Thời gian không còn nhiều, nhưng tiến độ bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân trong vùng DA đang diễn ra rất chậm, đặc biệt việc xây dựng hạ tầng 2 khu tái định cư Lộc An và Bình Sơn vẫn còn nằm trên giấy.

Nhiều thửa đất chưa tìm được chủ

Để thực hiện DA xây dựng sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai phải thu hồi 5.000ha đất của 18 tổ chức và 5.283 hộ gia đình với tổng số 15.716 thửa đất. Trong đó, khu vực ưu tiên GPMB để thực hiện giai đoạn 1 của DA là hơn 1.810ha. Quá trình kiểm kê giai đoạn 1 đã xác định được diện tích đất của 1.145 hộ gia đình, cá nhân là 630ha. Tuy nhiên, hiện vẫn còn 138 hộ với khoảng 88ha đất chưa xác định được nguồn gốc.

Khu vực GPMB giai đoạn 2 với 3.190ha thì có khoảng 4.378 hộ gia đình cá nhân với tổng diện tích là hơn 2.436ha. Đến nay, UBND tỉnh Đồng Nai mới hoàn thành công tác kiểm kê của 495 hộ với 404ha. Đối với phần diện tích còn lại 2.032ha, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục công tác kiểm kê xác định nguồn gốc để hoàn thành phê duyệt bồi thường trong năm 2020, dự kiến bàn giao toàn bộ mặt bằng trong quý 2-2021.
UBND huyện Long Thành thừa nhận, khó khăn lớn nhất mà đơn vị này đang gặp phải trong công tác GPMB đó là không liên hệ được với những chủ sử dụng đất không có mặt ở địa phương, dù đã đăng thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đất vắng chủ là do DA được quy hoạch kéo dài đến nay là hơn 20 năm, trong thời gian này, nhiều hộ dân không thể chờ được đến khi DA triển khai nên đã chuyển đến nơi khác sinh sống. Có trường hợp sang nhượng, bán đất bằng giấy tay, hoặc tìm cách lách luật bán dưới hình thức ủy quyền, số khác không đồng ý với hồ sơ kỹ thuật do giảm diện tích nên gây khó khăn trong việc xác định chính xác chủ sử dụng đất. Do vậy, huyện đã đề nghị lãnh đạo tỉnh Đồng Nai cần bố trí thêm nhân lực cho Phòng TN-MT, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Long Thành.

Việc xây dựng 2 khu tái định cư Lộc An, Bình Sơn phục vụ cho DA sân bay Long Thành được xác định là cấp bách. Hiện đất trong khu vực 2 khu tái định cư này là đất sạch, nhưng quá trình thủ tục thực hiện các bước để khởi công xây dựng diễn ra rất chậm.

Mới đây, trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Nai nêu lý do: Trong quá trình triển khai thực hiện đã phát sinh một số vấn đề khó khăn, cần có thời gian để xử lý, cụ thể như điều chỉnh tuyến thoát nước thải ngoài ranh khu tái định cư Lộc An, Bình Sơn. Qua khảo sát, điều chỉnh này là phù hợp, do đó dẫn đến điều chỉnh Báo cáo đánh giá tác động môi trường, Báo cáo nghiên cứu khả thi, phát sinh khối lượng gói thầu tư vấn lập hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công đã làm kéo dài thời gian triển khai lập hồ sơ DA. Không chỉ vậy, do phải chờ các thông tư (hướng dẫn Nghị định 28/2019/NĐ-CP của Chính phủ) của Bộ Xây dựng nên việc thẩm định chi phí đầu tư xây dựng gặp khó khăn, chậm trễ.

Xử lý cán bộ liên quan nếu để chậm

UBND tỉnh Đồng Nai cho biết, để đảm bảo nguồn nhân lực phục vụ công tác GPMB DA, UBND tỉnh Đồng Nai đã điều động 51 cán bộ, viên chức từ các sở, ngành chuyên môn của tỉnh cho UBND huyện Long Thành để hỗ trợ địa phương thực hiện công tác kiểm kê, xác định nguồn gốc đất, lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân có đất bị thu hồi thuộc DA sân bay Long Thành. UBND tỉnh Đồng Nai cũng chỉ đạo điều động các cán bộ, công chức, viên chức xã Suối Trầu (sau khi giải thể) sang công tác tại xã Bình Sơn để hỗ trợ công tác GPMB; bổ sung lực lượng cho Phòng TN-MT, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Long Thành, Văn phòng HĐND - UBND huyện và điều động cán bộ địa chính, cán bộ lãnh đạo đảm bảo nhân lực đảm đương nhiệm vụ.

Để có thể bàn giao “đất sạch” cho nhà đầu tư đúng tiến độ, ông Dương Minh Dũng, Bí thư Huyện ủy Long Thành, cho biết, UBND huyện Long Thành thành lập tổ công tác xử lý đối với các hồ sơ đất vắng chủ do Chủ tịch UBND xã Bình Sơn làm tổ trưởng; các thành viên bao gồm Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện, các ban ngành, đoàn thể, ban ấp của xã Bình Sơn. Nhiệm vụ của tổ công tác này là đẩy mạnh công tác quy chủ, liên lạc mời chủ đất phối hợp thực hiện quy trình đo đạc, kiểm đếm, hoàn thành hồ sơ bồi thường, thu hồi đất. Hết hạn thông báo mà vẫn không xác định được thông tin chủ sử dụng đất, tổ công tác bồi thường sẽ lập thủ tục kiểm đếm vắng chủ theo quy định.

Để đảm bảo tiến độ, UBND tỉnh Đồng Nai đang tiếp tục tập trung chỉ đạo triển khai 2 khu tái định cư phục vụ di dời dân DA sân bay Long Thành và kiên quyết xử lý kỷ luật các tổ chức, cá nhân để ảnh hưởng tiến độ chung của DA; cam kết khởi công DA khu tái định cư Lộc An, Bình Sơn trong tháng 4-2020, hoàn thành hạ tầng trong năm 2020 để di dời các hộ dân thuộc giai đoạn 1 DA, bàn giao mặt bằng để khởi công xây dựng (giai đoạn 1) vào đầu năm 2021.