Chỉ một phần nhỏ các công ty Mỹ đang chuyển nhà máy ra khỏi Trung Quốc, trong khi số lượng muốn trở về nước theo lời kêu gọi còn ít hơn. Một số doanh nghiệp, bao gồm cả nhà sản xuất ô tô điện Tesla, thậm chí còn đang tăng tốc và đẩy mạnh các kế hoạch sản xuất của họ ở đại lục, bất chấp cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump nhằm đưa ngành sản xuất của Mỹ trở lại.

Theo báo cáo của Goldman Sachs công bố hôm thứ Sáu, gần như tất cả các công ty may mặc và điện thoại thông minh đã chuyển đi, có kế hoạch chuyển hoặc đang xem xét chuyển ít nhất một phần hoạt động của họ ra khỏi Trung Quốc.

Tuy nhiên, phần lớn các công ty trong lĩnh vực thiết bị và vật liệu bán dẫn, cũng như chăm sóc sức khỏe, đang thực sự mở rộng sản xuất của Trung Quốc. Trong khi đó, tại lĩnh vực máy móc công nghiệp và ô tô, việc chuyển ra khỏi Trung Quốc cũng như tiếp tục bành trướng tại đây đang diễn ra đồng thời.

Báo cáo cho biết: "Mặc dù thuế quan đã gây ra xu hướng định tuyến lại thương mại hàng hóa và chuyển hoạt động sản xuất điện tử tiêu dùng từ Trung Quốc sang các nước ASEAN, song chúng tôi cũng đã ghi nhận được ít bằng chứng về việc các doanh nghiệp muốn chuyển hoạt động sản xuất trở lại Mỹ".

Bất chấp sự cường điệu và áp lực chính trị xung quanh "cuộc tháo chạy ra khỏi Trung Quốc" (vốn đang gia tăng nhờ cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ và đại dịch), sự thay đổi chuỗi cung ứng vẫn còn chưa được định hình rõ ràng với sự khác nhau theo từng ngành cụ thể.

Tesla, hiện là công ty xe hơi giá trị nhất thế giới, có kế hoạch xuất khẩu xe Model 3 do Trung Quốc sản xuất sang các thị trường khác ở châu Á và châu Âu, theo bản tin hôm thứ Sáu.

Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk đã nói với các nhà phân tích vào tháng 7 rằng "các nhà cung cấp ở Trung Quốc rất cạnh tranh, có thể là cạnh tranh nhất trên thế giới".

"Nhà máy ở Thượng Hải là một nhà máy khá lớn. Nó đang tiếp tục hoạt động ngày càng năng suất hơn. Điều thực sự hữu ích là nguồn cung ứng linh kiện tại chỗ của nó đang tăng lên, qua đó tạo ra sự khác biệt lớn đối với giá thành của chiếc xe", ông nói.

Có thể nói rằng, Tesla không hề đơn độc trong việc tiếp tục cam kết với lộ trình của họ tại thị trường Trung Quốc.

Mới đây, Phòng Thương mại Mỹ ở Thượng Hải đã công bố kết quả của một cuộc khảo sát đối với các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc.

Theo đó, chỉ 4% trong hơn 200 công ty được hỏi muốn chuyển bớt sản xuất về Mỹ trong khi hơn 75% cho biết họ không có ý định chuyển hoạt động sản xuất ra khỏi Trung Quốc.

Ngoài ra, 14% doanh nghiệp tham gia khảo sát đã bày tỏ nguyện vọng muốn chuyển một số hoạt động trong chuỗi dây chuyền sản xuất sang các quốc gia khác, trong khi 7% doanh nghiệp Mỹ đang lưỡng lự giữa việc di dời nhà máy của họ (từ Trung Quốc) về Mỹ hoặc sang một nước khác ngoài Trung Quốc.

Theo nghiên cứu của Goldman, ngay cả đối với các công ty chuyển ra khỏi Trung Quốc, xu hướng này đã tồn tại từ lâu trước chiến tranh thương mại (chi phí lao động tăng cao thường là nguyên nhân gây ra).

Goldman Sachs nhận định rằng, mặc dù Trung Quốc không còn đủ sức cạnh tranh như nhiều nền kinh tế mới nổi khác đối với các ngành thâm dụng lao động, nhưng lợi thế tổng thể của nước này trong lĩnh vực sản xuất vẫn còn nguyên vẹn.

Báo cáo cho biết: "Thị trường nội địa khổng lồ, chuỗi cung ứng công nghiệp hoàn chỉnh và cơ sở hạ tầng tốt là những điểm hấp dẫn nhất đối với các khoản đầu tư sản xuất nước ngoài".

"Khi được hỏi về các địa điểm hàng đầu để chuyển ra khỏi Trung Quốc đại lục, Việt Nam và Ấn Độ là những điểm đến được đề cập nhiều nhất", theo ngân hàng đầu tư.

Sự miễn cưỡng của các công ty Mỹ đã cho thấy sự kém hiệu quả của chính quyền ông Trump trong việc thực hiện cam kết đưa việc làm trong lĩnh vực sản xuất trở lại Mỹ.

Đường lối cứng rắn của Tổng thống Donald Trump cũng không làm giảm thâm hụt thương mại của Mỹ với quốc gia châu Á như đã hứa. Theo số liệu thống kê của Mỹ, thâm hụt thương mại hàng hóa và dịch vụ quý II với Trung Quốc đạt mức 75,8 tỷ USD - tăng từ mức 74 tỷ USD trong cùng kỳ năm 2016, vài tháng trước khi ông Trump đắc cử.The