Thời gian qua, nhóm cổ phiếu hàng không đã thu hút sự chú ý của nhà đầu tư sau một thời gian dài giao dịch trầm lắng do ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 của các doanh nghiệp ngành này.

Doanh nghiệp phục hồi, cổ phiếu được kỳ vọng

Nhóm cổ phiếu hàng không đã kéo dài đà tăng tính bằng tháng, kéo theo đó, các cổ phiếu như HVN (Vietnam Airlines), ACV (Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam), SAS (Dịch vụ Hàng không Sân bay Tân Sơn Nhất) đều vượt đỉnh 5 năm, khi tăng 2-3 lần chỉ trong thời gian ngắn.

Các chuyên gia cho rằng nhu cầu đi lại bằng đường hàng không cả ở thị trường trong nước và quốc tế phục hồi giúp các doanh nghiệp trong ngành hưởng lợi, kéo dòng tiền trở lại với nhóm cổ phiếu này.

Theo FinnTrade, ngành hàng không là một trong những nhóm dẫn đầu thị trường chứng khoán về mức tăng trưởng lợi nhuận sau thuế.

Bên cạnh sự hỗ trợ từ kết quả kinh doanh vượt trội, có 4 lý do dẫn đến sự tăng vọt của cổ phiếu nhóm hàng không: giá dầu kỳ vọng duy trì ổn định; nhu cầu du lịch và vận chuyển hàng hóa tăng; tăng trần vé máy bay nội địa và triển vọng dài hạn nhờ dự án sân bay Long Thành.

Theo dự báo mới đây của Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA), thị trường hàng không toàn cầu sẽ phục hồi hoàn toàn vào cuối năm 2024. Doanh thu của các hãng hàng không toàn cầu dự báo đạt mức kỷ lục 964 tỷ USD trong năm nay; trong đó doanh thu vận chuyển hành khách có thể đạt khoảng 717 tỷ USD.

Đối với các hãng hàng không Việt Nam, hoạt động ở thị trường nội địa lẫn nước ngoài từng bước hồi phục và lấy lại tốc độ tăng trưởng như năm 2019. Theo dự báo hồi đầu năm, nhu cầu vận chuyển hành khách bằng đường hàng không năm 2024 ước đạt khoảng 84,2 triệu khách, tăng 15% so với năm 2023 và vượt qua giai đoạn trước dịch.

Chứng khoán SSI đánh giá năm 2024 sẽ là giai đoạn cuối cùng trong quá trình phục hồi của ngành. Lợi nhuận năm 2024 của tất cả các công ty trong ngành sẽ được cải thiện nhờ số lượng hành khách quốc tế tăng lên, chi phí nhiên liệu thấp hơn và tình trạng dư cung giảm.

Còn theo IATA, RPK (tổng quãng đường bay của toàn bộ hành khách) quốc tế ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương đạt mức 83% so với mức trước dịch Covid vào cuối năm 2023, và SSI Research kỳ vọng được nâng lên 100% vào cuối năm 2024 chủ yếu nhờ sự phục hồi khách quốc tế của Trung Quốc. Điều này sẽ đưa thị trường hàng không khu vực trở về trạng thái cân bằng cung cầu hơn, cải thiện giá vé máy bay, biên lợi nhuận và lợi nhuận cho các hãng hàng không lên mức bình thường vào năm 2024.

Thách thức vẫn còn

Ngành hàng không đang có các tín hiệu tích cực, nhưng bên cạnh đó vẫn được nhận định sẽ còn đối mặt với không ít khó khăn trong năm 2024.

Theo thông tin từ Cục Hàng không Việt Nam, trong tháng 7, tỷ lệ số chuyến bay chậm giờ tăng cao. Trong đó, Vietnam Airlines là 23,4%, VietJet Air: 55,7%, Pacific Airlines: 21,2%, VASCO: 16,2%, Bamboo Airways: 23,8%, Vietravel Airlines: 19,2%.

