Hiện số người ở độ tuổi lao động khoảng 45 triệu người, nhưng còn tới hơn 30 triệu người trong độ tuổi lao động không tham gia bảo hiểm. Chúng ta có chính sách BHXH tự nguyện, nhưng mức hỗ trợ của Nhà nước còn thấp, nên không đi vào cuộc sống.

Đặc biệt, theo chính sách hiện nay, người già trên 80 tuổi nếu không có thu nhập nào khác thì ngân sách nhà nước đang hỗ trợ 270.000 đồng/tháng cộng với bảo hiểm y tế. Mỗi năm, ngân sách nhà nước chi trên dưới 6.000 tỷ đồng để thực hiện chính sách này và sẽ còn tăng lên, vì Việt Nam đang già hóa dân số rất nhanh.

Gánh nặng ngân sách cho phúc lợi xã hội phải được giảm bằng các chính sách phù hợp. Phải có chính sách BHXH đa tầng, ít nhất là 3 tầng, trong đó tầng 1 là lương hưu xã hội để phủ trên diện rộng, có sự đóng góp của NLĐ và hỗ trợ của ngân sách nhà nước để bảo đảm mọi người dân sẽ có thu nhập bằng lương hưu; tầng thứ 2 là lương hưu như hiện nay, nhưng phải bảo đảm đóng đủ theo thu nhập để người nhận có mức lương hưu cao hơn; và tầng 3 là lương hưu bổ sung thực hiện theo bắt buộc.

Chúng ta cũng cần từng bước tính tới chuyện nâng tuổi nghỉ hưu, vì chính sách tuổi hưu hiện nay được thiết kế từ năm 1960, khi tuổi thọ bình quân còn thấp. Sau gần 60 năm, rất nhiều thứ đã thay đổi, kinh tế - xã hội phát triển, tuổi thọ tăng cao, nên cần từng bước nâng tuổi nghỉ hưu để tận dụng được lực lượng lao động còn sức khỏe, còn trí tuệ và giàu kinh nghiệm.

Cũng có ý kiến cho rằng, người già không về hưu thì người trẻ lấy đâu ra việc làm? Quan điểm này cần phải thay đổi, vì những người ở lại sẽ làm những công việc phù hợp với tuổi tác, thậm chí có người sẽ tạo nhiều việc làm hơn cho xã hội.

Số năm tham gia bảo hiểm để được hưởng lương hưu cũng nên thay đổi theo hướng rút ngắn hơn, có thể là 15 năm như thông lệ thế giới, thay vì 20 năm như hiện nay, để người dân thấy việc nhận lương hưu không phải là tương lai quá xa xôi.