2 phương án về cơ cấu tổ chức quản lý Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa
Tại dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 39/2019/NĐ-CP về tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV), Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) đề xuất 2 phương án về cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ.
Thực hiện Văn bản số 1590/TTg-DMDN ngày 18/11/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai Luật Hỗ trợ DNNVV và Văn bản số 509/VPCP-TH ngày 19/01/2022 của Văn phòng Chính phủ về Chương trình công tác năm 2022 của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ KH&ĐT đã xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 39/2019/NĐ-CP ngày 10/5/2019 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Quỹ Phát triển DNNVV.
Theo Bộ KH&ĐT, việc xây dựng Nghị định nhằm hoàn thiện các quy định về địa vị pháp lý, mục tiêu hoạt động, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức, hoạt động cho vay, hoạt động tài trợ, xử lý rủi ro, quản lý tài chính, giám sát và đánh giá hoạt động, tổ chức thực hiện nhằm đảm bảo phù hợp với quy định của các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành như Luật Doanh nghiệp 2020, Nghị định số 80/2021/NĐ-CP ngày 26/8/2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hỗ trợ DNNVV và sự phù hợp với tình hình thực tiễn.
Quan điểm chỉ đạo xây dựng Nghị định là phải bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp, tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; Sửa đổi những quy định chưa phù hợp, bổ sung, cập nhật nội dung dựa trên nguyên tắc vận dụng hợp lý các văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành và phù hợp với tình hình thực tiễn.
Một trong những nội dung đáng chú ý của Dự thảo Nghị định là 2 phương án đề xuất về cơ cấu tổ chức quản lý của Quỹ. Cụ thể:
Phương án 01: Cơ cấu tổ chức tương tự cơ cấu tổ chức đã quy định tại Nghị định số 39/2019/NĐ-CP gồm Hội đồng thành viên (HĐTV), Ban Kiểm soát, Giám đốc và bộ máy giúp việc. HĐTV làm việc chuyên trách, Chủ tịch HĐTV là người đại diện theo pháp luật, người đứng đầu Quỹ. Giám đốc, Phó Giám đốc do HĐTV bổ nhiệm, tuyển dụng sau khi có ý kiến chấp thuận của Bộ KH&ĐT. Ban Kiểm soát do Bộ KH&ĐT bổ nhiệm, giúp Bộ KH&ĐT giám sát hoạt động của HĐTV, Giám đốc và bộ máy giúp việc.
Dự thảo bổ sung quyền hạn, trách nhiệm của Bộ KH&ĐT (Điều 57) gồm: (i) Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước với Quỹ, quản lý chỉ đạo người đứng đầu Quỹ theo quy định của Bộ; (ii) Thực hiện phê duyệt các chỉ tiêu chính kế hoạch hoạt động, chấp thuận Báo cáo tài chính hàng năm của Quỹ; (iii) Thông qua Ban Kiểm soát giám sát hoạt động của HĐTV, Chủ tịch HĐTV.
Việc sửa đổi, bổ sung để làm rõ thẩm quyền của HĐTV trong thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn của Quỹ, trong đó có quyết định hoặc phân cấp cho Chủ tịch HĐTV, Giám đốc quyết định cho vay, tài trợ, xử lý rủi ro cho vay trực tiếp. Đồng thời, làm rõ mối quan hệ giữa Bộ KH&ĐT, HĐTV, Chủ tịch HĐTV, Kiểm soát viên và Giám đốc trong quản lý, điều hành hoạt động của Quỹ.
Theo Bộ KH&ĐT, căn cứ, lý do sửa đổi, bổ sung là: Kế thừa các quy định về cơ cấu tổ chức tại Nghị định số 39/2019/NĐ-CP; chỉ thay Kiểm soát viên bằng Ban Kiểm soát; sửa đổi, bổ sung làm rõ quyền hạn, nghĩa vụ, trách nhiệm của HĐTV, Chủ tịch HĐTV và Giám đốc trong quản lý, điều hành hoạt động của Quỹ; căn cứ quy định pháp luật hiện hành làm rõ quy định về quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của người quản lý Quỹ, Trưởng ban Kiểm soát, Kiểm soát viên theo yêu cầu quản lý của Bộ KH&ĐT. Việc bổ sung, điều chỉnh này giải quyết các vướng mắc trong 3 năm vừa qua khi Quỹ triển khai hoạt động theo quy định tại Nghị định số 39/2019/NĐ-CP.
