DATC và kết quả tích cực từ hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp
Trong những năm qua, Công ty TNHH Mua bán nợ Việt Nam (DATC) đã cơ bản hoàn thành tốt những nhiệm vụ do Chính phủ, Bộ Tài chính giao, khẳng định được vai trò, vị thế quan trọng trên thị trường mua bán nợ Việt Nam, đặc biệt là trong hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp để chuyển đổi thành công ty cổ phần
Đối với hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp thông qua xử lý nợ mà trọng tâm là chuyển đổi sở hữu DNNN không đủ điều kiện cổ phần hóa, từ năm 2004 đến nay, DATC đã thực hiện tái cơ cấu cho 185 doanh nghiệp. Hoạt động này của DATC đã hỗ trợ tích cực và góp phần đẩy nhanh tiến độ triển khai công tác sắp xếp, cổ phần hóa DNNN của Chính phủ và các bộ, ngành. Trong nhiều năm, số lượng DNNN được cổ phần hóa qua hoạt động của DATC chiếm tỷ trọng cao so với tổng số DNNN được cổ phần hóa cả nước.
Trong giai đoạn 2011-2013, cả nước cổ phần hóa được 113 doanh nghiệp nhà nước (2011: 14 doanh nghiệp, 2012: 26 doanh nghiệp, 2013: 73 doanh nghiệp) thì riêng DATC đã hỗ trợ để chuyển đổi sở hữu cho 33 DNNN trong tình trạng làm ăn thua lỗ, âm vốn chủ sở hữu không đủ điều kiện cổ phần hóa, góp phần tích cực trong việc đẩy nhanh công tác cổ phần hóa của các bộ, ngành, địa phương.
Lũy kế từ 2004 đến nay, DATC đã thực hiện tái cơ cấu cho các doanh nghiệp với giá trị vốn đầu tư hình thành từ chuyển nợ thành vốn góp là trên 1.388,2 tỷ đồng (không tính số vốn góp đã thoái tại một số doanh nghiệp).
Trong 185 doanh nghiệp tái cơ cấu, DATC đã kết hợp gắn tái cơ cấu tài chính với quản trị doanh nghiệp để chuyển đổi sở hữu cho 73 DNNN (trong đó có 33 DNNN trong tình trạng làm ăn thua lỗ, âm vốn chủ sở hữu không đủ điều kiện cổ phần hóa, 40 DNNN đã được cổ phần hóa nhưng bị thua lỗ sau cổ phần hóa do gặp khó khăn tài chính), 100 doanh nghiệp còn lại được tái cơ cấu tài chính thông qua xử lý nợ qua đó giúp doanh nghiệp giảm bớt áp lực về tài chính, tiết giảm chi phí lãi vay, từng bước phục hồi và ổn định sản xuất kinh doanh (SXKD), đảm bảo việc làm cho người lao động và có đóng góp cho ngân sách.
Thông qua hoạt động tái cơ cấu doanh nghiệp, DATC đã giúp phục hồi các doanh nghiệp trở lại hoạt động bình thường, giúp duy trì ổn định cơ cấu kinh tế vùng, lãnh thổ từ hoạt động tái cơ cấu một số ngành kinh tế như hàng hải (Vinalines), mía đường, dâu tằm tơ…
Cụ thể, đã tái cơ cấu chuyển đổi thành công Tổng công ty Dâu tằm tơ Việt Nam thành Công ty cổ phần - Tổng Công ty Dâu tằm tơ Việt Nam, đây là tổng công ty thua lỗ, yếu kém mà Chính phủ có nhiều chỉ đạo xử lý những tồn tại trong khoảng 20 năm nhưng không xử lý được, song với sự hỗ trợ và tham gia trực tiếp của DATC, Tổng công ty đã được xử lý những tồn tại để cổ phần hóa và đến nay Tổng công ty đã hoạt động ổn định theo mô hình công ty cổ phần. Đồng thời, DATC tham gia hỗ trợ Vinashin, Vinalines và nhiều tổng công ty hoạt động trong các ngành giao thông, xây dựng, nông nghiệp xử lý nợ để cổ phần hóa.
Thông qua hoạt động xử lý nợ tại Vinalines, DATC đã mua lại 11.250 nghìn tỷ đồng tại các tổ chức tín dụng, trong đó tổng giá trị phần chênh lệch bàn giao cho Vinalines và đơn vị thành viên để hạch toán tăng vốn nhà nước và xử lý lỗ theo quy định là 6.783 tỷ đồng, tương đương 60% tổng dư nợ các khoản nợ được xử lý. Qua đó, Vinalines đã ghi tăng giá trị vốn nhà nước đầu tư tại doanh nghiệp là 2.567 tỷ đồng, góp phần thúc đẩy quá trình cổ phần hóa của Vinalines.
Việc xử lý nợ thành công đã hỗ trợ đối với Vinalines và các đơn vị từ một doanh nghiệp làm ăn thua lỗ trở thành một DNNN hoạt động có hiệu quả.
Bên cạnh đó, việc cơ cấu lại khoản nợ thông qua DATC tạo nên tác động tích cực, tránh được sự đổ vỡ dây chuyền của Vinalines nói riêng và của ngành vận tải Việt Nam nói chung; tạo điều kiện để tái cơ cấu nền kinh tế theo hướng phát triển dịch vụ, Logistic; góp phần ổn định việc làm cho hàng ngàn cán bộ, công nhân viên, thuyền viên, đảm bảo an sinh xã hội, đồng thời góp phần phát triển kinh tế biển gắn với an ninh quốc phòng quốc gia theo định hướng Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương khóa XII về Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
DATC còn giúp Nhà nước thu hồi được nợ đọng ngân sách nhà nước và nợ đọng bảo hiểm xã hội tại các doanh nghiệp; giúp ngân sách nhà nước không phải mất kinh phí xử lý lao động dôi dư và trợ cấp mất việc làm. Ngoài ra, hàng năm các DN do DATC tái cơ cấu tiếp tục đóng góp cho NSNN hàng trăm tỷ đồng, trong đó có những doanh nghiệp nhiều năm thuộc top 1.000 doanh nghiệp nộp thuế lớn là Công ty cổphần Sadico Cần Thơ, Công ty cổphần đường Kon Tum, Công ty cổphần đường Sơn La và Công ty cổphần Intimex Nha Trang.
Việc xử lý nợ gắn với tái cơ cấu doanh nghiệp của DATC đã giúp các doanh nghiệp thoát khỏi tình trạng phá sản hoặc đình trệ trong hoạt động kinh doanh, tiếp tục hoạt động, đảm bảo việc làm với thu nhập ổn định cho trên 10.000 lao động trực tiếp và hàng chục ngàn lao động gián tiếp là các hộ nông dân trồng nguyên liệu (trồng mía, dứa, cà phê…), ngư dân (chế biến thủy sản), các hộ cung cấp vật liệu xây dựng cung cấp cho các doanh nghiệp nhất là các hộ dân vùng đồng bào dân tộc, vùng sâu vùng xa, miền núi, Tây Nguyên.
Hoạt động mua và xử lý nợ xấu của DATC ngoài góp phần hình thành thị trường mua bán nợ tại Việt Nam còn tạo ra các cơ hội để phát triển một số ngành nghề và định chế tài chính trung gian như định giá nợ, bán đấu giá nợ, sàn giao dịch nợ, công ty mua bán nợ, dịch vụ đòi nợ, công ty dịch vụ tư vấn tài chính thuộc các thành phần kinh tế khác