Giới thiệu

Những năm qua, phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình đã đạt nhiều kết quả tích cực với số lượt khách du lịch ngày càng tăng; công tác quảng bá, tuyên truyền, xúc tiến được chú trọng, doanh thu từ du lịch ngày càng cao, đóng góp vào ngân sách Tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, du lịch địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: du lịch còn mang tính mùa vụ, nguồn lực phục vụ hạn chế, lượng khách du lịch quốc tế tăng chậm. Các chỉ tiêu về công tác quản lý của chính quyền địa phương, chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội và tình trạng xã hội, yếu tố về môi trường và văn hoá đã ảnh hưởng đến phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình.

Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình được UBND tỉnh Ninh Bình thành lập theo Quyết định số 948/2008/QĐ-UBND ngày 12/5/2008 với mục tiêu bảo toàn và phát triển vốn, thực hiện chức năng cho vay và đầu tư tại địa phương. Quỹ đã phối hợp với các huyện tích cực trong định hướng, phát triển kinh tế - xã hội Tỉnh nói chung cũng như phát triển du lịch nói riêng. Bài viết này phân tích vai trò của Quỹ đầu tư phát triển Ninh Bình trong phát triển du lịch địa phương, từ đó, kiến nghị một số giải pháp nhằm nâng cao vai trò của Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình trong phát triển du lịch trong thời gian tới.

Cơ sở lý thuyết

Điều 3 của Luật Du lịch (2017) đã đưa ra khái niệm du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người ngoài nơi cư trú thường xuyên trong thời gian không quá một năm liên tục nhằm đáp ứng nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng, giải trí, tìm hiểu, khám phá tài nguyên du lịch hoặc kết hợp với mục đích hợp pháp khác.

Theo Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 147/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ, Quỹ Đầu tư phát triển địa phương là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách do Uỷ ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương thành lập, hoạt động không vì mục tiêu lợi nhuận, bảo toàn và phát triển vốn; thực hiện chức năng cho vay và đầu tư tại địa phương.

Trong đó, hoạt động của Quỹ Đầu tư phát triển địa phương bao gồm: Đề xuất danh mục lĩnh vực đầu tư, cho vay; Huy động vốn; Hoạt động cho vay; Hoạt động đầu tư. Đối với phát triển du lịch Việt Nam, Quỹ Đầu tư phát triển địa phương thể hiện vai trò trên nhiều khía cạnh như: hỗ trợ tài chính trực tiếp, cung cấp các chính sách khuyến khích và ưu đãi cho các doanh nghiệp phục vụ du lịch, hỗ trợ hoạt động nghiên cứu và phát triển trong ngành Du lịch, hỗ trợ các hoạt động quảng bá và tiếp thị để tăng cường hình ảnh và thị trường du lịch địa phương và đầu tư vào các chương trình đào tạo và phát triển nhân lực trong ngành Du lịch.

Phương pháp nghiên cứu

Nghiên cứu sử dụng số liệu cập nhật của Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình, UBND Tỉnh, và Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình để phân tích thực trạng phát triển du lịch của Tỉnh. Nghiên cứu này cũng sử dụng các phương pháp thống kê và phân tích định tính để phân tích vai trò của Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình trong phát triển du lịch địa phương để làm căn cứ đề xuất các giải pháp có tính thực tiễn.

Kết quả và thảo luận

Thực trạng phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình

Ninh Bình là một trong những địa phương có tiềm năng phát triển du lịch. Nhằm phát huy những tiềm năng sẵn có, ngày 30/11/2021, UBND tỉnh Ninh Bình đã ban hành Quyết định số 1399/QĐ-UBND về “Đề án phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2021-2030, định hướng đến năm 2045”, đồng thời Nghị quyết số 07/NQ-TU ngày 29/10/2021 của Tỉnh uỷ Ninh Bình đã xác định phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn là định hướng chiến lược quan trọng của Tỉnh. Nhằm hỗ trợ phát triển ngành Du lịch, ngày 12/7/2023, Hội đồng nhân dân tỉnh Ninh Bình đã ban hành Nghị quyết số 105/2023/NQ-HĐND về việc “Quy định một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch trên địa bàn tỉnh Ninh Bình giai đoạn 2023-2030”.

Trong những năm qua, du lịch tỉnh Ninh Bình đã có bước phát triển khá nhanh. Hình 1 cho thấy, từ năm 2011-2019, lượng du khách nội địa đến Ninh Bình hàng năm đều tăng nhanh, chiếm tỷ lệ lớn (trung bình trên 85%/năm). Giai đoạn năm 2020 đến đầu năm 2022 do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, du lịch tỉnh Ninh Bình bị thiệt hại nặng nề, lượng khách giảm mạnh, đặc biệt là lượng khách quốc tế.

