Ưu đãi thuế để khuyến khích doanh nghiệp

Nhu cầu về nhà ở xã hội hiện đang trở nên cấp bách, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi người lao động tại các đô thị lớn không đủ việc làm thu nhập bị giảm sút, tiền thuê nhà cao so với thu nhập của người lao động. Trước tình hình này, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 18/NQ-CP ngày 20/4/2008, trong đó quy định chính sách ưu đãi thuế TNDN đối với các dự án đầu tư xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê đối với công nhân, sinh viên, người có thu nhập thấp.

Thực hiện Nghị quyết của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có các Quyết định 65/2009/QĐ-TTg, Quyết định 66/2009/QĐ-TTg, Quyết định 67/2009/QĐ-TTg và Quyết định 96/2009/QĐ-TTg ngày 22/9/2009 quy định miễn thuế TNDN phải nộp năm 2009 đối với thu nhập từ hoạt động đầu tư, kinh doanh xây dựng nhà ở để bán hoặc cho thuê đối với công nhân, sinh viên, người có thu nhập thấp. Tuy nhiên, việc miễn, giảm thuế chỉ áp dụng đến hết năm 2009 nên từ năm tài chính 2010 cho đến nay chưa có chính sách ưu đãi thuế đối với các dự án loại này.

Bên cạnh đó, pháp luật về nhà ở hiện hành (Luật Nhà ở, Nghị định số 71/2010/NĐ-CP quy định chi tiết Luật nhà ở) đã có quy định cơ chế, chính sách nhằm phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, chủ đầu tư dự án phát triển nhà ở xã hội, ngoài được ưu đãi về tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; hỗ trợ tín dụng; hỗ trợ kinh phí hạ tầng kỹ thuật; cung cấp miễn phí thiết kế mẫu, thiết kế điển hình về nhà ở và các tiến bộ khoa học kỹ thuật về thi công, xây lắp; thì còn được hưởng ưu đãi theo quy định của pháp luật về thuế TNDN, thuế giá trị gia tăng (GTGT).

Mặt khác, để kiểm soát các giao dịch về nhà ở xã hội, pháp luật về nhà ở đã có quy định rõ về đối tượng, điều kiện được mua, được thuê nhà ở xã hội, về giá bán, giá cho thuê nhà ở xã hội (Điều 53, Điều 54 Luật Nhà ở năm 2005; Điều 37, Điều 38 Nghị định số 71/2010/NĐ-CP ngày 23/6/2010). Theo đó, hoạt động xây dựng của nhà đầu tư cung cấp nhà ở xã hội cho Nhà nước hiện đang thực hiện theo 2 phương thức: Bàn giao cho Nhà nước để có quỹ nhà phục vụ công tác tái định cư, để bán, cho thuê đối với đối tượng được mua, thuê mua nhà ở xã hội; Thực hiện bán, cho thuê theo phương án cụ thể do cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

Như vậy, hoạt động đầu tư xây dựng nhà ở xã hội là thực hiện nhiệm vụ chính trị của Nhà nước để thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước trong giải quyết nhu cầu về nhà ở cho các đối tượng cần được Nhà nước quan tâm, thu nhập từ hoạt động này (nếu có) sẽ không lớn và không giống như hoạt động chuyển nhượng kinh doanh bất động sản là nhà ở thương mại nên cần được khuyến khích ở mức cao nhất.

Tuy nhiên, pháp luật thuế TNDN hiện hành chưa có quy định ưu đãi thuế đối với dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội, vì vậy đến nay việc giải quyết nhu cầu về nhà ở vẫn là vấn đề lớn cần có sự quan tâm Nhà nước.

Đề xuất áp mức thuế suất 10%

Theo Bộ Tài chính, để tăng cường an sinh xã hội, góp phần giải quyết nhu cầu cấp bách về nhà ở xã hội, thì việc bổ sung quy định ưu đãi thuế để khuyến khích doanh nghiệp bỏ vốn đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua đối với cán bộ, công chức, viên chức, sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp thuộc lực lượng vũ trang nhân dân, công nhân làm việc tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao và các đối tượng khác theo quy định của Chính phủ là rất cần thiết.

 Mặt khác, do các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội có đặc thù là mỗi dự án chính là một sản phẩm được hoàn thiện ngay khi dự án hoàn thành, do đó nếu quy định ưu đãi về thời gian miễn, giảm thuế thì có khả năng không thu được thuế của doanh nghiệp đối với trường hợp doanh nghiệp đã bán hết sản phẩm trong thời gian miễn thuế.

Do đó, để đáp ứng yêu cầu thực tiễn, Bộ Tài chính trình Chính phủ trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung khoản 2 Điều 13 Luật thuế TNDN, theo đó quy định thu nhập từ thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để bán, cho thuê, cho thuê mua đối với các đối tượng quy định tại Điều 53 của Luật nhà ở được áp dụng thuế suất 10%, không áp dụng miễn, giảm thuế.

Mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã có văn bản gửi Bộ Tài chính kiến nghị bổ sung nội dung ưu đãi trong Luật Thuế TNDN thuộc lĩnh vực nhà ở, trong đó một trong những nội dung quan trọng là áp dụng thuế suất ưu đãi thuế TNDN ở mức cao nhất (10%) đối với thu nhập hoạt động đầu tư, kinh doanh nhà ở xã hội. Theo Bộ Xây dựng, việc này nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản, phát triển nhà ở xã hội theo nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10/2012.