TP. Hải Phòng sau hợp nhất được thí điểm nhiều cơ chế, chính sách đặc thù
Quốc hội vừa biểu quyết thông qua Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng. Theo đó, nhiều cơ chế, chính sách đặc thù sẽ được áp dụng cho TP. Hải Phòng sau khi thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Nghị quyết số 35/2021/QH15 ngày 13/11/2021 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng hết hiệu lực từ ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành.
Nghị quyết quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Hải Phòng về quản lý đầu tư; quản lý tài chính, ngân sách Nhà nước; quản lý quy hoạch, đô thị, tài nguyên và môi trường; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức, chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt, nhà quản lý, người lao động có trình độ cao; thành lập và hoạt động của Khu thương mại tự do Thành phố.
Các cơ chế, chính sách quy định tại Nghị quyết này được áp dụng cho TP. Hải Phòng sau khi thực hiện việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh (TP. Hải Phòng hợp nhất với tỉnh Hải Dương thành thành phố mới có tên gọi là TP. Hải Phòng).
Theo Nghị quyết, Ủy ban nhân dân Thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư xây dựng bến cảng, khu bến cảng có quy mô vốn đầu tư từ 2.300 tỷ đồng trở lên thuộc cảng biển Hải Phòng; chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư xây dựng bến cảng, khu bến cảng thuộc cảng biển Hải Phòng đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư trước ngày Nghị quyết này có hiệu lực thi hành.
Thành phố được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách Thành phố được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách Thành phố hàng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước.
Hằng năm, ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách Thành phố 70% số tăng thu ngân sách Trung ương từ hoạt động xuất, nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng) so với dự toán được Thủ tướng Chính phủ giao để thực hiện đầu tư các dự án, công trình kết cấu hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, Khu Thương mại tự do và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của đảo Bạch Long Vĩ nhưng không vượt quá tổng số tăng thu ngân sách Trung ương trên địa bàn so với thực hiện thu năm trước và ngân sách Trung ương không hụt thu...

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo Nghị quyết. Theo Bộ trưởng, Dự thảo Nghị quyết đã được chỉnh lý theo hướng bảo đảm phù hợp Hiến pháp, thẩm quyền của Quốc hội và các luật liên quan; đồng thời đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển của TP. Hải Phòng sau khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Bộ trưởng cho biết, trong những năm gần đây, TP. Hải Phòng đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp tăng thu, chống thất thu, xử lý nợ đọng thuế và tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp.
Việc đề xuất ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho Thành phố từ số tăng thu hoạt động xuất, nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng) về bản chất là khoản thưởng vượt thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao nhằm động viên khuyến khích địa phương phấn đấu tăng thu đóng góp lớn hơn cho ngân sách Trung ương. Đồng thời, tạo điều kiện cho TP. Hải Phòng có thêm nguồn lực để thực hiện đầu tư các dự án, công trình kết cấu hạ tầng khu kinh tế, khu công nghiệp, Khu Thương mại tự do và kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội của đảo Bạch Long Vĩ.
Do đó, việc quy định tỷ lệ 70% tại dự thảo Nghị quyết sẽ giúp cho Thành phố có thêm nguồn lực để hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội trên địa bàn. Đồng thời tạo động lực cho địa phương trong việc cắt giảm thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi để khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, xuất khẩu tạo nguồn thu đóng góp lớn hơn cho ngân sách Nhà nước.
Do vậy, việc đề xuất cho phép Thành phố áp dụng chính sách “ngân sách Trung ương bổ sung có mục tiêu cho Thành phố 70% số tăng thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu (không bao gồm thuế giá trị gia tăng)” là cần thiết. Chính phủ đề nghị giữ nguyên như dự thảo Nghị quyết.
Về chính sách thu hồi đất xây dựng trung tâm logistics, thu hồi đất xen kẹt, thu hồi đất xây dựng Khu thương mại tự do Hải Phòng khác với quy định của Luật Đất đai, Bộ trưởng nhấn mạnh, việc cho phép áp dụng thí điểm các chính sách này sẽ tạo điều kiện cho Thành phố chủ động, tận dụng nguồn lực về đất đai, nâng cao sức cạnh tranh để thu hút đầu tư, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội TP. Hải Phòng góp phần hoàn thành mục tiêu tăng trưởng cao của vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước nói chung trong giai đoạn 2026 - 2030.