Chưa quy định cụ thể đối với phương tiện giao thông thông minh

Báo cáo một số vấn đề lớn của dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh, Trung tướng Lê Tấn Tới nêu rõ, có ý kiến đề nghị chuyển toàn bộ các quy định về hoạt động vận tải đường bộ trong dự thảo Luật Đường bộ sang quy định trong dự thảo luật này. Có ý kiến đề nghị chuyển các Chương 3, 4 và 5 của dự thảo luật này sang Luật Đường bộ; đề nghị quy định về giao thông thông minh thống nhất trong một luật.

Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, phương tiện giao thông đường bộ (Chương 3), người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ (Chương 4) và tuần tra, kiểm soát về trật tự, an toàn giao thông đường bộ (Chương 5) là các nội dung quan trọng, xuyên suốt trong dự thảo Luật. Các nội dung này là yếu tố động, có liên quan chặt chẽ với nhau và tác động trực tiếp đến trật tự, an toàn giao thông đường bộ. Do đó, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đề nghị giữ lại các nội dung này để điều chỉnh trong dự thảo Luật.

Đối với phương tiện giao thông thông minh, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết, đây là nội dung mới, chưa được kiểm nghiệm trong thực tiễn nên chưa thể quy định cụ thể trong dự thảo luật, chỉ quy định mang tính nguyên tắc và ủy quyền quy định cụ thể cho phù hợp và bảo đảm tính linh hoạt.

Về cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, Chủ nhiệm Ủy ban Lê Tấn Tới cho biết, hiện có 2 loại ý kiến. Loại ý kiến thứ nhất, nhất trí với dự thảo luật là cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Loại ý kiến thứ hai, đề nghị cân nhắc quy định trên và cần có báo cáo đánh giá, tổng kết, cơ sở khoa học để đưa ra mức giới hạn thấp nhất.

Do đây là nội dung có tác động đến toàn bộ người điều khiển phương tiện tham gia giao thông, được cử tri và dư luận, Nhân dân đặc biệt quan tâm trong thời gian qua, căn cứ ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã đề xuất 2 phương án.

Phương án 1: Quy định cấm hành vi điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (kế thừa theo quy định tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019, áp dụng đối với tất cả các loại phương tiện giao thông đường bộ).

Phương án 2: Quy định như Luật Giao thông đường bộ năm 2008 là cấm: “Điều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn. Điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở”. Đồng thời, phải sửa đổi quy định liên quan tại khoản 6 Điều 5 Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia năm 2019.

Trong 2 phương án trên, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh nhất trí với đề xuất của Chính phủ và đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội lựa chọn Phương án 1 để báo cáo Quốc hội cho phép tiếp tục kế thừa quy định hiện hành để bảo vệ được nhiều tính mạng, sức khỏe, tài sản cho người dân, bảo vệ nguồn lực cho xã hội, bảo vệ tuổi thọ của giống nòi.

Từng bước hình thành văn hóa “uống rượu, bia thì không lái xe”

Các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự tích cực, chủ động của Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan nghiên cứu, thu thập thêm thông tin phục vụ quá trình tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo luật và xây dựng báo cáo giải trình, tiếp thu.

Về cấm hành vi của người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn (Điều 19 dự thảo luật), các đại biểu bày tỏ nhất trí với phương án 1 như báo cáo của Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh đã nêu.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga, thực tiễn áp dụng quy định tại khoản 6, Điều 5 của Luật Phòng, chống tác hại của rượu, bia đã dần hình thành văn hóa tham gia giao thông không sử dụng rượu, bia. 

Trưởng Ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cũng nêu rõ, qua thời gian thực hiện quy định cấm này đã đi vào cuộc sống, được đông đảo người dân đồng tình thực hiện. Qua đó, đang từng bước hình thành văn hóa “uống rượu, bia thì không lái xe”; đồng thời, làm giảm các vụ tai nạn giao thông do tác hại của rượu, bia gây ra.

Thống kê trong năm 2023 cho thấy, sau khi lực lượng chức năng tăng cường xử lý đối với những người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ vi phạm nồng độ cồn, số vụ tai nạn giao thông liên quan đến sử dụng rượu, bia đã giảm tới 25% số vụ, 50% số người tử vong, 22% số người bị thương so với cùng kỳ năm 2022.

Bên cạnh đó, việc cấm hành vi của người điều khiển phương tiện giao thông tham gia giao thông đường bộ mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn cũng từng bước giảm thiểu tác hại trực tiếp của rượu, bia đối với khoảng 30 căn bệnh nguy hiểm và gián tiếp đối tới hơn 100 căn bệnh khác.

Các đại biểu cũng tán thành bổ sung quy định về điểm, trừ điểm giấy phép lái xe trong dự thảo luật để nâng cao ý thức người lái xe. Đây cũng là một biện pháp quản lý nhà nước văn minh, hiện đại để quản lý quá trình chấp hành luật của lái xe, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế số, xã hội số, khoa học công nghệ ngày càng phát triển.

Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với việc tiếp thu, chỉnh lý và nhất trí với nhiều nội dung của dự thảo luật. Dự thảo luật lần này đã cơ bản bám sát yêu cầu của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và tiếp thu nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị các cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, xác định rõ phạm vi điều chỉnh của dự án Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và dự án Luật Đường bộ để tránh chồng chéo; đánh giá kỹ tác động của những quy định mới bổ sung trong dự thảo luật. Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo nghiên cứu tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, xây dựng báo cáo giải trình, tiếp thu khách quan, khoa học, có tính thuyết phục cao.