Cần khởi động lại các động lực phát triển nền kinh tế

Thùy Linh

Sáng 31/5, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiến hành thảo luận về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.

Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Ảnh Quochoi.vn.
Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Ảnh Quochoi.vn.

Xuất hiện hiện tượng cán bộ có tâm lý, sợ trách nhiệm

Tại phiên họp, Đại biểu Trần Quốc Tuấn - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Trà Vinh bày tỏ vui mừng, phấn khởi trước những kết quả đạt được ở lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh quốc phòng của Đất nước trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023. Đặc biệt, trong bối nhiều nước trong khu vực và thế giới phải đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức và nguy cơ rơi vào suy thoái kinh tế. 

Dưới sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã có những quyết sách đúng đắn, kịp thời giúp kinh tế nước ta phục hồi nhanh sau đại dịch COVID -19 và đạt được những kết quả khá toàn diện, tích cực trên nhiều lĩnh vực: kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát, an sinh xã hội được quan tâm, quốc phòng, an ninh được tăng cường, chỉ số giá tiêu dùng CPI và các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo. 

Tuy nhiên, đại biểu Trần Quốc Tuấn cũng nêu lên một số tồn tại, hạn chế làm cản trở sự phát triển kinh tế của Đất nước, trong đó có hiện tượng xuất hiện hiện tượng cán bộ có tâm lý, sợ trách nhiệm.

Theo Đại biểu, có hai nhóm cán bộ: Một là cán bộ suy thoái về tư tưởng chính trị, cán bộ né tránh, sợ trách nhiệm, đùn đẩy, sợ sai, cán bộ không muốn làm vì không có lợi ích gì. Hai là những cán bộ sợ vi phạm pháp luật nên không dám làm.

Để chấm dứt tình trạng này, đại biểu Trần Quốc Tuấn đề xuất Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm tập trung nghiên cứu, rà soát, sửa đổi, bổ sung đầy đủ các nội dung quy định của pháp luật, đặc biệt là các văn bản dưới luật, đảm bảo tính chặt chẽ, thống nhất, dễ áp dụng để các địa phương, đơn vị, tổ chức, cá nhân có thể triển khai thực hiện được ngay.

Cùng với đó, cần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền nhiều hơn nữa như Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần chỉ đạo nhưng đến nay vẫn chưa có chuyển biến. Nếu thực hiện tốt việc này sẽ giảm bớt áp lực, gánh nặng cho các cơ quan cấp trên, đồng thời tăng cường trách nhiệm cho các địa phương và cơ quan cấp dưới. Muốn vậy, cần xác định việc nào thuộc trách nhiệm của địa phương, mạnh dạn phân quyền cho địa phương làm, địa phương sẽ chịu trách nhiệm trước pháp luật. Đồng thời, tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát để hướng dẫn, nhắc nhở, đôn đốc thực thi công vụ có hiệu quả.

Đại biểu Trần Khánh Thu - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Thái Bình cũng cho rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội vẫn còn một số tồn tại, vướng mắc do còn tình trạng cán bộ không dám làm, sợ chịu trách nhiệm. Đại biểu cho rằng, việc chậm giải quyết các công việc, thủ tục hành chính đã làm ảnh hưởng lớn đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị của mỗi cơ quan, đơn vị. Nếu tình trạng kéo dài sẽ làm giảm hiệu lực quản lý của Nhà nước, giảm lòng tin của Nhân dân.

Đại biểu cho rằng, có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng này, trong đó, nguyên nhân khách quan là pháp luật có những điểm thiếu cụ thể, chưa đồng bộ, chưa có quy định trách nhiệm rõ ràng và quy định cụ thể về bảo vệ người dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

“Cần tập trung rà soát bất cập, sửa đổi những quy định của pháp luật có liên quan theo hướng rõ ràng, minh bạch, đồng bộ hơn, có hành lang pháp lý bảo vệ cán bộ, công chức, khuyến khích tinh thần dám đương đầu khó khăn, dám tạo đột phá. Công tác đánh giá cán bộ cũng cần phải được đổi mới, cách đánh giá cần giúp người được giao việc, nhất là việc mới, việc khó vững tâm tin rằng, nếu mình làm vì lợi ích chung thì sẽ được nhìn nhận đúng”, Đại biểu cho biết.

