Nhà máy Dupont Việt Nam vừa bàn giao 450 ngàn bộ trang phục bảo hộ y tế cho Hoa Kỳ. Tổng Công ty May 10 cũng vừa cho biết, Việt Nam có đơn hàng xuất khẩu 400 triệu khẩu trang y tế trị giá trên 52 triệu USD.

Liệu đây có phải tiền đề để Việt Nam vươn lên thành công xưởng sản xuất khẩu trang, đồ bảo hộ y tế cho thế giới? Hãng thông tấn Sputniks của Nga đặt câu hỏi trong một bài báo xuất bản mới đây.

Ngoài Hoa Kỳ, nhiều nước châu Âu và các quốc gia khác như Lào, Campuchia cũng vừa nhận các lô hàng vật tư y tế do Chính phủ và nhân dân Việt Nam trao tặng.

Sự chia sẻ của Việt Nam với bạn bè quốc tế trong đại dịch tuy chưa nhiều, nhưng điều này vừa nêu cao tinh thần “tương thân, tương ái”, tình nghĩa, là hợp tác, đoàn kết quốc tế trong phòng chống dịch bệnh, vừa khẳng định năng lực tự sản xuất khẩu trang, trang thiết bị y tế phục vụ công tác dịch tễ của Việt Nam, Sputniks đánh giá.

Trên thực tế, đã có nhiều tập đoàn, doanh nghiệp Việt Nam đã bắt tay vào việc sản xuất khẩu trang, đồ bảo hộ, máy thở.

Cơ hội cho Việt Nam?

Một số nước Châu Âu, Mỹ có đơn đặt hàng, nếu các sản phẩm xuất khẩu đầu tiên thuyết phục được thị trường Hoa Kỳ và Châu Âu, thì cánh cửa sẽ mở ra cho những ngày sắp tới đối với các sản phẩm “Made in Vietnam”, do chính doanh nghiệp Việt Nam đảm nhận, sản xuất và phân phối, vẫn theo Sputniks.

Ngay từ thời điểm giữa tháng ba (17/3), trong cuộc họp của Bộ Công thương, các doanh nghiệp đã báo nhiều tin tích cực, những hướng đi mang tính đột phá và lợi ích thiết thực trong mũi sản xuất khẩu trang phục vụ nhu cầu trong nước và xuất khẩu giữa bối cảnh đại dịch Covid-19 đang hoành hành trên khắp thế giới.

Vụ Thị trường trong nước báo cáo cho hay, năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam hiện nay hoàn toàn có thể đáp ứng được nhu cầu trong nước cũng như phục vụ xuất khẩu với 40 triệu chiếc khẩu trang/ngày. Con số này tương ứng với khoảng 1,2 tỷ chiếc/tháng. Thậm chí, nếu cần có thể huy động tối đa ngành may mặc, sản xuất được 100 triệu khẩu trang/ngày, tương đương 3 tỷ khẩu trang/tháng.

Phó Tổng giám đốc phụ trách sản xuất của Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) Cao Hữu Hiếu mới đây khẳng định, Vinatex cam kết luôn đi đầu trong công tác sản xuất khẩu trang, phục vụ công tác phòng chống dịch, có thể đáp ứng nhu cầu 40 triệu chiếc khẩu trang/tháng theo nhu cầu của thị trường.

Theo số liệu của Tổng Cục Thống kê, sản lượng sản xuất vải của Việt Nam năm 2019 đạt 630 triệu m2 vải dệt từ sợi tự nhiên, 1.200 m2 vải dệt từ sợi nhân tạo. Tổng cả 2 loại vải đạt 5 triệu m2/năm. Nếu tính trung bình 1 m2 sản xuất được 20 khẩu trang, thì một ngày Việt Nam có thể sản xuất được lượng vải tương đương 100 triệu khẩu trang các loại (nếu tính giả định toàn bộ vải dùng để may khẩu trang).

Về nguồn nguyên liệu sản xuất, Việt Nam cũng đã tự chủ động được bên cạnh nguồn vải nhập từ Trung Quốc sau khi nước này bắt đầu dỡ bỏ lệnh kiểm soát, phong tỏa.

Vụ Thị trường trong nước cũng đã kết nối các hệ thống phân phối bán lẻ lớn như Vincommerce (chuỗi cửa hàng Vinmart, Vinmart+), Big C, MM Mega Market, AEON, BRG Retail với các doanh nghiệp sản xuất khẩu trang vải, đồng thời đề nghị các doanh nghiệp phân phối nghiên cứu chủ động tăng đặt hàng khẩu trang vải trước diễn biến dịch bệnh Covid-19 đang tăng ở Việt Nam và tại nhiều quốc gia trên thế giới, nhằm đáp ứng đủ nhu cẩu khẩu trang của người dân cho phòng chống dịch bệnh.

