Theo quan sát, từ đầu tháng 3 đến phiên 12/4, mặc dù trải qua nhiều phiên biến động mạnh nhưng về mặt điểm số, VN-Index vẫn dao động trong biên độ 1.240-1.280 điểm, đồng thời vẫn nằm trong kênh tăng giá được thiết lập từ tháng 11 năm ngoái. Đó là nhờ câu chuyện kỳ vọng "giải cứu" của Chính phủ đối với lĩnh vực bất động sản, thúc đẩy đầu tư công và đặc biệt đầu năm 2024 là câu chuyện nâng hạng thị trường.

Xu hướng đảo chiều rõ ràng

Tuy nhiên, từ phiên ngày 15/4, tín hiệu xác nhận xu hướng đảo chiều bắt đầu trở nên rõ ràng hơn khi VN-Index lao dốc gần 60 điểm, tương đương giảm 4,7% - phiên giảm mạnh nhất tính từ ngày 12/5/2022. Khối lượng giao dịch tăng gần 52% trên sàn HoSE so với phiên trước đó với hàng loạt cổ phiếu bị bán tháo và đóng cửa dư bán sàn.

Sau phiên "bay màu" gần 60 điểm, áp lực chốt lời vẫn tiếp diễn khiến VN-Index chính thức thủng ngưỡng hỗ trợ 1.200 trong ngày 17/4. Như vậy, chỉ sau 4 phiên giao dịch, thị trường đã "đánh rơi" tổng cộng hơn 100 điểm để lùi về 1.174 điểm - mức thấp nhất trong gần 2 tháng qua.

Về kỹ thuật, các chỉ báo vẫn đang thiên về xu hướng tiếp tục điều chỉnh. Trên biểu đồ tuần của VN-Index, chỉ báo MACD phát tín hiệu thị trường có thể sắp sửa bước vào giai đoạn điều chỉnh trung hạn, trong khi chỉ số đo lường sức mạnh tương đối RSI cũng đang quay đầu đi xuống sau khi neo giữ ở vùng quá mua 70 trong gần 2 tháng qua.

Giới phân tích nhận định VN-Index đã chính thức rớt khỏi kênh xu hướng tăng duy trì trong 5 tháng rưỡi qua.

Theo các chuyên gia, những tin đồn tiêu cực lan rộng trên khắp thị trường đã ảnh hưởng xấu đến tâm lý nhà đầu tư, nhất là sắp đến kỳ nghỉ lễ dài ngày cuối tháng 4 và phía trước là hiệu ứng “Bán trong tháng 5” (Sell in May) khiến các “chứng sĩ” càng trở nên thận trọng hơn trong việc giao dịch.

Mặt khác, ông Bùi Văn Huy - Giám đốc Chi nhánh Chứng khoán DSC cho rằng thị trường chứng khoán (TTCK) đang chịu tác động mạnh bởi nhiều yếu tố kém tích cực như lạm phát và lãi suất huy động tăng dần, đặc biệt đà tăng phi mã của tỷ giá do chịu áp lực từ chênh lệch lãi suất USD  - VND và những diễn biến thế giới gần đây.

Thực tế, việc tỷ giá USD/VND vẫn đang không ngừng đi lên khiến nhóm nhà đầu tư nước ngoài tiếp tục bán ròng trên sàn chứng khoán vì lo ngại rủi ro tỷ giá. Đơn cử trong phiên 15/4, nhóm này bán ròng 1.231 tỷ đồng trên cả ba sàn. Nếu tính lũy kế trong nửa đầu tháng 4, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng hơn 4.100 tỷ đồng và xu hướng này có thể sẽ còn tiếp diễn.

Tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3/2024, đại diện Ngân hàng Nhà nước cho biết, vấn đề tỷ giá đang hết sức nóng và Ngân hàng Nhà nước sẽ có động thái can thiệp thị trường nếu cần thiết. Nhưng dù là theo kịch bản nào, lãi suất đang chịu thử thách lớn trong giai đoạn hiện nay và điều này không tốt cho kênh chứng khoán.

Cân nhắc mua chứng chỉ quỹ

Có một thực tế là trước những biến động bất ngờ của TTCK thường khiến nhà đầu tư gặp không ít khó khăn. Nhiều người lo sợ, bán tháo cổ phiếu bằng mọi giá, cũng có nhiều người vội vã "bắt đáy" để rồi lỗ ngay cả khi cổ phiếu chưa về đến tài khoản.

Bậc thầy chứng khoán Warren Buffett từng nói: "TTCK là một công cụ chuyển tiền từ túi những kẻ nôn nóng sang những người kiên nhẫn''. Câu nói này hàm ý một phong cách đầu tư trên TTCK, đó là thay vì kiên nhẫn nắm giữ dài hạn, đa số nhà đầu tư sẽ nôn nóng mua bán liên tục với mong muốn có thể "mua đáy – bán đỉnh".

