Chứng khoán toàn cầu phân hóa trước nguy cơ chiến tranh và suy thoái
Thị trường chứng khoán (TTCK) toàn cầu tăng giảm trái chiều trong phiên giao dịch ngày 23/6/2025 sau khi Mỹ và Israel tiến hành cuộc không kích bất ngờ vào 3 cơ sở hạt nhân chiến lược của Iran và Tehran, đe dọa đóng cửa eo biển Hormuz – tuyến vận chuyển gần 1/5 lượng dầu thô toàn cầu. Nhà đầu tư toàn cầu đang dần rút vốn khỏi các tàn sản rủi ro trước bài toán kép "chiến tranh và suy thoái".
S&P 500 giảm phiên thứ ba - Áp lực từ địa chính trị và chiến lược của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed)
TTCK Mỹ tiếp tục phân hóa trong phiên ngày 20/6 khi chỉ số S&P 500 ghi nhận phiên giảm thứ ba liên tiếp mất điểm. Nasdaq Composite sụt mạnh hơn khi cổ phiếu công nghệ, đặc biệt là nhóm bán dẫn, bị bán tháo sau tin từ Wall Street Journal rằng Mỹ có thể thu hồi quyền miễn trừ đối với các nhà xuất khẩu chip, trong bối cảnh căng thẳng thương mại với Trung Quốc đang gia tăng. Kết thúc phiên giao dịch, chỉ số S&P 500 lùi 0.22% xuống 5,967.84 điểm, còn chỉ số Nasdaq Composite mất 0.51% còn 19,447.41 điểm. Chỉ số Dow Jones nhích 35.16 điểm (tương đương 0.08%) lên 42,206.82 điểm.
Tâm lý lo ngại càng bị khuếch đại sau khi Tổng thống Trump xác nhận trên nền tảng xã hội X (trước đây là Twitter) rằng Mỹ đã phối hợp với Israel không kích các cơ sở hạt nhân của Iran tại Natanz, Fordow và Isfahan, và ông gọi đây là một “thành công quân sự ngoạn mục”. Trump cũng đã có những tuyên bố ám chỉ khả năng thay đổi chính quyền ở Iran sau khi Washington quyết định không kích các cơ sở hạt nhân của nước này. Ngay sau đó, Quốc hội Iran đã bỏ phiếu thông qua đề xuất đóng cửa eo biển Hormuz để đáp trả "động thái gây hấn" của Mỹ.
Cùng ngày, một quan chức Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), ông Christopher Waller cho biết, họ có thể bắt đầu cắt giảm lãi suất ngay trong tháng 7: “Tôi nghĩ Fed đang ở vị trí có thể làm điều đó, và có thể bắt đầu sớm nhất là vào tháng 7”. Tuy nhiên, ông cũng lưu ý thêm: “Đó là quan điểm của tôi, còn việc Ủy ban có đồng thuận hay không thì còn phải chờ.”
Phát biểu này được đưa ra sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell hôm thứ Tư tuần trước khẳng định Fed chưa vội cắt giảm lãi suất và sẽ phụ thuộc vào dữ liệu kinh tế, nhất là khi chưa rõ tác động của chính sách thuế quan do ông Trump đề xuất. Ngay hôm sau, Trump chỉ trích Powell và nói rằng việc trì hoãn cắt giảm lãi suất đang khiến Mỹ “thiệt hại hàng trăm tỷ USD".

Trong khi đó, giá dầu Brent tăng vọt lên 80,3 USD/thùng, cao nhất trong 5 tháng qua. Ngân hàng đầu tư Mỹ Goldman Sachs cảnh báo, nếu tình hình leo thang, giá dầu có thể vượt 110 USD, thậm chí 150 USD/thùng nếu Hormuz bị phong tỏa hoàn toàn. Theo các nhà phân tích, nếu eo biển Hormuz bị đóng, sẽ làm gián đoạn đáng kể các chuyến hàng dầu khí đến một số vùng ở châu Á và châu Âu, điều này có thể gây ra sự gián đoạn kinh tế gia tăng trong khu vực. Theo Investing.com - trang tin tức thị trường chứng khoán thế giới đáng tin cậy, một số nhà phân tích đã nêu lên lo ngại rằng giá dầu tăng đột biến có thể làm gia tăng áp lực lạm phát, có khả năng khiến Fed phải trì hoãn thêm các đợt cắt giảm lãi suất.
Trong tuần này, dữ liệu kinh tế đáng chú ý nhất là chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân (PCE) tháng 5 - thước đo lạm phát Mỹ ưa thích của Fed - dự kiến sẽ được công bố vào thứ Sáu.
