Theo Bộ Tài chính, 6 tháng đầu năm 2021, vốn đầu tư công nguồn vốn nước ngoài giải ngân chỉ đạt 7,37% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thấp hơn cùng kỳ năm 2020 (10,48%).

Bộ Tài chính cho biết, qua tổng hợp báo cáo của các bộ, ngành, địa phương, một trong những nguyên nhân chậm giải ngân nguồn vốn nước ngoài là chậm triển khai giải phóng mặt bằng, tái định cư; khó khăn trong công tác đấu thầu, thi công; vướng mắc trong thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư; chậm trễ trong triển khai thực hiện dự án, xác định khối lượng hoàn thành, hoàn thiện thủ tục thanh toán; tác động của đại dịch COVID-19...

Trên cơ sở đề nghị của Bộ Tài chính về báo cáo giải ngân vốn ODA, vay ưu đãi nước ngoài năm 2020, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh đã chỉ đạo các bộ ngành, cơ quan, địa phương thực hiện 03 nhóm giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân nguồn vốn này.

Nhóm giải pháp đầu tiên là thúc đẩy việc triển khai thực hiện dự án để có khối lượng hoàn thành giải ngân, đặc biệt đối với các dự án kết thúc năm 2021. Theo đó, các cơ quan chủ quản, chủ dự án chịu trách nhiệm khẩn trương hoàn tất các thủ tục về đầu tư, xây dựng, tái định cư, giải phóng mặt bằng để triển khai thực hiện dự án. Xử lý dứt điểm vướng mắc của các dự án đầu tư lớn, tập trung đẩy mạnh giải ngân các dự án đầu tư có tiềm năng giải ngân, dự án đã hoàn tất các thủ tục đầu tư, đấu thầu, triển khai ngay việc ký kết đối với các gói thầu đã có ý kiến “không phản đối” của nhà tài trợ.

Bên cạnh đó, cần nâng cao năng lực, trình độ chuyên môn cho đội ngũ cán bộ quản lý và thực hiện dự án tại các cơ quan chủ quản, chủ đầu tư và Ban Quản lý dự án. Các bộ ngành chịu trách nhiệm bố trí đầy đủ và kịp thời vốn đối ứng để thực hiện dự án, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính giải quyết các vướng mắc phát sinh.

Các bộ, ngành, địa phương cần phối hợp đề nghị các nhà tài trợ rà soát, giảm các thủ tục phê duyệt không cần thiết, đẩy nhanh thời gian phê duyệt các vấn đề cần xin ý kiến “không phản đối”. Đối với các dự án trong giai đoạn thuê tuyển tư vấn lập tổng mức đầu tư... cần có các giải pháp giám sát chất lượng, tiến độ của tư vấn, tránh để các vướng mắc, chậm trễ kéo dài, ảnh hưởng đến thực hiện dự án.

Nhóm giải pháp thứ hai là về điều chỉnh chủ trương đầu tư và điều chỉnh Hiệp định vay. Trong đó, đối với chương trình, dự án cần điều chỉnh chủ trương đầu tư, các bộ, ngành gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư để chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trên cơ sở quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư, Bộ Tài chính phối hợp với các Bộ, ngành và nhà tài trợ báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ gia hạn, điều chỉnh các Hiệp định vay đã ký.

Nhóm giải pháp thứ ba là kiểm soát chi, giải ngân, xử lý đơn rút vốn của nhà tài trợ. Phó Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chủ quản dự án rà soát, đôn đốc chủ dự án và phối hợp với Bộ Tài chính, Kho bạc Nhà nước hoàn thiện hồ sơ thanh toán, gửi Kho bạc Nhà nước để kiểm soát chi; phối hợp với Bộ Tài chính trong việc giải ngân đối với khối lượng đã được kiểm soát chi, không để dồn đến cuối năm.

Bộ Tài chính phối hợp với chủ dự án, nhà tài trợ khẩn trương hoàn tất thủ tục giải ngân hết số vốn kiểm soát chi tại Kho bạc Nhà nước nhưng chưa hoàn tất giải ngân; chỉ đạo các đơn vị rút ngắn thời gian thực hiện Kiểm soát chi (không quá 03 ngày), thời gian xử lý đơn rút vốn (trong vòng 01 ngày) khi đủ hồ sơ hợp lệ, tăng cường thực hiện kiểm soát chi, rút vốn và giải ngân qua hệ thống công nghệ thông tin. Đồng thời, các nhà tài trợ phối hợp xử lý nhanh đơn rút vốn của Bộ Tài chính đã ký, thúc đẩy việc hoàn chứng từ chi tiêu từ các tài khoản đặc biệt.