Lời kêu gọi hành động tập thể

Ngày 26/7/2023, tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam (Bộ Tài nguyên và Môi trường) phối hợp Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức Hội thảo “Hợp tác khu vực hướng tới Hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa”, với sự tham dự của các đại biểu đến từ các quốc gia thuộc PEMSEA và các nước không phải thành viên khác.

Phát biểu tại Hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Trương Đức Trí cho biết, Chính phủ Việt Nam rất coi trọng công tác bảo vệ môi trường biển và hải đảo, đặc biệt là bảo tồn đa dạng sinh học biển, môi trường ven biển, xử lý rác thải nhựa và ô nhiễm nhựa trên các đại dương trên thế giới. Những nỗ lực này nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững trong lĩnh vực biển. Hiệp ước ra đời sẽ minh chứng cho sự đoàn kết và hợp tác quốc tế cần thiết để chống ô nhiễm nhựa một cách hiệu quả. Hội thảo đóng vai trò là nền tảng để các quốc gia khác nhau lên chiến lược chuẩn bị cho các cuộc đàm phán sắp tới về Hiệp ước.

Bà Ramla Khalidi, Đại diện thường trú của Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam nhấn mạnh sự cần thiết hợp tác giữa các cơ quan chính phủ, tổ chức phi chính phủ (NGO), đối tác phát triển và người dân. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc ghi nhận và hỗ trợ đóng góp của những người lao động xử lý rác thải phi chính thức trong hệ thống quản lý rác thải, đồng thời đề xuất cách xây dựng Hiệp ước dựa trên những đóng góp này.

Bên cạnh đó, bà Khalidi nhấn mạnh sự cần thiết phải có đủ nguồn tài chính để đạt được các mục tiêu đầy tham vọng của hiệp ước ô nhiễm nhựa toàn cầu, thông qua các cơ chế tài chính sáng tạo, nhằm đảm bảo hỗ trợ đầy đủ cho các chuyển đổi thực tế.

Với tư cách là nhà tài trợ cho dự án khu vực của UNDP-Na Uy mang tên “Thách thức đổi mới sáng tạo về ô nhiễm nhựa” (EPPIC), Bà Mette Moglestue, Phó Trưởng Phái đoàn Na Uy nêu bật hiệu quả hợp tác khu vực trong giải quyết các vấn đề môi trường. Hiệu quả của hoạt động này được thể hiện rõ rệt trong Dự án EPPIC khởi xướng vào năm 2021 tại Việt Nam và Thái Lan, sau đó triển khai thành công tại Indonesia và Philippines vào năm 2022. Năm 2023, EPPIC mở rộng phạm vi sang Lào và Campuchia.

Bà Moglestue cũng nhấn mạnh sự cần thiết của các bên liên quan nhằm đạt được thỏa thuận về các biện pháp trong suốt vòng đời của nhựa từ sản xuất, thiết kế đến quản lý chất thải. Hơn nữa, Hiệp ước phải thiết lập các nghĩa vụ ràng buộc về mặt pháp lý để giảm thiểu ô nhiễm nhựa một cách hiệu quả. Động thái này nhấn mạnh tính nghiêm trọng của vấn đề và cam kết cần thiết từ các quốc gia tham gia.

Việt Nam chuẩn bị cho đàm phán Hiệp định

Bà Nguyễn Mỹ Hằng, Trưởng phòng Khoa học Công nghệ và Hợp tác quốc tế, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam cho biết, Việt Nam đang chuẩn bị đàm phán và đã nhận được sự hỗ trợ của quốc tế để tiến hành nghiên cứu, phân tích các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường biển trước rác thải nhựa.

Việt Nam cũng đang xây dựng báo cáo đánh giá hiện trạng sản xuất, sử dụng, thải bỏ, tái chế và xử lý sản phẩm nhựa tại Việt Nam. Báo cáo này sẽ góp phần quan trọng vào kế hoạch đàm phán. 

Hội thảo kết thúc với sự thống nhất về một văn kiện chung, vạch ra chiến lược hợp tác, nhằm giải quyết ô nhiễm nhựa và góp phần xây dựng một hiệp ước toàn cầu về ô nhiễm nhựa.

Việc thúc đẩy một hiệp ước toàn cầu để điều chỉnh ô nhiễm nhựa đánh dấu một bước quan trọng trong bảo vệ môi trường quốc tế. Khi các quốc gia như Việt Nam đi đầu trong việc vận động cho một hiệp ước như vậy, hy vọng về một tương lai sạch hơn, bền vững hơn không chỉ là một giấc mơ mà còn là một mục tiêu hữu hình. 

Ý kiến ​​đóng góp của các bên liên quan khác nhau, bao gồm cả những người lao động xử lý rác thải phi chính thức, các cơ quan chính phủ và tổ chức phi chính phủ sẽ là công cụ để tạo ra một hiệp ước toàn diện và hiệu quả, có tác động lâu dài đến hành tinh của chúng ta.