Đây là sự kiện quan trọng nhất trong năm của Hải quan ASEAN và lần thứ ba Hải quan Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN. Qua sự kiện lần này, có thể khẳng định việc tổ chức Hội nghị tại Việt Nam không chỉ là trọng trách của quốc gia thành viên mà còn là một vinh dự lớn, thể hiện sự tin cậy của các thành viên ASEAN đối với Việt Nam. Đặc biệt, đây là lần đầu tiên Tổng thư ký Tổ chức Hải quan Thế giới và Tổng thư ký ASEAN cùng tham dự sự kiện quan trọng này.

Trải qua hơn 40 năm tồn tại và phát triển, ASEAN ngày nay đã trở một thực thể liên kết có tiếng nói nhất định trên trường quốc tế. Hải quan các nước thành viên ASEAN cũng đã liên kết với nhau trong bối cảnh đó. Trong bối cảnh toàn cầu hoá kinh tế và xu hướng tự do hoá thương mại, Hải quan đóng vai trò rất quan trọng trong việc tạo thuận lợi, thúc đẩy giao lưu thương mại, đồng thời đảm bảo an ninh và bảo vệ cộng đồng.

Trong giai đoạn 2010-2014, Hải quan ASEAN đã đạt được những bước tiến quan trọng với những kết quả cụ thể trong việc thực hiện Kế hoạch Chiến lược Phát triển Hải quan ASEAN (SPCD), hầu hết các SPCD đã được thực hiện và theo đánh giá trên 90% các hạng mục thuộc lĩnh vực Hải quan đã được hoàn thành. Cùng với quá trình phát triển hội nhập năng động của khu vực, Hải quan ASEAN đã cho thấy những nỗ lực nhất quán và không ngừng trong công cuộc hiện đại hóa, góp phần nâng cao tính cạnh tranh của toàn khối ASEAN.

Thời gian qua, Hải quan ASEAN đã sát cánh bên nhau, đạt được những thành tựu quan trọng hướng tới mục tiêu xây dựng Cộng đồng Kinh tế ASEAN như ký kết Hiệp định Hải quan ASEAN, bước đầu tạo dựng các khuôn khổ pháp lý cho việc thực hiện hệ thống quá cảnh ASEAN, thiết lập được cơ chế Hải quan một cửa quốc gia tại tất cả các nước ASEAN, xây dựng các khuôn khổ pháp lý và kỹ thuật cho việc hình thành cơ chế một cửa ASEAN...

Bên cạnh những thành tựu này, Hải quan ASEAN cũng nhận thấy những khó khăn thách thức xuất phát từ những thay đổi lớn đối với môi trường hoạt động của Hải quan, sự gia tăng liên kết và hội nhập nội khối cũng như giữa ASEAN với các nước đối thoại qua việc triển khai thực hiện một loạt các thỏa thuận kinh tế, đầu tư, thương mại tự do song phương, khu vực. 

Hội nghị lần này, cũng là dịp để Hải quan ASEAN đánh giá những nỗ lực và những kết quả rất cụ thể mà các Nhóm làm việc dưới sự điều hành hiệu quả của Hải quan Singapore, Chủ tịch Hội nghị Tổng cục trưởng Hải quan ASEAN 2013. Đồng thời, một lần nữa khẳng định sự hợp tác của các nước đối tác và cộng đồng doanh nghiệp trong việc cùng với cơ quan hải quan khởi xướng, thực hiện các sáng kiến, cải cách thủ tục hải quan.

Có thể nói, giai đoạn 2014-2015 được coi là thời điểm quan trọng để Hải quan ASEAN bước sang một giai đoạn mới của quá trình hợp tác, hội nhập và liên kết ASEAN. Giai đoạn mới đó – giai đoạn của Cộng đồng Kinh tế ASEAN đòi hỏi phải xây dựng và thực hiện một nghị trình Hải quan mới phù hợp với bối cảnh và cam kết ASEAN. Do vậy, Hải quan Việt Nam lựa chọn chủ đề của Hội nghị Tổng cục trưởng lần thứ 23 là “Nghị trình Hải quan mới cho cộng đồng ASEAN” nhằm thảo luận và đưa ra các định hướng, kế hoạch hành động và chương trình công tác của Hải quan các nước ASEAN trong giai đoạn 2016-2020.

Những nội dung được thảo luận tại Hội nghị này sẽ đưa ra các kế hoạch hành động không chỉ nhằm đáp ứng yêu cầu khách quan của thương mại mà còn xuất phát từ nhu cầu nội tại thiết thực đối với mỗi quốc gia. Như vậy, các hoạt động hợp tác của Hải quan các nước ASEAN, không những có ý nghĩa to lớn cho khu vực mà còn có ý nghĩa to lớn đối với từng quốc gia thành viên.

Tại Hội nghị lần này, một nội dung cũng sẽ được Hải quan Việt Nam thông tin, chia sẻ đến các đại biểu, đó là việc từ ngày 01/5/2014 Trung Quốc đã ngang nhiên đưa giàn khoan nước sâu cùng nhiều tàu vũ trang, tàu quân sự và máy bay hộ tống đi vào vùng biển, thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của Việt Nam – một nước thành viên ASEAN và đã hạ đặt giàn khoan này tại vị trí nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông và tự do thương mại trong khu vực Đông Nam Á. Qua đó, Hải quan Việt Nam mong các bạn đồng nghiệp Hải quan ASEAN chia sẻ  với  quan điểm của Việt Nam là cần giải quyết vấn đề này với tinh thần tôn trọng, hợp tác và hiểu biết lẫn nhau trên cơ sở hòa bình theo luật pháp quốc tế.