Việc bán nợ cho DATC là một trong nhiều giải pháp để tái cơ cấu Vinalines theo chủ trương của Chính phủ. Theo đánh giá của các chuyên gia cũng như của chính các chủ nợ, thì việc DATC tham gia mua nợ và các bên thực hiện bán nợ cho DATC là giải pháp khả thi nhất trong bối cảnh hiện nay. Điều này đã được thực tiễn chứng minh, DATC đủ năng lực tài chính và cơ sở pháp lý cũng như kinh nghiệm để thực hiện thành công các khoản nợ của Vinalines tại các ngân hàng.

Thời gian qua, DATC đã rất tích cực trong việc tiếp xúc, gặp gỡ nhiều tổ chức tín dụng trong và ngoài nước để đàm phán hướng mua bán, xử lý nợ. Một số tổ chức đã có thỏa thuận sơ bộ, đã chào giá mua. Và DATC cũng đã tiến hành mua một số khoản nợ của Vinalines tại một số ngân hàng. Hiện DATC đã đàm phán với các chủ nợ như Vietcombank, HSBC Việt Nam, Vietinbank, TPBank, VPBank, OceanBank, ACB, VietABank, Natixis (Pháp), Malayan Banking (Malaysia), Bangkok Bank (Thái Lan), Reliant Offshore (đối tác mua lại khoản nợ của Mizuho Nhật Bản) với tổng giá trị sổ sách các khoản nợ là hơn 5.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên, đơn vị này mới đi đến thỏa thuận và ký hợp đồng mua lại từ 2 ngân hàng là Vietcombank và HSBC với mệnh giá lần lượt là 396 và 68 tỷ đồng… . Những động thái của DATC đã được, các ngân hàng và các chuyên gia đánh giá cao.

Tuy nhiên, với những nỗ lực của riêng mình DATC trong xử lý nợ thì vẫn chưa đủ, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay các ngân hàng (chủ nợ của Vinalines) tỏ ra thiếu hợp tác khi “hét” giá bán nợ cao một cách bất thường. Cụ thể, các ngân hàng đưa giá tỷ lệ trên 50% dư nợ gốc, ngay cả với những khoản không có tài sản đảm bảo.

Lý do được các nhà băng đưa ra là khi cổ phần hóa Vinalines đã xác định tăng giá trị tài sản hàng nghìn tỷ đồng, điều này cho thấy công ty có khả năng về tài sản bảo đảm để trả nợ.

Mặt khác, thông tin cơ quan có thẩm quyền cho phép VietinBank và một vài tổ chức tín dụng được chuyển nhợ phải thu tại Vinalines thành vốn góp tại Công ty mẹ - Vinalines và các đơn vị trực thuộc (các cảng có lợi thế) đã khiến các tổ chức tín dụng khác trì hoãn việc đàm phán mua bán nợ với DATC.

Việc Vinalines đẩy mạnh việc bán các cảng biển cũng làm cho các tổ chức tín dụng tin rằng, Vinalines sẽ thu xếp được các dòng tiền trả nợ. Tất cả những thông tin trên đã ảnh hưởng đến quá trình đàm phán mua nợ của DATC: Các tổ chức tín dụng trì hoãn đàm phán, nếu đàm phán thì yêu cầu mức giá cao hơn nhiều so với giá mà DATC dự kiến đàm phán mua nợ.

Cũng theo DATC, tổng giá trị nợ phải trả của Vinalines là hơn 12.323 tỷ đồng nên để có đủ nguồn lực tài chính luân chuyển phục vụ chương trình cơ cấu nợ cho Vinalines, Vinalines đã thỏa thuận khi DATC mua được nợ của các tổ chức tín dụng, Vinalines sẽ thanh toán cho DATC các chi phí mua nợ bằng nguồn vốn kinh doanh và nguồn thu từ thoái vốn đơn vị thành viên.

Trước thực trạng trên, DATC đã kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng cho phép Vinalines sử dụng các nguồn vốn kinh doanh, cá nguồn thu từ thoái vốn tại các đơn vị thành viên, tiền thu từ bán cổ phần lần đầu các đơn vị thành viên cũng như tại Công ty mẹ để phối hợp với DATC trong công tác cơ cấu nợ.

Về xử lý nợ các doanh nghiệp chuyển giao từ Tổng công ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (SBIC) sang Vinalines, theo quyết định của Bộ Giao thông Vận tải, hai doanh nghiệp là Công ty TNHH MTV Vận tải Biển Đông và Công ty TNHH MTV Cảng Năm Căn thuộc đối tượng thực hiện phương án xử lý nợ vay tại các tổ chức tín dụng.

Qua khảo sát của DATC, tổng mệnh giá nợ cần xử lý tại 2 doanh nghiệp này dự kiến là 3.227 tỷ đồng (trong đó nợ gốc 2.355,6 tỷ đồng và nợ lãi 872 tỷ đồng). Theo đó, giá trị trái phiếu DATC do Chính phủ bảo lãnh để cơ cấu nợ dự kiến là 706,7 tỷ đồng.

Tuy nhiên, quá trình triển khai cho thấy còn vướng mắc về đầu mối nhận nợ trái phiếu DATC phát hành để cơ cấu nợ. Cụ thể, DATC yêu cầu Vinalines với tư cách công ty mẹ chủ quản các đơn vị thành viên sẽ là đầu mối nhận nợ số trái phiếu DATC phát hành có bảo lãnh của Chính phủ để xử lý nợ cho các đối tượng được phê duyệt.

Kết quả khảo sát và đánh giá sơ bộ của DATC cho thấy, sau khi được cơ cấu nợ bằng trái phiếu DATC thì các đơn vị này vẫn âm vốn chủ sở hữu, không đủ điều kiện cổ phần hóa nên hiện tại chưa xác định được năng lực thanh toán nợ trái phiếu cho DATC.

Do đó, DATC đã đề nghị Bộ Tài chính, Bộ Giao thông Vận tải xem xét, có ý kiến hướng dẫn về đơn vị đầu mối nhận nợ khi DATC phát hành trái phiếu có bảo lãnh của Chính phủ để cơ cấu nợ cho các đơn vị được chuyển giao từ SBIC về Vinalines làm cơ sở để DATC xây dựng và trình đề án phát hành trái phiếu.