Phản ánh đến kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XIV, cử tri cho rằng, giá xăng dầu khi tăng thì 2 - 3 ngàn đồng nhưng khi giảm chỉ vài trăm đồng, số lần tăng nhiều hơn rất nhiều số lần giảm.

Lý giải vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, hiện nay, việc điều hành giá xăng dầu trong nước thực hiện theo quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu.

Theo đó, giá bán xăng dầu được thực hiện theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước. Thương nhân kinh doanh xăng dầu đầu mối được quy định giá bán xăng dầu trong biên độ giới hạn nhất định, theo quy trình và nguyên tắc quy định. Nhà nước thực hiện giám sát, kiểm soát và điều tiết giá xăng dầu thông qua việc quy định công thức tính giá cơ sở. Trong đó, giá cơ sở được tính toán dựa trên bình quân giá thế giới là 15 ngày gần nhất với chu kỳ điều hành, không phải được điều chỉnh theo từng ngày.

Xăng dầu là mặt hàng quan trọng, thiết yếu, vì vậy Luật Giá và các văn bản hướng dẫn quy định đây là mặt hàng thuộc danh mục bình ổn giá. Căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của từng thời kỳ, trong nhiều thời điểm khi giá thế giới tăng cao, lẽ ra giá xăng dầu trong nước cần phải điều chỉnh tăng để bù đắp hết phần chênh lệch này. Tuy nhiên, giá trong nước hoặc là không điều chỉnh tăng hoặc chỉ tăng một phần chứ không phải tăng toàn bộ phần chênh lệch giữa giá cơ sở tại thời điểm tính toán và mức giá bán hiện hành; phần chênh còn lại được bù đắp từ Quỹ Bình ổn giá; Khi Quỹ Bình ổn giá đã sử dụng hết mà giá xăng dầu thế giới vẫn tăng thì buộc phải tăng giá xăng dầu trong nước tương ứng.

Mặt khác, khi giá xăng dầu thế giới giảm thì giá xăng dầu trong nước vẫn phải tính theo chu kỳ bình quân là 15 ngày theo quy định, không phải giá thế giới giảm tính theo từng ngày và giá trong nước phải giảm ngay. Hơn nữa, việc điều hành giá xăng dầu trong nước trước hết phải cân nhắc các công cụ đã sử dụng trước đó.

Trong thời gian qua, việc điều hành giá xăng dầu trong nước đã được thực hiện công khai, minh bạch và nhất quán theo cơ chế giá thị trường có sự quản lý của Nhà nước; Giá xăng dầu trong nước cơ bản bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, đảm bảo chia sẻ hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Liên Bộ Công Thương - Tài chính điều hành công bố giá cơ sở kết hợp việc trích lập và chi sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu để kiềm chế việc tăng giá nhằm kiểm soát lạm phát và không gây ảnh hưởng lớn đến người tiêu dùng.

Năm 2017, với diễn biễn thị trường xăng dầu thế giới có xu hướng tăng là chủ yếu, giá xăng dầu trong nước được điều chỉnh 24 lần; Có tăng, có giảm theo các chu kỳ điều hành (ví dụ: 10 lần tăng, 9 lần giảm, 5 lần giữ ổn định đối với mặt hàng xăng).

Đồng thời, quán triệt nguyên tắc thực hiện công khai minh bạch trong điều hành giá xăng dầu, trong các lần điều hành giá xăng dầu trong nước, Bộ Công Thương đều có thông cáo báo chí, trong đó đã công khai diễn biến giá xăng dầu thế giới, giá cơ sở và nguyên tắc, sự cần thiết của việc điều hành giá xăng dầu trong nước.

Bộ Tài chính cũng thực hiện công khai thường xuyên tình hình trích lập, sử dụng Quỹ Bình ổn giá của từng doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối từ năm 2013 cho đến nay để người dân biết, giám sát.