Phương án 02: Thay đổi cơ cấu tổ chức của Quỹ gồm Hội đồng quản lý, Kiểm soát viên và Cơ quan điều hành Quỹ. Hội đồng quản lý làm việc kiêm nhiệm, Giám đốc là người đại diện theo pháp luật, người đứng đầu, chủ tài khoản của Quỹ. Giám đốc quyết định cho vay, tài trợ vốn cho DNNVV. Kiểm soát viên do Bộ trưởng Bộ KH&ĐT bổ nhiệm, giúp Bộ KH&ĐT, Hội đồng quản lý giám sát hoạt động của Cơ quan điều hành.
Đồng thời bổ sung quyền hạn, trách nhiệm của Bộ KH&ĐT (Điều 57): (i) Thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước với Quỹ, (ii) Quản lý, chỉ đạo người đứng đầu Quỹ, (iii) Thực hiện các công việc theo quy định tại Nghị định để định hướng, chỉ đạo hoạt động của Hội đồng quản lý, Giám đốc.
Việc sửa đổi, bổ sung để làm rõ mối quan hệ giữa Bộ KH&ĐT, Hội đồng quản lý, Kiểm soát viên và Giám đốc trong quản lý, điều hành hoạt động của Quỹ.
Bộ KH&ĐT cho biết, căn cứ, lý do sửa đổi bổ sung là: (i) Tham khảo mô hình Quỹ đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ bảo vệ môi trường, Quỹ đầu tư phát triển địa phương; (ii) Cơ cấu tổ chức theo phương án này gần giống với cơ cấu tổ chức của Quỹ Phát triển DNNVV đã được quy định tại Quyết định 601/QĐ-TTg, tuy thời gian triển khai ngắn nhưng đã đạt được nhiều kết quả khả quan.
Được biết, hiện cơ quan chủ trì soạn thảo ưu tiên lựa chọn phương án 02.
Phương án 1:
Ưu điểm: Giữ nguyên được cơ cấu tổ chức hiện nay, không phải chuyển đổi mô hình.
Nhược điểm: Khung pháp lý về DN quá rộng so với hoạt động của Quỹ. Mô hình như giai đoạn vừa qua triển khai công việc gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ giải ngân thấp, các công việc thường gặp ách tắc do cơ chế ra quyết định tập thể là Hội đồng không đề cao được trách nhiệm vai trò người đứng đầu. Bộ máy tổ chức phức tạp, nhiều tầng nấc. Phải bố trí nhiều vị trí nhân sự Lãnh đạo, quản lý. Hiện chưa có Quỹ nào ngoài Quỹ Phát triển DNNVV hoạt động theo mô hình này.
Phương án 2:
Ưu điểm: Bộ máy tổ chức tinh gọn, ít tầng nấc, không có tầng lớp trung gian trong điều hành hoạt động Quỹ. Bộ KH&ĐT thuận lợi trong việc quản lý Quỹ, quản lý Lãnh đạo Quỹ tương đương với các đơn vị thuộc Bộ. Tương đồng với mô hình một số Quỹ đang hoạt động ổn định hiện nay như Quỹ Bảo vệ môi trường, Quỹ đầu tư phát triển địa phương, Quỹ hỗ trợ việc làm ngoài nước…
Nhược điểm: Phải chuyển đổi mô hình tổ chức, nhân sự Lãnh đạo Quỹ hiện nay. Phải điều chỉnh một số quy định nội bộ (Tuy nhiên số lượng văn bản phải điều chỉnh không nhiều do vẫn vận dụng hoạt động theo mô hình công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ và quy định một số đặc thù hoạt động của Quỹ cụ thể tại dự thảo Nghị định).