Biến 'nguy' thành 'cơ'

Phát biểu về vấn đề này, Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu Trần Thanh Hải cho hay, trên thực tế, thị trường khẩu trang trong nước đã dần bão hòa. Thế nhưng, do dịch bệnh lan rộng ra trên khắp 209 quốc gia với hơn 1,5 triệu người nhiễm bệnh, nhu cầu tiêu thụ khẩu trang trên thế giới ngày càng tăng cao.

Theo ông Hải, thế giới không chỉ có nhu cầu về khẩu trang y tế mà còn cả khẩu trang vải.

Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu cũng đánh giá các doanh nghiệp Việt Nam đã rất nhanh nhạy khi sản xuất được hẩu trang vải thông thường, sử dụng vải kháng khuẩn, không thấm nước, chống giọt bắn, thậm chí là tránh được tia UV.

Ông Trần Thanh Hải cũng đánh giá, sản xuất mặt hàng khẩu trang được coi là đơn giản nhất trong số các mặt hàng dệt may, không cần quá nhiều đầu tư.

Tuy nhiên, theo ông Trần Thanh Hải, hiện tại rất khó để có thể khẳng định được việc liệu Việt Nam có thể trở thành công xưởng sản xuất khẩu trang cho thế giới hay không.

Bộ Công thương nhận định việc xuất khẩu trang và các đồ bảo hộ y tế sẽ gặp những khó khăn nhất định, chủ yếu nằm ở đầu ra. Thời điểm này dịch đang căng thẳng, nhu cầu khẩu trang thế giới là rất lớn. Tuy nhiên, doanh nghiệp Việt Nam sản xuất được hàng lại không biết tìm ai để bán.

Hiện tại, Bộ Công thương đã vào cuộc, tích cực đẩy mạnh kết nối doanh nghiệp Việt Nam với đối tác nước ngoài. Các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài liên tiếp gửi về các thông tin chào hàng của đối tác. Từ đó giúp doanh nghiệp Việt có thể liên hệ, sản xuất và trao đổi hàng hóa.

Bên cạnh đó, Phó Cục trưởng cũng cho hay, doanh nghiệp Việt Nam cũng nên xác định sản xuất khẩu trang là mặt hàng mang tính tạm thời, còn về dài hạn vẫn phải tập trung vào các sản phẩm đệt may truyền thống vốn là thế mạnh của Việt Nam.

Liên quan đến vấn đề này, ông Thân Đức Việt, lãnh đạo Tổng Công ty May 10 nhận định, sản xuất khẩu trang, đồ bảo hộ của Việt Nam còn phụ thuộc khá nhiều vào nguồn cung nguyên liệu của Trung Quốc. Nếu phía bạn tăng giá nguyên liệu đầu vào hay tệ hơn là ngừng bán sẽ gây khó khăn cho phía Việt Nam.

Đồng thời, chắc chắn, doanh nghiệp Việt Nam cũng sẽ vấp phải sự cạnh tranh rất lớn đến từ Trung Quốc hay các quốc gia khác cũng có thế mạnh về hàng dệt may.

Cũng vậy, ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch Hiệp hội dệt may Việt Nam cho rằng, việc sản xuất khẩu trang chỉ là phương án tạm thời, giúp các doanh nghiệp duy trì sản xuất, tạo việc làm cho người lao động trong dịch Covid-19 trong bối cảnh thiếu đơn hàng, sản xuất bị đình trệ. Nhưng sau khi dịch bệnh qua đi, chuỗi cung ứng được khôi phục, nhu cầu đối với mặt hàng này chắc chắn sẽ không còn cao như thời điểm hiện nay, do đó, cần cân nhắc thận trọng và linh hoạt trong chiến lược sản xuất.

Tuy nhiên, cũng cần nhìn nhận theo hướng lạc quan, các doanh nghiệp Việt Nam đã “biến nguy thành cơ”, chủ động sản xuất khẩu trang vải với đa chủng loại từ khẩu trang vải thông thường, khẩu trang vải dệt kim kháng khuẩn, khẩu trang vải dệt thoi kháng nước, kháng bụi, kháng khuẩn công nghệ nano bạc và gần đây nhất là khẩu trang vải kháng giọt bắn, kháng khuẩn được kiểm nghiệm chất lượng, tạo được sự tin cậy nơi người tiêu dùng, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu, Sputniks đánh giá.