Theo dự báo, chỉ số PCE lõi (không bao gồm thực phẩm và năng lượng) sẽ tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn mức 2,5% ghi nhận trong tháng 4. So với tháng trước, PCE lõi được kỳ vọng tăng 0,1%, tương đương mức tăng của tháng trước.
Chứng khoán châu Á tiếp tục phân hóa vì lo ngại chiến sự và gián đoạn thương mại
TTCK châu Á ngày 23/6 tiếp tục phân hóa khi giới đầu tư phản ứng trước căng thẳng địa chính trị leo thang ở Trung Đông. Nguy cơ xung đột khu vực kéo dài và ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng toàn cầu, khiến tâm lý thị trường châu Á chuyển sang trạng thái phòng thủ.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 23/6, TTCK Nhật Bản giảm 0,01%; Hồng Kông tăng 0,67%; Trung Quốc tăng 0,65%; Hàn Quốc giảm 0,24%; Singapore tăng 0,07%; Thái Lan giảm 0,66%; Malaysia tăng 0,92 và Indonesia giảm 1,8%.
Tình hình đặc biệt đáng lo ngại đối với Nhật Bản và Hàn Quốc, hai nền kinh tế phụ thuộc gần như toàn bộ vào dầu mỏ nhập khẩu. Nếu eo biển Hormuz – huyết mạch năng lượng của châu Á – bị gián đoạn, giá dầu có thể leo lên mức ba chữ số trong quý tới, đẩy chi phí vận hành và sản xuất tại các nền kinh tế xuất khẩu lên cao.
Không chỉ đối mặt với rủi ro từ giá dầu, các TTCK châu Á còn bị ảnh hưởng bởi thông tin từ Mỹ rằng chính quyền Trump đang xem xét thu hồi quyền miễn trừ xuất khẩu đối với một số công ty chip. Động thái này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà cung cấp linh kiện hàng đầu như TSMC (Đài Loan), Samsung và SK Hynix (Hàn Quốc), vốn đóng vai trò thiết yếu trong chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.
Về dữ liệu kinh tế, tại Nhật Bản, chỉ số nhà quản lý mua hàng (PMI) Dịch vụ tháng 6 do Ngân hàng au Jibun công bố đã tăng lên 51,5 từ mức 51,0 vào tháng 5. Đây là tháng thứ ba liên tiếp mở rộng trong lĩnh vực dịch vụ, được hỗ trợ bởi sự gia tăng nhanh hơn trong các đơn đặt hàng mới và doanh số bán hàng ở nước ngoài. Chỉ số PMI sản xuất tháng 5 cũng tăng lên 50,4 từ mức 49,4 của tháng 4, đánh dấu sự mở rộng đầu tiên trong lĩnh vực này kể từ tháng 5/2024. Chỉ số giá tiêu dùng cốt lõi tháng 5, không bao gồm thực phẩm tươi sống nhưng bao gồm năng lượng, đã tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước, tăng tốc trong tháng thứ ba liên tiếp lên mức cao nhất kể từ tháng 1/2023. Con số này cũng vượt qua kỳ vọng của thị trường về mức tăng 3,6%, điều này khiến Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) có thể thắt chặt chính sách tiền tệ hơn nữa để giải quyết áp lực lạm phát kéo dài.
Còn tại Singapore, theo số liệu chính thức công bố hôm thứ Hai, tỷ lệ lạm phát cơ bản đã tăng 0,6% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái, phù hợp với kỳ vọng của các nhà kinh tế.
Nhà đầu tư tại khu vực cũng đang trở nên thận trọng hơn với các tài sản rủi ro, khi đồng thời phải đối mặt với bất ổn kinh tế toàn cầu và các chính sách siết kiểm soát thương mại, công nghệ từ Mỹ. Dòng tiền bắt đầu dịch chuyển sang các tài sản trú ẩn như vàng, USD và trái phiếu chính phủ, trong khi thị trường chứng khoán khu vực tiếp tục ghi nhận lực bán ròng từ các nhà đầu tư tổ chức.
Giới phân tích nhận định tình hình có thể xấu đi nhanh chóng nếu căng thẳng tại eo biển Hormuz vượt khỏi tầm kiểm soát. Không chỉ giá năng lượng, mà chuỗi cung ứng toàn cầu – đặc biệt trong lĩnh vực điện tử và công nghệ cao – có thể bị gián đoạn nghiêm trọng. Trong khi đó, dư địa chính sách tiền tệ và tài khóa của nhiều nền kinh tế châu Á hiện rất hạn chế, khiến khả năng phản ứng trước các cú sốc mới bị thu hẹp.