Người tiêu dùng sẽ dần ít sử dụng tiền mặt

Theo nhận định của TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng, trong thời điểm hiện nay, cho vay bán lẻ, cho vay cá nhân đang tăng mạnh hơn so với cho vay doanh nghiệp. Tuy vậy, tốc độ tăng trưởng của lĩnh vực này vẫn chưa thực sự “nóng”, bởi rào cản là văn hóa của người Việt đang còn khá e dè với việc đi vay để tiêu dùng. Chính vì thế, tỷ trọng cho vay tiêu dùng mới chỉ đạt khoảng 8% trong các loại cho vay và là mức thấp trong khu vực.

“Với tỷ vọng cho vay tiêu dùng còn hạn chế thì lĩnh vực này còn rất nhiều triển vọng tại Việt Nam. Hơn nữa, thu nhập của người dân tăng lên khiến hành vi tiêu dùng của người dân cũng được thay đổi theo hướng tích cực hơn. Tức là, người tiêu dùng sẽ ít sử dụng tiền mặt hơn và sẵn sàng vay nợ để tiêu dùng thông qua thẻ tín dụng hay qua các công ty tài chính. Điều này, sẽ trở thành một xu thế quan trọng trong tương lai” - TS Lực đánh giá.

Cũng nhìn nhận thói quen tiêu dùng của người Việt Nam thay đổi rất nhiều trong vòng 20 năm qua, TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia tài chính - ngân hàng cho biết, nếu như trước đây, người dân có thói quen đi vay khi lâm vào tình trạng “vạn bất đắc dĩ” thì hiện nay, việc đi vay đã khác khá nhiều về bản chất. “Họ có thể tìm đến các gói vay trước, trả sau để mua sắm các thiết bị, đồ dùng tiện nghi cho bản thân. Đây là điều mà người dân các nước phát triển đã tiếp cận từ lâu” - ông Hiếu nói.

Hơn nữa, cũng theo ông Hiếu, mức độ thuận lợi của các gói cho vay tiêu dùng cũng sẽ là động lực để thúc đẩy thị trường này phát triển. Trong khi các ngân hàng xét duyệt một cách chặt chẽ với nhiều điều kiện khiến cho nhiều đối tượng không tiếp cận được tín dụng ngân hàng, thì các công ty tài chính, với thủ tục xét duyệt tín dụng tương đối thuận lợi, thời gian cấp tín dụng nhanh hơn, nhiều khi không đòi hỏi tài sản đảm bảo… đã tạo điều kiện cho người dân dễ dàng tiếp cận hơn.

Tiến tới loại bỏ dần tín dụng đen

Theo các chuyên gia, mặc dù tín dụng tiêu dùng được đánh giá có nhiều tiềm năng, song hiện nay, cạnh tranh về thị phần đang ngày càng trở nên gay gắt, bởi ngoài các ngân hàng cung cấp dịch vụ còn có nhiều công ty tài chính với tiềm lực mạnh tham gia. Để có được chữ ký của khách hàng, lãi suất cũng được điều chỉnh theo hướng từng bước cắt giảm.

TS. Lê Xuân Nghĩa, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát Tài chính quốc gia cho rằng, nợ xấu phân khúc cho vay tiêu dùng hiện ở mức thấp nhưng lãi suất lại đang rất cao. Do đó, cần phải có cách thức nào đó để lãi suất không quá cao hoặc cho nhiều tổ chức tài chính cùng hoạt động để cạnh tranh, giảm lãi suất.

Các chuyên gia cũng chỉ rõ, thực trạng cho vay tiêu dùng ở Việt Nam hiện nay, ngoài những công ty tài chính hoạt động ngoài ánh sáng, còn có một bộ phận không nhỏ hoạt động trong “bóng tối” nhưng cũng phát triển tương đối mạnh mẽ. Khi không thể vay vốn ngân hàng, không ít người đã “nhắm mắt đưa chân” vay tín dụng đen.

Số liệu của Bộ Công an cho biết, chỉ trong 4 năm từ 2010-2014, lực lượng chức năng đã thụ lý 6.367 vụ việc, khởi tố gần 11.000 bị can liên quan đến “tín dụng đen”, trong đó có nhiều vụ án cực kỳ nghiêm trọng. Các chuyên gia đánh giá, việc hỗ trợ phát triển dịch vụ tín dụng tiêu dùng của các công ty tài chính là một trong những giải pháp hữu hiệu để giúp người dân thoát khỏi “bẫy” tín dụng đen.

“Khi hoạt động cho vay tiêu dùng được giám sát chặt chẽ sẽ làm cho các hoạt động của công ty minh bạch hơn. Từ đó, người thu nhập thấp, không đủ điều kiện vay ngân hàng thương mại sẽ tiếp cận vốn tiêu dùng ở các công ty tài chính nhiều hơn và bớt vay vốn tín dụng đen…” - TS. Lê Xuân Nghĩa chia sẻ.

Đại diện một số công ty cho vay tiêu dùng cho biết, khách hàng có thể dễ dàng tiếp cận các dịch vụ vay tín chấp bằng cách cung cấp hóa đơn tiền điện hàng tháng, hay vay theo bảng lương... Theo đó, khách hàng không cần thế chấp tài sản, thời gian vay linh động, thời gian giải ngân nhanh chỉ trong vòng 3-5 ngày, từ khi ký hợp đồng.