Có thể nói, phương pháp này cũng mang lại hiệu quả tốt với những nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhưng lại tiềm ẩn vô số rủi ro với những nhà đầu tư mới. Hầu hết những nhà đầu tư thành công trên TTCK đều lựa chọn cho mình một chiến lược dài hơi bằng sự kiên nhẫn và tầm nhìn dài hạn.

Ông Lê Anh Tuấn - Giám đốc Đầu tư Dragon Capital cho biết dù có kinh nghiệm gần 20 năm trên TTCK nhưng bắt đáy và bán đỉnh không hề dễ. Đáy chứng khoán là vùng rất tối và khó đoán định vì khi đó tâm lý nhà đầu tư thường lo sợ. Việc bước vào "trò chơi tâm lý", đi ngược số đông có khá nhiều rủi ro và không phải ai cũng có thể làm được.

Do đó, thay vì "bắt đáy", nhà đầu tư nên mua định kỳ và đều đặn nếu xác định được chu kỳ uptrend của thị trường. Công thức để có mức lợi nhuận bình quân hàng năm 15-17% được ông Tuấn mô tả: "Khi thị trường có những nhịp giảm 10% sẽ là cơ hội mua, ngược lại nếu tăng 10% so với cuối năm trước thì giảm tỷ trọng cổ phiếu. Việc mua vào những nhịp thị trường giảm nhiều hơn và giảm bớt tỷ trọng khi thị trường có nhịp tăng tốt hơn sẽ mang lại hiệu suất rất tốt, có thể gấp 2-3 lần so với lãi suất tiền gửi".

Nhiều ý kiến cho rằng thay vì dự báo thị trường mai lên hay xuống, đặc biệt tận dụng thời điểm “vàng” khi thị trường đi xuống, nhà đầu tư nên cân nhắc ủy thác cho những quỹ đầu tư uy tín và có kinh nghiệm.

Chứng chỉ quỹ là loại chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn góp của quỹ đầu tư chứng khoán. Hiểu đơn giản là nhà đầu tư khi mua chứng chỉ quỹ là góp vốn vào một quỹ đầu tư. Quỹ đầu tư sẽ dùng số tiền này để đầu tư vào chứng khoán, các tài sản để sinh lãi cho nhà đầu tư. Hay có thể hiểu là nhà đầu tư ủy thác cho các chuyên gia của quỹ để đầu tư sinh lãi cho số tiền mình góp vào.

"Việc đầu tư thụ động vào các quỹ sẽ giúp nhà đầu tư tập trung vào công việc chính tạo ra nguồn thu nhập và tránh các hành động sai lầm trên TTCK", ông Huỳnh Hoàng Phương, Giám đốc nghiên cứu và phân tích đầu tư tại FIDT chia sẻ.

Tuy nhiên, cũng cần phải lưu ý, các hình thức đầu tư đều hàm chứa một số rủi ro và chứng chỉ quỹ cũng vậy.

Trước hết, các quỹ đầu tư đều đầu tư vào TTCK và không tránh khỏi những biến động theo thị trường. Do đó, nếu rót một số tiền lớn vào quỹ lúc thị trường định giá cao sẽ là rủi ro và khiến nhà đầu tư mất lợi thế lớn trong việc đạt lãi kép trong dài hạn. Do đó, phương pháp đầu tư tích lũy định kỳ vẫn phù hợp với nhà đầu tư không chuyên hơn là dồn tiền đầu tư vào một thời điểm.

Thứ hai, mỗi quỹ đầu tư có uy tín có nguyên tắc đầu tư khác nhau. Do đó, nhà đầu tư cần xem xét về uy tín của công ty quản lý quỹ cũng như nghiên cứu bản cáo bạch để hiểu rõ chiến lược của quỹ.

Thứ ba, đầu tư vào quỹ chỉ phù hợp với tầm nhìn dài hạn. Các nhà đầu tư ngắn hạn vào quỹ sẽ chịu nhiều rủi ro liên quan đến việc rút vốn lúc TTCK không thuận lợi và các chi phí liên quan đến bán chứng chỉ quỹ trong ngắn hạn cũng làm giảm hiệu suất đầu tư, đặc biệt các quỹ thường đưa ra các mức phí bán cao hơn nếu nắm giữ ngắn hạn.

“Việc đầu tư chứng chỉ quỹ phải nằm trong kế hoạch tài chính cá nhân tổng thể của nhà đầu tư nhằm đạt được các mục tiêu tài chính đã định ra từ trước”, chuyên gia FIDT nhấn mạnh.