử tri các tỉnh Đồng Nai, Long An và TP. Hải Phòng nêu kiến nghị: “Đề nghị NHNN rà soát, cải cách hành chính trong thủ tục cho vay, nhằm tạo cơ chế thông thoáng cho người dân và các DN, nhất là các DNNVV được vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, tạo việc làm cho người lao động”.

Thực tế là ngân hàng luôn muốn cho vay để đạt mục tiêu kinh doanh, khách hàng cũng mong nhanh chóng được giải ngân vốn xin vay. Vậy, vấn đề nằm ở đâu?

Muốn vay siêu tốc, phải có thực lực

Trả lời cử tri các địa phương trên bằng văn bản về vấn đề này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, để tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận nguồn vốn tín dụng, NHNN đã chỉ đạo các TCTD xem xét thực hiện một số giải pháp tháo gỡ khó khăn liên quan đến điều kiện và thủ tục tín dụng như: Cơ cấu lại thời hạn trả nợ; xem xét cơ cấu lại các khoản vay trên cơ sở đánh giá các biện pháp khắc phục khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh nhằm đảm bảo thời hạn cho vay phù hợp với chu kỳ sản xuất - kinh doanh và khả năng trả nợ của khách hàng vay, nhưng không nhằm mục đích che giấu nợ xấu của TCTD, che giấu thực trạng hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình tài chính không lành mạnh của khách hàng vay.

Bên cạnh đó, các TCTD xem xét và quyết định xử lý đối với các khoản nợ đến hạn mà khách hàng gặp khó khăn trong việc trả nợ như miễn, giảm lãi vay, không thu lãi quá hạn, ưu tiên thu nợ gốc trước, thu nợ lãi sau...

Chia sẻ với những khó khăn của DN hiện nay, tuy nhiên, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho rằng, một số DN trong đó có DNNVV gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn ngân hàng chủ yếu là do năng lực tài chính yếu kém, không chứng minh được tính khả thi và hiệu quả của dự án, phương án sản xuất kinh doanh đề nghị vay vốn. Thậm chí có khách hàng còn nợ phải trả tồn đọng lớn chưa có biện pháp xử lý... mà muốn vay mới thì đúng là làm khó cho ngân hàng.

Chúng tôi cũng đặt câu hỏi với nhiều cán bộ tín dụng của ngân hàng: Dòng tín dụng cho vay cũng là lợi ích của chính ngân hàng, vậy sao không đẩy nhanh quy trình xét duyệt hồ sơ? Câu trả lời chung là các ngân hàng vẫn thấy sức cầu của nền kinh tế còn yếu, hàng hóa chậm tiêu thụ. Vì vậy, cùng với năng lực tài chính của DN, ngân hàng còn xem xét kỹ khả năng đầu ra của sản phẩm. Có thể trên giấy tờ các con số đều “đẹp” nhưng thực tế dòng tiền của khách hàng có tốt không? Nhu cầu tiêu thụ sản phẩm mà DN vay vốn để đầu tư có khả quan không… Như vậy, ngân hàng khi xem xét hồ sơ xin vay đều phải dựa trên cả những yếu tố định tính và định lượng. Và trong hàng ngàn cán bộ tín dụng cũng khó khẳng định hoàn toàn không có sự sách nhiễu, làm khó khách hàng.

Chính vì vậy, cùng với việc mỗi NHTM đều có quy trình xét duyệt tín dụng, cơ chế quản lý cán bộ… Với trách nhiệm của mình, Thống đốc khẳng định, trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục rà soát cơ chế, thủ tục cho vay để chỉnh sửa hoặc bổ sung chính sách tín dụng đối với các lĩnh vực đặc thù cho phù hợp hơn với tình hình mới; đồng thời tiếp tục triển khai nhiệm vụ và giải pháp về hoạt động ngân hàng để hỗ trợ các DNNVV được vay vốn ngân hàng thuận lợi, góp phần tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Cũng là kiến nghị thủ tục vay vốn, nhưng lại ở đối tượng lĩnh vực “tam nông”, cử tri tỉnh Bình Phước kiến nghị: Đối với các khoản vay nhỏ của các hộ dân sản xuất nông nghiệp cần có thủ tục đơn giản, thuận tiện để người dân có điều kiện tiếp cận vốn vay, phát triển sản xuất, ổn định cuộc sống. Về vấn đề này, Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết thêm, các TCTD đã và đang tích cực cải tiến, đơn giản hóa thủ tục cho vay trên cơ sở vẫn đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp luật. Một số NHTM đang triển khai cho vay với các hình thức đơn giản, phù hợp với người sản xuất, chăn nuôi như: cho vay liên vụ, cho vay qua sổ tín dụng, xuống tận địa bàn để cho vay, thu nợ nhằm rút ngắn thời gian xem xét, quyết định cho vay...