Thủ tướng được quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác luật trong trường hợp cần thiết

Trần Huyền

Đó là một trong những quy định mới trong Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua sáng nay (18/2) với 463/465 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành. Luật này sẽ có hiệu lực từ ngày 1/3/2025.

Các đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết.
Các đại biểu Quốc hội bấm nút biểu quyết.

Báo cáo giải trình tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật trước khi Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, dự thảo Luật đã bổ sung nguyên tắc về phân cấp. Theo đó, cơ quan, người phân cấp có trách nhiệm bảo đảm các điều kiện cần thiết khi quyết định phân cấp, trừ trường hợp cơ quan, tổ chức, đơn vị, người được phân cấp có đề nghị và tự bảo đảm điều kiện thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được phân cấp.

Đồng thời, bổ sung quy định, trường hợp phân cấp dẫn đến cần thay đổi trình tự, thủ tục, thẩm quyền để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn mà mình phân cấp đang được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật của cấp mình thì sửa đổi, bổ sung ngay hoặc giao cấp dưới quy định. Trường hợp liên quan đến quy định của cơ quan nhà nước cấp trên thì cơ quan, người phân cấp được điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền của các cơ quan liên quan để thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó, bảo đảm yêu cầu về cải cách hành chính theo hướng giảm thủ tục hành chính, không quy định thêm thành phần hồ sơ, không tăng thêm yêu cầu, điều kiện, thời gian giải quyết thủ tục đang áp dụng. Sau đó, cơ quan, người phân cấp có trách nhiệm báo cáo lại cơ quan nhà nước cấp trên về việc thực hiện điều chỉnh trình tự, thủ tục, thẩm quyền trong văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan nhà nước cấp trên đó.

Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của Chính phủ. Cụ thể, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện giải pháp khác với quy định của luật, nghị quyết, pháp lệnh hiện hành trong trường hợp cần huy động các nguồn lực để triển khai chương trình mục tiêu quốc gia, dự án quan trọng quốc gia, sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Đặc biệt, bổ sung vào quy định về thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo hướng, trường hợp thật cần thiết vì lợi ích quốc gia, phòng, chống thiên tai, dịch bệnh, bảo đảm tính mạng, tài sản của Nhân dân, Thủ tướng Chính phủ quyết định áp dụng các biện pháp cấp bách khác quy định của pháp luật hiện hành, báo cáo cơ quan có thẩm quyền của Đảng, Quốc hội trong thời gian gần nhất.

Về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Chính phủ, nguyên tắc phân định thẩm quyền, có ý kiến đề nghị nghiên cứu, xem xét bổ sung nguyên tắc kết hợp giữa quyền hạn, trách nhiệm của tập thể và cá nhân. Tiếp thu ý kiến đại biểu, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chỉnh lý theo hướng bổ sung nguyên tắc phân định rõ nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm giữa Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ với Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ và chức năng, phạm vi quản lý giữa các bộ, cơ quan ngang Bộ; bảo đảm nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, đề cao trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng tiếp thu và chỉnh lý rõ ràng, bao quát việc phân định thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ và các bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ theo phân công của Chính phủ và đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ là người đứng đầu Chính phủ; lãnh đạo công tác của Chính phủ và chịu trách nhiệm trước Quốc hội về hoạt động của Chính phủ và những nhiệm vụ được giao, không quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ đối với ngành, lĩnh vực theo phân công của Chính phủ; trường hợp cần thiết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan ngang Bộ, chính quyền địa phương.