Bảo hiểm y tế: Điểm tựa về sức khỏe cho người cao tuổi
Là một trong hai trụ cột quan trọng của chính sách an sinh xã hội, trong đó, bảo hiểm y tế (BHYT) đang là điểm tựa vững chắc cho người cao tuổi chăm lo sức khỏe.
Hơn 11 triệu người tham gia BHYT
Tại Việt Nam, người cao tuổi đang chiếm trên 11% trong tổng số đối tượng tham gia BHYT, đây là nhóm đối tượng được nhà nước đặc biệt quan tâm chăm sóc sức khỏe thông qua việc cấp thẻ BHYT; tạo điều kiện dễ dàng tiếp cận với các dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT.
Hiện người cao tuổi đang tham gia BHYT gồm: Người trên 60 tuổi, vẫn đang làm việc tại các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp; người thuộc hộ gia đình cận nghèo, hộ gia đình nông lâm ngư diêm nghiệp có mức sống trung bình... tham gia BHYT theo nhóm đối tượng hộ gia đình; người tuổi từ 80 tuổi trở lên được ngân sách nhà nước cấp thẻ BHYT. Tại một số địa phương đã cấp ngân sách mua thẻ BHYT cho người cao tuổi từ 75 đến dưới 80 tuổi.
Theo thống kê, năm 2016 cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT cho người cao tuổi là 8,8 triệu người; năm 2017 là 9,8 triệu người và năm 2018 là trên 11 triệu người (chưa bao gồm đối tượng người cao tuổi là thân nhân quân nhân do BHXH Bộ Quốc phòng cấp thẻ BHYT).
Là nhóm đối tượng đã suy giảm nhiều về thể lực sau thời gian dài lao động và cống hiến, người cao tuổi là nhóm có tần suất khám chữa bệnh (KCB) và chi phí KCB bình quân cao hơn các nhóm đối tượng khác do bệnh ở tuổi già chủ yếu là các bệnh mạn tính (như tim mạch, huyết áp, đột quỵ, tiểu đường, thoái hóa khớp…) phải điều trị suốt đời và điều trị nhiều bệnh cùng lúc; tính chất bệnh nặng...
Do đó, năm 2017, có 52,8 triệu lượt KCB của người cao tuổi (chiếm tỷ lệ 31,4% số lượt KCB trên toàn quốc), chi phí 35.500 tỷ đồng (chiếm tỷ lệ 40,2% tổng chi toàn quốc). Năm 2018, ước tính có khoảng 57 triệu lượt KCB của người cao tuổi (chiếm tỷ lệ khoảng 34% số lượt KCB trên toàn quốc).
Theo đánh giá của BHXH Việt Nam, mặc dù số lượng người tham gia BHYT đã có sự phát triển tích cực, nhưng tỷ lệ người cao tuổi tham gia BHYT là vẫn còn thấp theo mục tiêu đề ra. Trong đó, khó khăn tập trung chủ yếu là đối tượng cận nghèo, mới thoát nghèo, hoặc chưa đủ tuổi để được hỗ trợ 100% (80 tuổi) nên dù được hỗ trợ một phần nhưng nhiều người vẫn không mua BHYT.
Hướng tới bao phủ 100% người tham gia
Với tốc độ già hoá dân số rất nhanh nên Đảng, Nhà nước nhận định, công tác chăm sóc người cao tuổi ngày càng quan trọng. Đặc biệt, là đối tượng cần có những dịch vụ y tế đặc thù phù hợp với mô hình bệnh tật, tuy nhiên, hoạt động chăm sóc, khám sức khoẻ định kỳ tại cơ sở còn nhiều hạn chế. Hiện nay, các cơ sở y tế tuyến dưới chưa phát triển các dịch vụ theo hướng chuyên sâu cho người cao tuổi mà cùng chung với các bệnh nhân mắc bệnh nội khoa, ngoại khoa, các chuyên khoa khác.
Để cải thiện thực tế còn khó khăn hiện nay trong chăm sóc sức khỏe cho người cao tuổi, Bộ Y tế vừa triển khai gói dịch vụ y tế cơ bản tại Trạm y tế xã theo Thông tư số 39, Danh mục thuốc điều trị các bệnh tại tuyến y tế cơ sở được mở rộng, theo đó các bệnh mạn tính được quản lý theo dõi tại đây, tạo thuận lợi cho người cao tuổi trong khám và điều trị các bệnh mạn tính tại Trạm y tế xã, phường, thị trấn. Đồng thời, Bộ Y tế cũng đang triển khai mô hình bác sỹ gia đình sẽ giúp cho việc theo dõi điều trị các bệnh của người cao tuổi tại nhà được tốt hơn.
Bên cạnh đó, để thuận tiện khi khám, chữa bệnh BHYT và được chăm sóc sức khỏe tốt hơn đối với người cao tuổi, hiện nay đối tượng này được đăng ký KCB ban đầu tại cơ sở KCB tuyến xã, tuyến huyện thuận tiện với nơi cư trú và khả năng đáp ứng của cơ sở KCB. Người cao tuổi được đăng ký KCB ban đầu tại các cơ sở KCB tuyến tỉnh, tuyến trung ương khi có khả năng đáp ứng được việc tiếp nhận đăng ký KCB ban đầu. Riêng đối với người cao tuổi trên 80 tuổi được đăng ký KCB ban đầu tại bệnh viện tuyến tỉnh, tuyến trung ương.
Các địa phương phấn đấu đến hết năm 2019 sẽ đạt 100% người cao tuổi có thẻ BHYT, tiến tới nâng cao chất lượng khám sức khoẻ định kỳ, ban đầu cho người cao tuổi.