Tính chung 7 tháng đầu năm, tỷ lệ chuyến bay đúng giờ là 73,7%; chậm giờ là 26,3%. Trong đó, tỷ lệ chậm chuyến của các hãng như sau: Vietnam Airlines là 17,1%, VietJet Air: 37,6%, Pacific Airlines: 32,6%, VASCO: 16,2%, Bamboo Airways: 17,9%, Vietravel Airlines: 16,9%.

Việt Nam có vị trí địa lý - chiến lược mang tính trọng yếu hàng đầu trên thế giới, nằm ngay trục tuyến đường hàng không - hàng hải nhộn nhịp, giàu tiềm năng bậc nhất toàn cầu. 

Khu vực châu Á - Thái Bình Dương có tiềm năng tăng trưởng hàng không mạnh nhất với tốc độ 4,5%/năm và Việt Nam là một trong những quốc gia tăng trưởng nhanh nhất khu vực. Đường bay Hà Nội - TP.HCM là đường bay nội địa nhộn nhịp thứ 4 thế giới, với gần 10,9 triệu ghế cung ứng, chỉ đứng sau Jeju - Seoul (Hàn Quốc), Fukuoka - Tokyo Haneda và Sapporo New Chitose Apt - Tokyo Haneda (Nhật Bản).

Đây cũng là nguyên nhân khiến các sân bay cửa ngõ quan trọng nhất của Việt Nam như Nội Bài và Tân Sơn Nhất luôn trong tình trạng quá tải. Việc các chuyến bay liên tục bị hoãn hay chờ đáp đã ảnh hưởng lớn đến chi phí khai thác, nhiên liệu và hàng loạt hoạt động logistics khác.

Lãnh đạo Vietnam Airlines cho biết, Tổng công ty chịu thiệt hại gần 500 tỷ đồng trong năm 2023 vì tắc nghẽn sân bay, khiến máy bay không đáp đúng lịch trình và ảnh hưởng dây chuyền đến các chuyến bay khác.

Mặt khác, sự kết nối của ngành hàng không và du lịch hiện nay vẫn chưa đồng bộ, còn nhiều vướng mắc chưa được tháo gỡ. Ngành du lịch được ví như đôi cánh của máy bay, vì vậy, nếu ngành du lịch không phát triển sẽ ảnh hưởng rất mạnh đến ngành hàng không về lâu dài. Để cả hai ngành phát triển đồng bộ và hài hòa lợi ích, rất cần sự hỗ trợ, kết nối của các cơ quan quản lý nhà nước.

Cơ sở hạ tầng phụ trợ là mắt xích liên kết quan trọng giúp ngành hàng không phát triển. Hệ thống đường bộ cao tốc, tàu điện vệ tinh kết nối các cửa ngõ sân bay giúp tạo nên hệ thống giao thông khép kín và đồng bộ. Điều này tạo sự thuận tiện phát triển du lịch và cả hoạt động kinh doanh, logistics.

Tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến kế hoạch bay của các hãng. Theo số liệu của Cục Hàng không Việt Nam và Vietnam Airlines, đội bay của các hãng đạt 222 chiếc vào lúc đông đảo nhất trong năm 2023.

Tuy nhiên, đến tháng 3/2024, tổng số máy bay đang hoạt động của các hãng bay chỉ còn 163 chiếc, tương đương 73% thời điểm hoạt động nhộn nhịp nhất năm ngoái. Việc các hãng sản xuất máy bay lớn như Boeing và Airbus chậm giao máy bay do đứt gãy các chuỗi cung ứng có thể kéo dài trong vài năm tới và điều này sẽ tác động lớn đến kế hoạch bay của các hãng hiện tại.

Ngoài ra, các vấn đề như giá nhiên liệu vẫn ở mức cao, thiếu hụt nhân lực như phi công, tiếp viên, kỹ thuật viên hàng không cũng là yếu tố không nhỏ ảnh hưởng đến các hãng bay. Chiếc bánh thị phần của ngành hàng không cũng bị cạnh tranh gay gắt bởi sự gia nhập của các hãng hàng không giá rẻ trong nước và quốc tế.