Tổng cục trưởng Tổng cục thuế Bùi Văn Nam

Tổng cục trưởng Bùi Văn Nam: Thực hiện Nghị quyết số 19/NQ-CP ngày 18/03/2014 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu để cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Tổng cục Thuế  đã rà soát lại toàn bộ các văn bản pháp quy, thực hiện và báo cáo Chính phủ thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp. Cụ thể như: Báo cáo Bộ Tài chính và đề xuất  sửa đổi các văn bản pháp quy (Luật, Nghị định, Thông tư của Bộ Tài chính) để đơn giản hóa chính sách và thủ tục; hạn chế những khác biệt về quy định giữa thuế và kế toán doanh nghiệp; Đẩy mạnh ứng dụng CNTT, phấn đấu đến cuối năm 2014 đạt trên 95% doanh nghiệp khai thuế  điện tử; Tăng cường công tác hậu kiểm, thanh tra kiểm tra để ngăn chặn, chống thất thu thuế; Thực hiện công khai, minh bạch trong quản lý thuế; kiểm soát nội bộ, giám sát việc thực thi công vụ của cơ quan thuế, cán bộ thuế  

Việc ban hành Thông tư số 119/2014/TT-BTC sửa đổi, bổ sung 7 Thông tư của Bộ Tài chính sẽ tạo điều kiện để cải cách, đơn giản thủ tục hành chính về thuế, tháo gỡ khó khăn trong quản lý thuế, tạo thuận lợi cho người nộp thuế và giảm thời gian tuân thủ của NNT.

Tuy nhiên, để triển khai một cách có hiệu quả, đồng bộ những giải pháp này thì ngành thuế cũng phải đối mặt với một số khó khăn, thách thức, cụ thể: Các văn bản chính sách thường xuyên thay đổi làm cho doanh nghiệp khó theo dõi và thực hiện. Do đó, cơ quan thuế phải chủ động, tích cực tuyên truyền về những nội dung thay đổi này. Đồng thời chỉ đạo thống nhất cán bộ công chức trong ngành quán triệt thực hiện kỷ cương, kỷ luật theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính nhằm tăng cường quản lý cải cách thủ tục hành chính tạo thuận lợi cho DN và người dân.

Yếu tố con người là quan trọng nhất. Trong nhiều hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cũng rất thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, yếu kém của ngành thuế, nhất là thái độ, tác phong của cán bộ công chức thuế. Thưa ông, ngành thuế đã khắc phục những hạn chế, yếu kém này như thế nào?

Với đội ngũ công chức, viên chức, người lao động rất lớn (trên 4 vạn người); đại đa số công chức ngành thuế đều có tinh thần trách nhiệm, tận tâm tận lực. Tuy nhiên, do địa bàn rộng, quản lý trong phạm vi toàn quốc, từ trung ương đến địa phương nên đôi lúc cũng không tránh khỏi ở một số nơi hoặc tại một số thời điểm vẫn còn một số nhỏ công chức chưa đáp ứng được yêu cầu về năng lực chuyên môn; thiếu tu dưỡng phẩm chất chính trị, đạo đức nghề nghiệp, thiếu tinh thần trách nhiệm, gây khó khăn, phiền hà cho người nộp thuế... làm ảnh hưởng đến thành tích chung, đến uy tín và hình ảnh của ngành Thuế.

Tổng cục Thuế đã triển khai nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực như  đẩy mạnh giáo dục chính trị, tư tưởng gắn với học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Ban hành Tuyên ngôn ngành thuế, đồng thời sửa đổi, bổ sung các Quy định về “10 điều kỷ luật của ngành”, “Những tiêu chuẩn cần xây, những điều cần chống”, “Tiêu chuẩn văn hoá công sở và đạo đức công chức thuế”...; nhằm tăng cường kỷ luật, kỷ cương của công chức thuế khi thực thi công vụ. Gần đây nhất Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-TCT ngày 19/8/2014 về việc tăng cường kỷ cương kỷ luật, chấn chỉnh lề lối làm việc, thái độ, tác phong ứng xử của công chức thuế với người nộp thuế và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế. Đây có thể coi là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn ngành Thuế, nhằm một mặt xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên sâu chuyên nghiệp, một mặt tăng cường kỷ cương kỷ luật, chấn chỉnh lề lối làm việc, thái độ, tác phong ứng xử của công chức thuế với người nộp thuế.  

Liên quan đến vấn đề cải cách thủ tục hành chính, giảm số giờ nộp thuế, vấn đề đặt ra với những thủ tục rất thông thoáng đó, ngành thuế làm thế nào để kiểm soát được gian lận, chống thất thu?