Tăng cường kỷ luật kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công

Tại phiên họp, hầu hết tất cả các ý kiến đều bày tỏ đồng tình với Báo cáo của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2023.

Đại biểu Trần Anh Tuấn - Đoàn Đại biểu Quốc hội TP. Hồ Chí Minh cho rằng, để ổn định kinh tế vĩ mô, chúng ta cần khởi động lại các động lực phát triển qua những dự án đầu tư, tuy nhiên thời gian lập, thẩm định các dự án còn dài khiến, phê duyệt dự án còn chậm khiến khiến nguồn lực đưa vào nền kinh tế bị chậm. 

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, việc sử dụng hiệu quả nguồn lực chi tiêu công cũng là nguồn lực rất lớn để khuyến kích, kích cầu nền kinh tế, kích cầu sản xuất và tiêu dùng. Đồng thời, cần linh hoạt trong sử dụng tồn dư ngân quỹ của Nhà nước để hỗ trợ đào tạo nghề cho các lao động, hỗ trợ lao động bị mất việc làm… để ổn định, kích cầu nền kinh tế. Cùng với các chính sách như giảm thuế giá trị gia tăng, giảm thiểu các thủ tục trong việc vay vốn hỗ trợ cho các đối tượng ưu tiên… sẽ góp phần kích thích nền kinh tế.

Thảo luận tại hội trường về kinh tế - xã hội, đại biểu Ma Thị Thúy - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Tuyên Quang thống nhất cao Báo cáo của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra của Hội đồng Dân tộc trong năm 2022 và những tháng đầu năm 2023. Đại biểu nhận thấy, năm 2022, nước ta đã thực hiện thắng lợi khá toàn diện nhiều mục tiêu, nhiệm vụ, vừa đảm bảo phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên, đại biểu Ma Thị Thúy cũng chỉ rõ những khó khăn và yếu tố bất lợi tác động đến chỉ tiêu năm 2023 như đầu tư công triển khai chậm, tiêu dung và xuất khẩu giảm, thị trường xuất khẩu và đơn đặt hàng bị thu hẹp, nguồn lực của doanh nghiệp suy giảm nhiều… Đại biểu đề nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương quan tâm một số giải pháp như cần sớm rà soát toàn diện các chính sách hỗ trợ, ưu đãi đang được triển khai, xem chính sách nào hiệu quả, chính sách nào chưa thực sự hiệu quả để tạm dừng hoặc có biện pháp thay đổi kịp thời để bổ sung nguồn lực cho nền kinh tế. 

Đại biểu Ma Thị Thúy cho rằng, biện pháp nhanh nhất, hiệu quả nhất và doanh nghiệp dễ hấp thụ nhất trong lúc này chính là dùng công cụ tài khóa để hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp như giảm tiền thuê đất, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; giảm, giãn, miễn lãi chậm nộp bảo hiểm xã hội...

Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần có cơ chế, chính sách riêng, cụ thể về đầu tư công; quyết tâm, sát sao hơn nữa để gỡ các vướng mắc nhất là các vướng mắc về thể chế, văn bản hướng dẫn cho các địa phương. Đẩy mạnh phân cấp, giao quyền về cho địa phương chủ động thực hiện và tự chịu trách nhiệm như là việc phân cấp chuyển mục đích sử dụng đất lúa, chuyển đổi mục đích sử dụng đất rừng.

“Các Bộ, ngành và địa phương cần tập trung triển khai quyết liệt các giải pháp, tăng cường kỷ luật kỷ cương trong giải ngân vốn đầu tư công và cần bám sát, đánh giá đúng tình hình, chú trọng nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị đầu tư, chuẩn bị dự án; chuẩn bị tốt mặt bằng sạch cho thi công”, Đại biểu nhận định.

Đại biểu Trần Văn Tiến - Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc cũng chỉ ra rằng, bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như hoạt động một số ngành chững lại, tồn đọng vốn nhiều, tỷ lệ giải ngân thấp, tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên tăng cao, thu ngân sách giảm, số doanh nghiệp rời thị trường tăng, số doanh nghiệp thành lập mới thấp.

Nhấn mạnh tình hình kinh tế gặp nhiều khó khăn, đại biểu cho rằng, trong những tháng còn lại của năm 2023, nếu không quyết liệt chỉ đạo, sẽ khó hoàn thành các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội đã được Quốc hội giao, nhất là chỉ tiêu về tăng trưởng kinh tế.