Tìm động lực để phục hồi kinh tế
Đợt bùng phát dịch Covid-19 vào cuối tháng 7/2020 ở Đà Nẵng và các biện pháp ứng phó có thể gây ảnh hưởng đến khôi phục kinh tế trong thời gian tới. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), các nhà hoạch định chính sách cần tìm ra hướng đi mới để bù lại những động lực tăng trưởng truyền thống đang yếu đi.
Báo cáo Điểm lại của WB với tiêu đề “Trạng thái bình thường mới ở Việt Nam sẽ ra sao? Tác động kinh tế của Covid-19” cho thấy, kinh tế Việt Nam, dù chịu ảnh hưởng của Covid-19 trong nửa đầu năm 2020, vẫn giữ được viễn cảnh tích cực trước mắt và trong trung hạn. Theo đó, dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam đạt 2,8% trong năm nay, phục hồi lại mức 6,7% vào năm 2021. Nếu tình hình bên ngoài kém thuận lợi hơn, nền kinh tế sẽ tăng trưởng khoảng 1,5% trong năm 2020 và 4,5% trong năm 2021.
Ông Jacques Morisset - Kinh tế trưởng WB tại Việt Nam - cho biết, nếu đạt mức tăng trưởng 2,8% như dự báo, Việt Nam sẽ là quốc gia có tăng trưởng đứng thứ 5 trên thế giới trong năm 2020.
Tuy nhiên, thách thức của Việt Nam là phải tìm ra những động lực tăng trưởng mới để củng cố quá trình hồi phục bởi động lực tăng trưởng truyền thống của quốc gia – sức cầu từ nước ngoài và tiêu dùng trong nước – khó có thể sớm quay lại như trước khủng hoảng.
Ngoài ra, Covid-19 cũng làm gia tăng bất bình đẳng vì đại dịch lần này tác động đến DN và người dân theo nhiều mức độ khác nhau, chẳng hạn người lao động ở các ngành dịch vụ bị giảm thu nhập hơn nhiều so với nông dân. Để tránh bẫy kinh tế của Covid-19 có thể quay lại quỹ đạo tăng trưởng cao và bao trùm, báo cáo của WB khuyến nghị 3 hướng hành động và giải pháp có tính bổ trợ nhau cần sớm thực hiện.
Thứ nhất, Chính phủ cần cân nhắc và thận trọng từng bước gỡ bỏ hạn chế đi lại quốc tế, cân đối với những quan ngại về an toàn, do nền kinh tế Việt Nam vẫn phụ thuộc vào khách và đầu tư nước ngoài. Thứ hai, đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư công hiện hành nhằm tăng cầu trong nước. Tuy nhiên, để triển khai hiệu quả biện pháp này cần đảm bảo nguồn lực được điều chuyển đến những dự án đem lại tác động tích cực lớn nhất cho cả nền kinh tế và việc làm, đồng thời giảm thiểu được tổn thất tài chính và kỹ thuật trong quá trình triển khai. Thứ ba, hỗ trợ có mục tiêu cho khu vực tư nhân, đặc biệt là những ngành nghề bị ảnh hưởng nặng nề nhất như du lịch, thông qua hỗ trợ tài chính kết hợp với các chính sách khuyến khích thông minh. Tuy nhiên, hướng này cần được thực hiện thận trọng vì không phải DN nào cũng bị ảnh hưởng như nhau.
Bà Stefanie Stallmeister - quyền Giám đốc quốc gia WB tại Việt Nam - tin tưởng, Việt Nam đang có cơ hội đặc biệt nâng tầm dấu ấn trong nền kinh tế toàn cầu cả về thương mại và đầu tư, thúc đẩy nghị trình cải cách trong nước, bao gồm chuyển đổi số và quản lý tài nguyên bền vững.
Dịch Covid-19 cũng đem lại cơ hội đặc thù để hướng tới nền kinh tế “không tiếp xúc” thông qua đẩy mạnh thanh toán công nghệ số, giáo dục trực tuyến, khám chữa bệnh từ xa, chia sẻ dữ liệu số hóa và qua đó giúp đáp ứng nhu cầu đang tăng nhanh về dịch vụ có chất lượng của tầng lớp trung lưu trong nước.