Tổng cục Thuế đã xác định phải cải cách toàn diện trong hệ thống thuế bao gồm cả cải cách về cơ chế, cách thức quản lý nhằm nâng cao hiệu quả quản lý. Theo thông lệ quốc tế thì một cơ chế quản lý hiệu quả cụ thể là: Xây dựng và dần hoàn thiện bộ tiêu chí đánh giá rủi ro, thực hiện quản lý thuế theo rủi ro nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý. Quản lý rủi ro là quá trình nhận dạng, phân tích đánh giá và xử lý rủi ro phát sinh trong quản lý thuế nhằm mục tiêu đạt được lợi ích bền vững trong hoạt động quản lý; Đề xuất, thiết lập cơ chế trao đổi thông tin giữa các cơ quan thuế địa phương trong nội bộ ngành và với các đơn vị quản lý ngoài ngành (như BHXH...) phục vụ công tác xác định và đánh giá rủi ro.

Ngoài ra, một trong những nhân tố quan trọng góp phần nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan thuế là  áp dụng một mô hình quản lý cho phép giảm tỉ lệ trốn thuế và đồng thời giảm thiểu chi phí tuân thủ của người nộp thuế. Xu hướng chung của các cơ quan thuế trên thế giới để tiến tới quản lý hiệu quả là thực hiện các chương trình tuân thủ nhằm tăng cường sự tuân thủ tự nguyện của người nộp thuế.

Nhìn chung, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và thực hiện mục tiêu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) cũng sẽ phải tự đổi mới, nâng cao năng lực quản lý, xây dựng cơ chế quản lý theo hướng phù hợp với thông lệ quốc tế đồng thời đáp ứng yêu cầu đặt ra đối với Việt Nam.

Trong bối cảnh DN vẫn khó khăn, lại thêm những quy định tạo điều kiện thông thoáng cho DN, liệu mục tiêu thu ngân sách vượt trên 5% dự toán được giao của ngành Thuế có hoàn thành trong năm nay hay không, thưa ông? Chúng ta có thể trông đợi từ những nguồn thu nào?

Dự toán thu NSNN năm 2014 Quốc hội, Chính phủ giao là 624.200 tỷ đồng, trong đó dầu thô là 85.200 tỷ đồng; thu nội địa là 539.000 tỷ đồng.

Toàn ngành Thuế triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2014 trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vẫn còn khó khăn; Số lượng doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động còn cao (9 tháng đầu năm tăng 13,8% so với cùng kỳ năm 2013); Tổng cầu còn yếu, tăng trưởng tín dụng đạt thấp, xử lý nợ xấu hiệu quả chưa cao…

Tuy nhiên, nhờ sự lãnh đạo, chỉ  đạo quyết liệt của Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ, kinh tế vĩ mô 9 tháng đã có bước tăng trưởng ấn tượng. Thu NSNN 9 tháng năm 2014 đã đạt được kết quả đáng khích lệ, cụ thể: Tổng số thu do cơ quan thuế quản lý 9 tháng năm 2014 ước đạt 81,3% so với dự toán, bằng 116,7% so với cùng kỳ năm 2013. Trong đó: Thu từ dầu thô ước đạt 93,6% so với dự toán, bằng 101,3% so với cùng kỳ; Thu nội địa ước đạt 79,4% so với dự toán, bằng 120,1% so với cùng kỳ, không kể tiền sử dụng đất, cổ tức và lợi nhuận còn lại ước đạt 77,5% so với dự toán, tăng 9,3% so với cùng kỳ.

Hầu hết các khoản thu, sắc thuế đều đạt khá so với dự toán và tăng trưởng thu so với cùng kỳ như: thu từ khu vực DNNN ước đạt 77,4% dự toán, tăng 35,2% so cùng kỳ (chủ yếu do thu được khoảng 32,5 nghìn tỷ đồng khoản thu cổ tức và lợi nhuận còn lại, cùng kỳ chưa phát sinh); thu từ khu vực DN có vốn ĐTNN ước đạt 82,1%, tăng 17,1%; thu từ khu vực CTN-NQD ước đạt 77,9%, tăng 9,5%; tiền sử dụng đất ước đạt 81,6%, tăng 37,9%;... Có trên 73% số địa phương thu đạt trên mức 75% so với dự toán.

Với những kết quả đã đạt được nêu trên, trong những tháng cuối năm cơ quan thuế các cấp sẽ tiếp tục bám sát sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Bộ Tài chính; tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp và sự phối hợp của các cơ quan, ban, ngành, địa phương trong công tác quản lý; triển khai quyết liệt các nhóm giải pháp quản lý thu đã  đề ra từ đầu năm, trong đó thường xuyên theo dõi, phân tích diễn biến tình hình thu, kiểm soát chặt chẽ nguồn thu, hạn chế nợ đọng thuế, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chống thất thu thuế, đôn đốc thu kịp thời vào NSNN năm 2014 đối với một số khoản thu lớn như dầu khí, cổ tức và lợi nhuận còn lại,... phấn đấu hoàn thành vượt trên 5% dự toán thu ngân sách nhà nước năm 2014 đã được giao.