Mức thuế thu nhập doanh nghiệp với doanh nghiệp nhỏ và vừa được đề xuất giảm từ 20% hiện tại về mức 15-17%. Điều này có thể khiến ngân sách giảm thu hàng nghìn tỷ đồng nhưng mang lại lợi ích về lâu dài.

Đây là nội dung vừa được Bộ Tài chính nêu lên trong "Dự thảo tờ trình Chính phủ về việc xây dựng dự án Nghị quyết của Quốc hội về một số chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp hỗ trợ, phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa."

Doanh thu dưới 3 tỷ đồng chỉ chịu thuế 15%

Theo quy định, doanh nghiệp nhỏ và vừa đang áp dụng mức thuế suất như đối với doanh nghiệp nói chung là 20%.

Tuy nhiên, đại diện Bộ Tài chính dẫn kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều nước đã thông qua các chính sách, chương trình hỗ trợ nhằm tạo điều kiện thuận lợi, thúc đẩy sự phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa trong đó có chính sách thuế.

Theo Bộ Tài chính, hiện nhiều nước có quy định doanh nghiệp nhỏ và vừa được áp dụng mức thuế suất thấp hơn mức thuế suất phổ thông. Ví dụ, ở Trung Quốc, mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp phổ thông là 25% nhưng doanh nghiệp nhỏ  được áp dụng mức thuế suất ưu đãi là 20%.

Một số nước như Hàn Quốc, Hà Lan, Brazil,... không có quy định như trên nhưng thuế thu nhập doanh nghiệp được đánh lũy tiến, tức là mức thuế suất cao hơn áp dụng đối với phần thu nhập chịu thuế ở mức cao.

Ví dụ, Hàn Quốc áp dụng mức thuế suất 10% đối với 200 triệu won chịu thuế đầu tiên, 20% đối với phần thu nhập chịu thuế từ 200 triệu won đến 20 tỷ won, 22% đối với phần thu nhập chịu thuế trên 20 tỷ won. Hoặc, Hà Lan áp dụng thuế suất 20% đối với 200.000 euro thu nhập chịu thuế đầu tiên, 25% đối với phần thu nhập chịu thuế vượt 200.000 euro.

Với Việt Nam, Bộ Tài chính cho rằng, hiện số lượng doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đa số trong tổng số doanh nghiệp đang hoạt động và giữ một vị trí đặc biệt quan trọng trong phát triển kinh tế cũng như ổn định xã hội.

Để tiếp tục khuyến khích doanh nghiệp nhỏ và vừa phát triển, Bộ Tài chính dự kiến báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho áp dụng một số chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp. Cụ thể, nhóm doanh nghiệp nhỏ và vừa được giảm thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp xuống còn 15- 17%.

Theo đó, thuế suất 15% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm dưới 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người.

Thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ 3 tỷ đồng đến dưới 50 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 100 người. 

Miễn thuế 2 năm với doanh nghiệp mới từ hộ lên

Bên cạnh đề nghị giảm thuế trên, theo Bộ Tài chính, để khuyến khích các đối tượng là hộ, cá nhân kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp, bộ đề xuất thực hiện chính sách riêng cho các đối tượng này.

Cụ thể, Bộ Tài chính đề xuất: Miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 2 năm kể từ khi có thu nhập chịu thuế đối với doanh nghiệp thành lập mới từ hộ, cá nhân kinh doanh.

Sau thời gian miễn thuế này, trường hợp doanh nghiệp mới thành lập từ hộ, cá nhân kinh doanh thực hiện dự án đầu tư thuộc ngành nghề, địa bàn ưu đãi thuế thì tiếp tục được hưởng mức ưu đãi theo quy định của pháp luật.

Hết thời gian miễn thuế và thời gian hưởng ưu đãi thuế (nếu có), doanh nghiệp thực hiện mức thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp tương ứng với điều kiện thực tế của doanh nghiệp theo quy định.

Ở hướng khác, để tạo điều kiện thuận lợi hơn, Bộ Tài chính đề xuất thêm phương pháp tính thuế riêng với doanh nghiệp có doanh thu hàng năm dưới 3 tỷ đồng và có số lao động tham gia bảo hiểm xã hội bình quân năm không quá 10 người.

Cụ thể, trường hợp doanh nghiệp thuộc diện như trên không xác định được chi phí, thu nhập của hoạt động kinh doanh thì kê khai nộp thuế thu nhập doanh nghiệp theo tỷ lệ % trên doanh thu bán hàng hoá, dịch vụ.

Doanh nghiệp trong ngành nghề phân phối, cung cấp hàng hóa có mức thuế suất là 0,4% (mức thuế thu nhập cá nhân hiện hành áp dụng với hộ kinh doanh ngành nghề trên là 0,5%). Tương tự, tỷ lệ % doanh thu theo ngành nghề khác như sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa,... sẽ bằng 0,75 lần mức thuế suất đang áp dụng.

Đánh giá tác động, Bộ Tài chính tính toán, việc thực hiện các giải pháp trên có thể làm giảm thu ngân sách khoảng 9.200 tỷ đồng/năm. Trong số này, giải pháp giảm thuế suất cho doanh nghiệp giảm khoảng 6.500 tỷ đồng và giải pháp miễn thuế trong vòng 2 năm đối với doanh nghiệp chuyển đổi từ hộ kinh doanh khoảng 2.722 tỷ đồng/năm.

"Tuy việc giảm nghĩa vụ này trong ngắn hạn có gây áp lực lên cân đối ngân sách Nhà nước nhưng về dài hạn sẽ tạo điều kiện để doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tăng tích tụ, tích lũy, tái đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh, từ đó góp phần tăng thu từ thuế thu nhập doanh nghiệp cho ngân sách Nhà nước vào những năm sau," dự thảo đánh giá.