Nên quy định để các cơ sở y tế, bệnh viện tự đấu thầu là chính

Việc đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế là một hoạt động khó, dễ sai sót, chính vì vậy, trên cơ sở tiếp thu những ý kiến của các ĐBQH và kết quả làm việc với một số bệnh viện lớn tại Hà Nội và đã được sự đồng thuận của Bộ Y tế, Ban soạn thảo đã chỉnh lý nhiều điều, khoản nhằm luật hóa, giải quyết các khó khăn, vướng mắc mà dư luận quan tâm.

Dự thảo Luật hiện nay quy định đấu thấu tập trung được áp dụng khi hàng hóa, dịch vụ cần mua sắm với số lượng lớn. Đối với vấn đề này, ĐBQH Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) nhận định rằng, việc áp dụng đấu thầu tập trung đối việc mua sắm thuốc, thiết bị, vật tư y tế với số lượng lớn là rất "cồng kềnh".

Vì vậy, đại biểu này đề nghị, cần áp dụng đấu thầu tập trung đối với mua sắm thuốc, vật tư y tế với số lượng nhỏ, rất nhỏ, rất ít, rất hiếm. Đại biểu cho rằng, quy định như vậy mới đấu thầu được và mới có nhà cung cấp, phục vụ cho bệnh nhân ở tất cả các bệnh viện, qua đó, mới giảm tải được cho các bệnh viện, bởi các bệnh viện tuyến dưới có phác đồ điều trị nhưng vì không có thuốc nên phải lên tuyến trên điều trị.

Với đề nghị nên áp dụng hình thức mua sắm tập trung đối với những mặt hàng thuốc hiếm số lượng ít, ông Nguyễn Hữu Toàn - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách cho biết, khi áp dụng hình thức mua sắm tập trung phải áp dụng với số lượng lớn, còn nếu không thì phải phân cấp để cho các bệnh viện, cơ sở y tế tự quyết định. “Ngay cả với những mặt hàng thuốc hiếm thì các bệnh viện, cơ sở y tế cũng tự quyết định được. Hiếm thì giá sẽ khác và trong trường hợp cả nước cần thì chúng ta áp dụng phương án đàm phán giá”, ông Nguyễn Hữu Toàn nêu.

Cùng với đó, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn nhấn mạnh, dự thảo Luật lần này có điểm mới là quy định danh mục đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành. Danh mục này có thể đưa vào, có thể rút ra. Sau khi hình thành giá trên thị trường thì mặt hàng thuốc, vật tư y tế cần đấu thầu mua sắm có thể được đưa ra khỏi danh mục này.

“Với tinh thần như vậy thì phân cấp nhiều cho các đơn vị bệnh viện, trung tâm khám, chữa bệnh. Kể cả danh mục đấu thầu mua sắm thuốc, vật tư y tế mới đầu có 100 loại thuốc, vật tư y tế nhưng sau khi hình thành thị trường rõ nét rồi thì danh mục đó có thể chỉ còn 5, còn 10”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cho biết.

Còn đối với các gói đấu thầu liên quan đến các địa phương, không phải chỉ riêng mặt hàng thuốc, vật tư y tế mà kể cả các mặt hàng khác, người ta có thể làm một vài lần và sau đó rút ra khỏi danh mục đấu thầu mua sắm.  Như vậy, "vừa tạo sự tự chủ, vừa tạo ra mặt bằng ban đầu khi những loại mới ra”.

Khó kiểm soát giá dịch vụ khi xét nghiệm

Nêu ý kiến đóng góp vào dự thảo Luật Đấu thầu, ĐBQH Dương Khắc Mai (Đắk Nông) đánh giá cao việc dự thảo Luật đã bổ sung quy định về đấu thầu mua sắm hóa chất đi kèm với sử dụng máy đặt, máy mượn để xét nghiệm tại các bệnh viện.

ĐBQH Dương Khắc Mai cho rằng, việc bổ sung quy định này giúp tháo gỡ những vướng mắc thực tế hiện nay khi các cơ sở y tế không đủ nguồn lực để có thể đấu thầu hóa chất cùng máy xét nghiệm. Tuy nhiên, hình thức đấu thầu này có nhược điểm là rất khó kiểm soát giá dịch vụ khi xét nghiệm.

Do đó, đại biểu này đồng tình với quy định của dự thảo Luật theo hướng cho phép thực hiện hình thức đấu thầu này trong thời hạn 5 năm kể từ khi Luật có hiệu lực thi hành để các cơ sở y tế có thời gian xử lý các vấn đề tồn tại hiện nay. Sau thời hạn này, các cơ sở y tế phải chuyển sang các hình thức đấu thầu khác theo quy định để bảo đảm tính minh bạch.

Ngoài ra, liên quan đến quy định trong dự thảo Luật về việc áp dụng đối với thuốc biệt dược hoặc thuốc chỉ có một hoặc hai nhà sản xuất, ĐBQH Lê Văn Khảm (tỉnh Bình Dương) đã đề nghị, cần nghiên cứu bổ sung nội dung đàm phán giá đối với cả thiết bị và vật tư y tế.

Đại biểu Lê Văn Khảm lý giải, thiết bị y tế thường là những máy móc có yêu cầu rất cao về kỹ thuật, như trong lĩnh vực ung thư có máy xạ trị, máy nội soi can thiệp tim mạch dưới hướng dẫn của siêu âm và thường nó chỉ có một hoặc hai hãng sản xuất bán tại Việt Nam... Song song với đó, trong công tác điều trị bệnh cũng có những sản phẩm độc quyền, thường là sản phẩm có tính phát minh, vì vậy, cần có cơ chế đàm phán giá để mua sắm được thiết bị, vật tư y tế với giá tốt nhất. Theo đại biểu, quy định như vậy sẽ có lợi cho cả bệnh nhân và Quỹ Bảo hiểm y tế, vì chi phí mua sắm thiết bị, vật tư y tế chính là yếu tố hình thành nên giá dịch vụ và chi phí khám, chữa bệnh.