Cụ thể, trong tháng 9/2022, giá hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng thiết yếu tăng theo giá nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào đã đẩy CPI tăng 0,4% so với tháng trước. Trong tháng 9, chỉ số giá vàng giảm 1,71% so với tháng 8/2022 còn chỉ số giá USD tăng 0,53%.

Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ thiết yếu có 9 nhóm tăng và 02 nhóm hàng có chỉ số giá giảm. Cụ thể, nhóm giáo dục có mức tăng cao nhất với 5,84%; trong đó dịch vụ giáo dục tăng 6,48% do thời gian miễn, giảm học phí trong đại dịch tại nhiều địa phương đã kết thúc. 

Nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,94% chủ yếu do giá thuê nhà thực tế tăng 8,16%; giá dịch vụ sửa chữa nhà ở tăng 0,33%; giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,07%; giá dầu hỏa tăng 0,06%. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,18%, tác động CPI chung tăng 0,06%...

Ở chiều ngược lại, 02 nhóm hàng hóa và dịch vụ có chỉ số giá giảm là nhóm giao thông giảm 2,23% và nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,04%.

CPI bình quân quý III/2022 tăng 3,32% so với quý III/2021. Theo Tổng cục Thống kê, nguyên nhân làm tăng CPI trong quý III/2022 là do giá xăng dầu trong nước bình quân quý III/2022 tăng 21,77% so với cùng kỳ năm trước với 25 đợt điều chỉnh (11 đợt giảm giá), giá các mặt hàng thực phẩm quý III/2022 tăng 2,33%, giá gas trong nước biến động theo giá thế giới...

Tuy nhiên, tính bình quân 9 tháng năm 2022, CPI chỉ tăng 2,73% so với cùng kỳ năm trước. Một số nguyên nhân giúp CPI hạ nhiệt trong 9 tháng được cho là do giá dịch vụ giáo dục giảm 1,88% do một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương miễn giảm học phí trong năm học 2021-2022 do ảnh hưởng của dịch COVID-19; giá bưu chính viễn thông giảm 0,42% so với cùng kỳ năm trước do giá điện thoại di động giảm. Bên cạnh đó, trong 9 tháng năm nay, nhóm dịch vụ y tế chưa tăng giá theo đúng lộ trình.

Cũng theo Tổng cục Thống kê, lạm phát cơ bản 9 tháng tăng 1,88%. Một trong những nguyên nhân quan trọng trong việc cơ bản kiểm soát tốt lạm phát là do Việt Nam đã chủ động ứng phó với những thách thức trước áp lực lạm phát gia tăng. Thời gian qua, Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành, địa phương thực hiện đồng bộ các giải pháp bình ổn giá, hạn chế những tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy vậy, áp lực lạm phát trong những tháng còn lại của năm vẫn hiện hữu. Diễn biến giá cả hàng hóa, nguyên nhiên vật liệu trên thế giới đang có xu hướng giảm do tăng trưởng kinh tế toàn cầu chậm lại, nhưng rủi ro tăng trở lại khá cao do xung đột giữa Nga - Ukraine chưa chấm dứt. Cùng với đó, triển khai các gói hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng cùng với nhu cầu tiêu dùng hàng hóa và dịch vụ tăng sẽ đẩy giá cả hàng hóa lên cao.

Do vậy, Tổng cục Thống kê khuyến nghị công tác quản lý, điều hành giá trong thời gian tới cần tiếp tục thực hiện thận trọng, chủ động và linh hoạt để bảo đảm kiểm soát tốc độ tăng giá tiêu dùng năm 2022, đồng thời tạo cơ sở cho việc kiểm soát lạm phát trong năm 2023.