Từ tháng 3/2022, hoạt động du lịch có bước phục hồi và phát triển trở lại, nhất là sau quyết định mở cửa trở lại đối với khách du lịch quốc tế. Thực hiện Nghị quyết 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ, ngành Du lịch của Tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ như: đẩy mạnh công tác truyền thông, quảng bá; nâng cao chất lượng dịch vụ; nghiên cứu bổ sung sản phẩm du lịch mới… Do đó, số lượng du khách đến các điểm thăm quan du lịch trên địa bàn Tỉnh đã tăng trở lại.

Năm 2023, số lượng du khách nội địa đạt 6.141,60 nghìn người, số lượng khách du lịch quốc tế đạt 456,7 nghìn lượt khách. Doanh thu du lịch trên địa bàn toàn tỉnh Ninh Bình năm 2023 ước đạt trên 6.516,2 tỷ động, gấp hơn 2 lần so với năm 2022 và đạt 156,52% so với Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023. Hệ thống cơ sở lưu trú du lịch trên địa bàn Tỉnh tăng mạnh, tính đến năm 2023 có trên 800 cơ sở lưu trú du lịch, với 9.826 phòng nghỉ, trong đó có 1 cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn 5 sao, 7 cơ sở lưu trú đạt tiêu chuẩn từ 3-4 sao, 30 cơ sở đạt tiêu chuẩn 1-2 sao.

Vai trò của Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình trong phát triển du lịch

Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình đã tham gia phối hợp với các sở, ban, ngành địa phương cho vay 90 dự án đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ưu tiên phát triển của Tỉnh với tổng mức đầu tư trên 3.500 tỷ đồng. Quỹ đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ và đầu tư vào các dự án phát triển du lịch của Tỉnh. Giai đoạn 2017-2020, quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình đã hỗ trợ cho vay, đầu tư nhiều dự án, công trình về du lịch tiêu biểu như: Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu du lịch sinh thái Tràng An; Dự án xây dựng quảng trường và sân lễ hội phía trước Khu di tích lịch sử văn hoá Cố đô Hoa Lư; Dự án nạo vét, xây kè bảo tồn cảnh quan sông Sào Khê; Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường bộ vào khu du lịch sinh thái Thung Nham với tổng số vốn 23,1 tỷ đồng; Khu dịch vụ trung tâm TP. Ninh Bình đã thu hút 11 dự án đầu tư với tổng mức đầu tư 2.654 tỷ đồng bằng nguồn vốn của các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, hoạt động cho vay, đầu tư của Quỹ có vai trò thúc đẩy các tổ chức, cá nhân bỏ vốn đầu tư, giảm áp lực vốn ngân sách nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch Tỉnh nói riêng cũng như phát triển kinh tế - xã hội của Tỉnh nói chung. Quỹ đã thực hiện tốt vai trò là một trong những công cụ điều hành của UBND Tỉnh, hỗ trợ và tháo gỡ khó khăn cho nhiều dự án, doanh nghiệp trên địa bàn, thực hiện đúng các chủ trương, định hướng của Tỉnh ủy, HĐND – UBND Tỉnh về phát triển hạ tầng các khu du lịch, hệ thống cung cấp nước sạch, giao thông, môi trường góp phần phát triển toàn diện du lịch Tỉnh.

Quỹ đã phối hợp cùng với các cơ quan Trung ương, thực hiện các dự án, công trình văn hoá phục vụ phát triển du lịch như: Dự án xây dựng các hạng mục hạ tầng khu du lịch sinh thái Tràng An; Dự án tu bổ, tôn tạo khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư; Dự án xây dựng quảng trường và sân lễ hội phía trước đền thờ vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại Hành với tổng kinh phí trên 9 nghìn tỷ đồng.

UBND tỉnh Ninh Bình chỉ đạo Quỹ Đầu tư phát triển Ninh Bình tạo điều kiện, kêu gọi các nhà đầu tư, các doanh nghiệp, cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 83 dự án, với số vốn hàng chục ngàn tỷ đồng. Trong đó có nhiều dự án triển khai tích cực, đúng tiến độ và đưa vào khai thác phục vụ khách du lịch có hiệu quả, tiêu biểu như: Khu nghỉ dưỡng Emeralda, khách sạn Hoàng Sơn - Peace, khách sạn The Reed, khách sạn Legend, khách sạn VEDANA.

Bảng 1 cho thấy, các dự án phát triển du lịch tỉnh Ninh Bình có thời gian đầu tư tương đối dài, chủ yếu từ 10 năm trở lên với quy mô vốn đầu tư lớn. Các dự án chủ yếu được sử dụng từ nguồn xã hội hóa hoặc kết hợp với vốn ngân sách đầu tư cho cơ sở hạ tầng du lịch. Trong giai đoạn 2017–2030, tỉnh Ninh Bình cũng tiến hành đầu tư cho các chương trình quảng bá xúc tiến phát triển du lịch Tỉnh, hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực phục vụ du lịch và bảo tồn tài nguyên và môi trường du lịch. Đây là các giải pháp hướng tới phát triển du lịch mang tính bền vững của Tỉnh.