Ngay từ đầu năm, Chính phủ đã ban hành và tập trung chỉ đạo thực hiện Nghị quyết số 01/NQ-CP về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2014, trong đó tập trung bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân… Với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, kinh tế - xã hội những tháng đầu năm đạt kết quả tích cực.

Cập nhật tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 và 5 tháng đầu năm 2014, Phó Thủ tướng cho biết, nhờ sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, tình hình kinh tế - xã hội tháng 5 tiếp tục chuyển biến tích cực trên hầu hết các lĩnh vực. Kinh tế vĩ mô ổn định. Giá tiêu dùng 5 tháng tăng 1,08%, thấp nhất trong 10 năm qua; dự kiến cả năm kiểm soát ở mức khoảng 5%. Xuất khẩu 5 tháng tăng 15,4%; xuất siêu 1,65 tỷ USD. Thu ngân sách nhà nước đạt 45,8% dự toán, tăng 16,9% so với cùng kỳ năm2013.          

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện cao hơn cùng kỳ, đạt 4,6 tỷ USD. Các ngành kinh tế tiếp tục phục hồi tích cực; chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) 5 tháng tăng 5,6% (cùng kỳ 4,9%); sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản tiếp tục phát triển ổn định. Tổng mức lưu chuyển hàng hóa bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng ước tăng 11% (nếu loại trừ yếu tố giá còn tăng 6%, cùng kỳ 2013 tăng 4,8%).

Cùng với đó, các chính sách an sinh xã hội, ưu đãi người có công, trợ giúp xã hội, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp được quan tâm thực hiện. Trong 5 tháng đã tạo được gần 620 nghìn việc làm mới, tăng 3% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu trên 45 nghìn lao động, tăng gần 40%. Các lĩnh vực y tế, giáo dục, đào tạo, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao, bảo vệ tài nguyên, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu tiếp tục được chú trọng...

Tiềm ẩn nhiều thách thức

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng nhấn mạnh, kinh tế - xã hội nước ta vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức. Thêm vào đó là các tác động từ việc Trung Quốc hạ đặt giàn khoan trái phép trong vùng biển của Việt Nam. Ngay trong tháng 5, xuất khẩu, đầu tư nước ngoài, du lịch, hàng không có mức giảm nhẹ; các thị trường vàng, ngoại tệ, chứng khoán có dao động trong một hai ngày do tác động tâm lý nhưng đã ổn định trở lại.

Thời gian tới, kinh tế - xã hội nước ta dự báo có thể bị  ảnh hưởng trên một số lĩnh vực với mức độ khác nhau. Theo dự báo, kinh tế thế giới được dự báo tiếp tục phục hồi tích cực, nhất là các nền kinh tế lớn như Hoa Kỳ, Nhật Bản và châu Âu nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển như Trung Quốc, Ấn Độ tăng trưởng chậm lại và gặp nhiều khó khăn. Khu vực châu Á Thái Bình Dương tiếp tục phát triển năng động nhưng vẫn còn các điểm nóng. Tình hình biển Đông đang diễn biến căng thẳng, phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến hòa bình, ổn định và phát triển chung của khu vực và thế giới.

Kinh tế nước ta đang phục hồi tăng trưởng nhưng còn chậm và có nhiều khó khăn, thách thức. Nhu cầu đầu tư phát triển, bảo đảm an sinh và phúc lợi xã hội, cải thiện đời sống nhân dân, quốc phòng an ninh, phòng tránh thiên tai, dịch bệnh... rất lớn nhưng nguồn lực còn hạn hẹp. Việc thực hiện các hiệp định thương mại tự do, cam kết quốc tế mở ra không gian phát triển rộng lớn nhưng cạnh tranh ngày càng gay gắt, ngay cả tại thị trường trong nước. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ đang là khó khăn, thách thức lớn.

Do đó, Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp phát huy kết quả đạt được, khắc phục hạn chế, yếu kém; tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ, tăng cường phối hợp thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; theo dõi sát diễn biến tình hình, chủ động các phương án ứng phó, phấn đấu hoàn thành cao nhất các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2014 mà Quốc hội đã đề ra.

