Chuyên gia "bày" cách đầu tư

Cũng giống như khá nhiều lĩnh vực đầu tư khác, trong chứng khoán, có nhiều người mong muốn đi tìm kiếm một phương pháp đầu tư luôn mang lại chiến thắng. Họ coi đó là một điều gì đó kỳ bí, một dạng "Chén Thánh" hay "kỳ phổ võ công".

Theo ông Nguyễn Việt Đức - Giám đốc Kinh doanh Số, Công ty cổ phần Chứng khoán VPBank (VPBankS), “Chén thánh đầu tư” là phương pháp của ông Ray Dalio – nhà quản lý quỹ đầu cơ (hedge fund) hàng đầu thế giới. Ông Dalio đã suy nghĩ làm thế nào để thu hút nhà đầu tư bỏ hàng nghìn tỷ đồng vào quỹ của mình.

Ông Đức cho rằng, nhà đầu tư thường hiểu lầm và cho rằng hedge fund kiếm được rất nhiều tiền. Nhưng trên thực tế, các quỹ hedge fund chỉ kiếm được 11 – 12%/năm. Điểm khác biệt là, rủi ro của những quỹ này gần như bằng 0.

Gần đây, ông Ray Dalio chia sẻ, một chiến lược đầu tư “Chén Thánh” là chiến lược có khoảng 15 khoản đầu tư khác nhau trong danh mục, tỷ suất sinh lời tốt nhưng rủi ro hầu như rất thấp, hoặc đi ngược với rủi ro từ khoản đầu tư khác.

Ví dụ, với danh mục ông Ray Dalio đang bán trên thị trường Mỹ, ông khuyến nghị nhà đầu tư nên nắm 55% trái phiếu bởi lợi suất trái phiếu hiện đang rất cao. Sau đó, ông khuyến nghị bỏ 30% vào cổ phiếu, 15% còn lại chia vào vàng (7,5%) và tài khác có tính rủi ro cao (7,5%). Đây là chiến lược mà ông Dalio cho rằng nhà đầu tư có bao nhiêu tiền cũng vẫn có thể áp dụng, không phụ thuộc vào quy mô tài sản.

Tương tự danh mục của ông Dalio, những nhà đầu tư có tài sản lớn thường sử dụng chiến lược 60:40, tức là 60% cổ phiếu và 40% trái phiếu. Chiến lược này đã được chứng minh mang lại tỷ suất sinh lời tối ưu. Nhà đầu tư có thể dùng chiến lược này với rất quy mô đầu tư rất lớn. Trong một năm bình thường, lợi suất giữa cổ phiếu và trái phiếu là ngược nhau, cổ phiếu xấu thì trái phiếu tốt, và ngược lại.

Song, theo ông Đức, cách đầu tư 60:40 vẫn có một số hạn chế. Chẳng hạn, trong những năm rất xấu, do ảnh hưởng của lạm phát, khi cổ phiếu giảm điểm thì giá trái phiếu cũng xuống theo. Khi đó, nhà đầu tư phải bỏ tiền vào vàng – kênh đầu tư tuyệt vời để chống lại lạm phát.

“Chỉ cần bỏ ra 10% - 15% đầu tư vào vàng thôi thì nhà đầu tư có thể giảm bớt rủi ro cho những năm lạm phát cao, khi cả cổ phiếu và trái phiếu cùng giảm sút”, ông Đức chia sẻ.

Gần đây, thị trường có một số sản phẩm khác như bitcoin, tiền số. Tuy nhiên, chỉ nên phân bổ từ 2 – 3% cho kênh đầu tư này do chưa được chứng minh trong lịch sử.

Có phù hợp tại thị trường Việt Nam?

Tuy nhiên, tỷ trọng phân bổ của ông Ray Dalio sẽ không phù hợp với thị trường Việt Nam. Tại Việt Nam, đầu tư cổ phiếu dài hạn là vấn đề không dễ dàng. Ở Mỹ, ông Ray Dalio nói câu chuyện dài hạn bởi chứng khoán Mỹ thực sự là tốt nhất thế giới, vốn hóa thị trường Mỹ chiếm 50 – 60% vốn hóa toàn thế giới.

“Phải thừa nhận rằng không chỉ Việt Nam mà thị trường châu Âu, Trung Quốc… đều không tốt bằng Mỹ”, chuyên gia của VPBankS nói.

Thị trường Mỹ có những đợt sóng tăng rất mạnh, hai năm tăng hơn 20% (2023-2024), trong khi thị trường chứng khoán Việt Nam chưa bao giờ tăng hai năm liên tiếp. Nhìn chung, ở các nước châu Á như Việt Nam, thị trường có tính đầu cơ hơn. Do đó, danh mục đầu tư cổ phiếu nên được cắt ra thành hai phần, một phần dài hạn và một phần giao dịch ngắn hạn.

Thực tế, tại Việt Nam, đầu tư trái phiếu, vàng, bất động sản, tỷ suất đầu tư trong 10 năm không khác nhau nhiều. Trong 10 năm vừa rồi, chung cư có tỷ suất sinh lời 300%, còn đất nền cũng chỉ ngang vàng hay chứng khoán (khoảng hơn 200%). Tuy nhiên, nếu chỉ quay lại 2 năm trước, chung cư tại Hà Nội đã đi ngang trong khoảng thời gian dài và từng khiến nhà đầu tư rất chán chường.

“Tài sản nào cũng có “lúc này, lúc kia” và nhà đầu tư không thể nào đoán được khi nào tài sản sẽ tăng mạnh nhất. Nhà đầu tư chỉ có thể đuổi theo khi tài sản đã tăng giá. Thay vì đuổi theo hình bóng, nhà đầu tư nên phân bổ lại tài sản dựa trên một số kênh nhất định”, ông Đức khuyến nghị.

Tại thị trường Việt Nam, ông Đức cho rằng, nhà đầu tư vẫn nên theo chiến lược 60/40 và phải thêm vàng vào danh mục để đa dạng hóa, chống lại lạm phát. Nhà đầu tư nên chia ra 10% để đầu tư vào vàng. 30% cho lãi suất cố định, 30% cho cổ phiếu đầu cơ, 30% cho cổ phiếu dài hạn.

Vàng cũng có những năm giảm rất sâu, khi tâm lý đầu cơ lên cao, chẳng hạn như giai đoạn 2010 – 2011. Còn những năm khác, vàng chỉ giảm rất ít. Ngoài ra, khi vàng giảm, cổ phiếu cũng sẽ tăng lên và bù đắp lại.

Với kênh đầu tư lãi suất cố định (30% danh mục), nhà đầu tư có thể lựa chọn bất động sản (trong trường hợp có vốn lớn, khoảng 1 triệu USD). Nếu vốn nhỏ, nhà đầu tư có thể lựa chọn kênh trái phiếu.

Với cổ phiếu, nhà đầu tư nên chia 30% tài sản vào danh mục dài hạn và không bán ra cho đến khi các yếu tố cơ bản yếu đi trong hai quý liên tiếp.

Ngoài ra, nhà đầu tư vẫn phải dành ra 30% danh mục để đầu tư cổ phiếu ngắn hạn, chỉ quan tâm từng cơn sóng kéo dài 1 – 2 tháng. Ví dụ hiện nay, khi thị trường lên 1.300 điểm thì nhà đầu tư bán ra, đến khi giảm xuống 1.268 – 1.270 điểm lại mua vào, nếu sai thì cắt lỗ ngay. Với một số người, phần 30% danh mục này có thể sử dụng đòn bẩy gấp đôi.