Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi)

Theo mof.gov.vn

(Tài chính) Tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 2/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng đã trình bày Tờ trình về dự án Luật Ngân sách Nhà nước (NSNN) sửa đổi. Dự thảo Luật gồm 7 Chương, với 75 Điều, giảm 1 Chương - Chương kiểm tra, thanh tra, khen thưởng và xử lý vi phạm và 2 điều so với Luật NSNN hiện hành.

Thường vụ Quốc hội cho ý kiến Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi)
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày Tờ trình về dự án Luật NSNN (sửa đổi) tại phiên họp. Nguồn: mof.gov.vn
Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, qua 10 năm tổ chức thực hiện, dưới sự giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ và nỗ lực của các Bộ, ngành, địa phương, các đơn vị sử dụng ngân sách, Luật NSNN đã đi vào cuộc sống và đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần xây dựng nền tài chính quốc gia vững mạnh, tăng tích luỹ để thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, nâng cao đời sống nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Luật NSNN đã tạo khuôn khổ pháp lý về quản lý NSNN thống nhất theo nguyên tắc tập trung dân chủ, phân cấp quản lý NSNN về cơ bản vẫn đảm bảo được vai trò chủ đạo của Ngân sách trung ương (NSTW). Cân đối NSNN chuyển biến theo hướng tích cực; dư nợ Chính phủ, dư nợ Quốc gia, dư nợ công ở mức hợp lý; nghĩa vụ trả nợ cơ bản được thực hiện đầy đủ, đúng hạn theo cam kết; gắn quyền hạn với trách nhiệm đã tạo sự chuyển biến quan trọng trong công tác quản lý và điều hành NSNN ngày càng chủ động hơn, chất lượng và hiệu quả từng bước được nâng lên. Công tác cải cách hành chính trong quản lý ngân sách, thực hiện công khai, minh bạch ngân sách được đẩy mạnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động của NSNN cũng như cơ chế quản lý, điều hành NSNN cũng còn bộc lộ một số hạn chế, như: Phạm vi ngân sách chưa thật rõ ràng, việc quản lý các khoản phí, lệ phí còn chưa thống nhất dẫn đến chưa thúc đẩy xã hội hoá cung cấp dịch vụ công; Về tổng thể, NSTW vẫn giữ vai trò chủ đạo, nhưng vai trò này đang có xu hướng giảm; Phân cấp về nguồn thu giữa NSTW và NSĐP, nguyên tắc phân cấp nguồn thu giữa các cấp chính quyền địa phương còn có điểm bất hợp lý, chưa phù hợp với thực tiễn...

”Trên cơ sở quy định của Hiến pháp năm 2013, để khắc phục những tồn tại của Luật NSNN và đáp ứng các yêu cầu mới đặt ra trong quá trình tiếp tục đổi mới cơ chế quản lý kinh tế, cải cách hành chính và đáp ứng yêu cầu hội nhập kinh tế quốc tế; cần thiết phải sửa đổi Luật NSNN một cách căn bản, toàn diện”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng khẳng định.

Bộ trưởng nhấn mạnh 5 quan điểm và 4 mục tiêu sửa đổi Luật NSNN trên tinh thần tuân thủ Hiến pháp năm 2013, NSNN được quản lý thống nhất, NSTW giữ vai trò chủ đạo thực hiện các nhiệm vụ chi của Quốc gia; phù hợp với các chủ trương, đường lối và Nghị quyết của Đảng, đảm bảo vai trò của Quốc hội là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất, có quyền lập hiến, lập pháp, quyết định những vấn đề quan trọng của đất nước, đồng thời tạo điều kiện cho Chính phủ trong việc thực hiện quyền hành pháp và điều hành linh hoạt trong khuôn khổ pháp luật quy định. Đồng thời, đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao tính minh bạch, dân chủ, công khai và giám sát của cộng đồng trong lĩnh vực NSNN; từng bước đưa công tác quản lý NSNN ở nước ta theo thông lệ quốc tế.

Theo Ủy ban Tài chính- Ngân sách của Quốc hội, việc ban hành Hiến pháp năm 2013 đã tạo căn cứ quan trọng cho đổi mới, nâng cao hiệu quả điều hành NSNN, là nền tảng pháp lý quan trọng cho sửa đổi Luật NSNN. Thường trực Ủy ban này cho rằng, yêu cầu quan trọng nhất trong việc sửa đổi Luật NSNN là phải bảo đảm thể chế hóa các nguyên tắc cơ bản trong Hiến pháp liên quan đến lĩnh vực tài chính - ngân sách.

Về phạm vi sửa đổi Luật, Thường trực Ủy ban Tài chính- Ngân sách hiện còn có hai loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất: cơ bản thống nhất với phạm vi sửa đổi theo Tờ trình của Chính phủ, có tính kế thừa những quy định của Luật hiện hành, nhưng cần thay đổi quy trình xem xét, quyết định dự toán NSNN và phân bổ NSTW theo hai bước để bảo đảm thực quyền của Quốc hội và không chồng chéo với thẩm quyền của HĐND.

Loại ý kiến thứ hai cho rằng, để nâng cao hiệu quả quản lý, tính công khai, minh bạch của NSNN, bảo đảm phù hợp với thông lệ quốc tế, đề nghị Luật NSNN chỉ quy định về quy trình, lịch biểu NSNN, trách nhiệm của các cơ quan nhà nước các cấp; hàng năm khi xem xét, quyết định NSNN, Quốc hội sẽ ban hành Luật Ngân sách thường niên thay vì ban hành Nghị quyết như hiện nay với quy trình ngân sách theo 2 bước.

Đây là lần đầu tiên Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự thảo Luật NSNN (sửa đổi) nên về cơ bản các ý kiến tập trung góp ý vào những vấn đề lớn, mang tính tổng thể của dự án Luật. Trong đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng và một số Phó Chủ tịch Quốc hội đã lưu ý Ban soạn thảo Luật cần bám sát theo tinh thần của Hiến pháp năm 2013, có nghĩa NSNN phải được sử dụng hiệu quả, công bằng, công khai, minh bạch, đúng pháp luật.