Phối hợp chặt chẽ, linh hoạt chính sách tài khóa và tiền tệ

Chính phủ xác định nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới vẫn tiếp tục thực hiện nhất quán nhiệm vụ ổn định kinh tế vĩ mô. Điều hành linh hoạt chính sách tiền tệ, phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với chính sách tài khóa và các chính sách khác để ổn định kinh tế vĩ mô và bảo đảm tăng trưởng hợp lý. Tiếp tục điều hành mặt bằng lãi suất phù hợp. Phân bổ tín dụng hợp lý, phấn đấu cả năm đạt mức tăng trưởng 12 - 14%, tập trung cho các lĩnh vực ưu tiên gắn với kiểm soát, nâng cao chất lượng tín dụng. Điều hành tỷ giá linh hoạt, bảo đảm ổn định giá trị đồng Việt Nam, tăng dự trữ ngoại hối. Thực hiện các giải pháp phù hợp phát triển ổn định thị trường chứng khoán, nâng cao hiệu quả huy động vốn cho doanh nghiệp.

Chính phủ cũng xác định, tiếp tục tăng cường kỷ luật, kỷ cương tài chính, tập trung chống thất thu, nợ đọng thuế và kiểm soát chặt chẽ chi ngân sách nhà nước. Kiên quyết cắt giảm hoặc lùi thời gian thực hiện các khoản chi chưa thực sự cấp bách. Từng bước xử lý các khoản mà ngân sách còn nợ. Bảo đảm bội chi ngân sách nhà nước trong phạm vi Quốc hội quyết định. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay, quản lý chặt chẽ nợ công, nợ Chính phủ và nợ nước ngoài của quốc gia, bảo đảm trong giới hạn an toàn.

Đồng thời, đẩy nhanh công tác giải phóng mặt bằng, tiến độ thi công và giải ngân vốn đầu tư xây dựng cơ bản; tập trung vốn để thực hiện đúng tiến độ các công trình hạ tầng quan trọng, cấp bách, hoàn thành trong năm 2014. Thực hiện các giải pháp phù hợp để thu hút mạnh các nguồn lực ngoài nhà nước cho đầu tư phát triển. Khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, thủ tục để đẩy mạnh thực hiện đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư (PPP), khuyến khích và tạo điều kiện cho các thành phần kinh tế, kể cả đầu tư nước ngoài tham gia đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng. Sửa đổi, bổ sung các quy định về chính sách đất đai, tài chính, thuế, giá, phí, lệ phí, nhượng quyền… để nâng cao hiệu quả đầu tư, tăng tính thương mại của dự án.

Thực hiện đồng bộ các giải pháp mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ nhập khẩu đối với các mặt hàng không khuyến khích. Tăng cường quản lý thị trường, giá cả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, xử lý nghiêm các vi phạm. Tiếp tục thực hiện lộ trình điều chỉnh giá hàng hóa, dịch vụ thiết yếu theo cơ chế thị trường, bảo đảm tính đúng, tính đủ và công khai minh bạch các yếu tố hình thành giá; đồng thời có chính sách hỗ trợ phù hợp cho các hộ nghèo, đối tượng chính sách xã hội.

Cùng với đó, là tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh. Trong đó, thực hiện có hiệu quả các giải pháp tháo gỡ khó khăn và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần củng cố niềm tin của xã hội, người dân và doanh nghiệp. Tập trung xử lý nợ xấu, tăng khả năng tiếp cận vốn; rà soát, loại bỏ các rào cản, vướng mắc; cải cách chính sách thuế, phí, lệ phí; đơn giản hóa thủ tục hành chính, nhất là về đăng ký kinh doanh, tín dụng, thuế, hải quan, bất động sản... và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin.

Thực hiện các giải pháp thúc đẩy và hỗ trợ phát triển theo đặc thù từng ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ. Triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển nông nghiệp, nông thôn. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện và bảo đảm chất lượng đầu tư các dự  án công nghiệp trọng điểm. Phát triển mạnh du lịch, kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo; có chính sách tín dụng ưu đãi và bảo hiểm phù hợp đối với ngư dân. Chủ động triển khai các biện pháp phòng tránh và khắc phục kịp thời hậu quả thiên tai, dịch bệnh.

Chính phủ yêu cầu các Bộ, ngành, địa phương có kế hoạch cụ thể để chủ động thực hiện các Hiệp định thương mại tự do, cam kết quốc tế nhằm tận dụng cơ hội, thúc đẩy phát triển sản xuất kinh doanh. Triển khai thực hiện hiệu quả Đề án phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Tăng cường xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường, bảo đảm chất lượng hàng hóa, nâng cao khả năng giải quyết tranh chấp thương mại, hỗ trợ thông tin thị trường thế giới. Thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp để ngăn chặn có hiệu quả các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh hàng giả, chuyển giá, trốn, lậu thuế...