Gia tăng nguy cơ, áp lực trong phòng, chống ma tuý

Tình hình ma túy thế giới, khu vực và các nước láng giềng ngày càng phức tạp, nghiêm trọng, tác động trực tiếp, làm gia tăng nguy cơ, áp lực đối với công tác phòng, chống ma túy ở nước ta.

Trong nước, tình hình cũng diễn biến rất phức tạp và khó lường với số vụ, đối tượng và tang vật ma túy bắt giữ có xu hướng tăng qua các năm. Số người nghiện, người sử dụng trái phép chất ma túy vẫn còn ở mức rất cao, có ở mọi thành phần, lứa tuổi, địa bàn. Số xã, phường, thị trấn có tệ nạn ma túy trong toàn quốc không giảm và chiếm tỷ lệ đa số (chiếm 83,7%).

Theo Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (C04, Bộ Công an), hơn 3 năm thực hiện Chương trình phòng, chống ma túy giai đoạn 2021-2025, công tác đấu tranh được các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy triển khai quyết liệt, thường xuyên phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, đẩy mạnh hợp tác quốc tế có chiều sâu, hiệu quả thực chất, qua đó đã đạt được nhiều kết quả nổi bật.

Bộ Công an đã đấu tranh, bắt giữ 76.614 vụ, 115.815 đối tượng, trên 12.715 kg ma túy các loại (số vụ, đối tượng, tang vật bắt giữ có xu hướng tăng qua các năm). Bộ Quốc phòng phát hiện, đấu tranh 3.688 vụ, 5.107 đối tượng, trên 5.457 kg ma túy các loại. Bộ Tài chính (lực lượng Hải quan) phát hiện, bắt giữ 808 vụ, 804 đối tượng, trên 5.610 kg ma túy các loại. Như vậy, tổng lượng ma túy các loại được các lực lượng chức năng thu giữ trong hơn 3 năm qua lên đến 23.782 kg.

Tổng cục Hải quan đánh giá, hiện nay, tình hình hoạt động của tội phạm mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy, tiền chất qua biên giới vẫn diễn biến hết sức phức tạp tại tuyến đường hàng không, chuyển phát nhanh, các cửa khẩu biên giới đường bộ, đường biển, đặc biệt nổi lên là tuyến đường hàng không và tuyến đường biển.

Tính riêng 10 tháng năm 2024, ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng Công an, Bộ đội Biên phòng phát hiện, bắt giữ 260 vụ/312 đối tượng trong đó cơ quan Hải quan chủ trì 98 vụ. Tang vật thu được gồm khoảng: 1,73 tấn ma tuý các loại: 160gram thuốc phiện; 248,61 kg cần sa; 87,76 kg heroin; 467,99 gram cocain; 147,92 kg và 900 viên ketamine; 861 kg và 3.206 viên ma túy tổng hợp; 381,9 kg ma tuý khác; 50,5 ml ma tuý khác dạng lỏng; 220 viên ma tuý loại khác; 2.000 gói nước vui và 20 túi ma tuý loại methamphetamine.

Triệt xoá các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy

Trước tình hình tội phạm ma tuý diễn biến phức tạp, mới đây, Chính phủ đã trình Quốc hội Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030. Một trong những mục tiêu của Chương trình là giảm cung ma tuý. Theo đó, đấu tranh ngăn chặn tội phạm về ma túy từ sớm, từ xa, từ nơi sản xuất, trên các tuyến trọng điểm và địa bàn biên giới, trên biển và hàng không.

Đấu tranh hiệu quả tội phạm về ma túy có tổ chức, xuyên quốc gia, sử dụng công nghệ cao và lợi dụng không gian mạng; triệt xoá các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy. Nâng cao năng lực cho các lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy; đầu tư trang thiết bị, phương tiện nghiệp vụ đáp ứng yêu cầu công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm về ma túy. Đồng thời, kiểm soát chặt chẽ các hoạt động hợp pháp liên quan đến ma túy, không để thất thoát vào hoạt động sản xuất trái phép các chất ma túy. Xóa bỏ bền vững tình trạng trồng cây có chứa chất ma túy.

Mục tiêu đến năm 2030, hằng năm số vụ phạm tội về ma túy được phát hiện, bắt giữ tại khu vực biên giới, tuyến đường biển, đường hàng không, chuyển phát nhanh tăng trên 3%; số vụ phạm tội về ma túy có tổ chức xuyên quốc gia được phát hiện, bắt giữ tăng trên 3%; số vụ phạm tội lợi dụng không gian mạng được phát hiện, triệt phá tăng trên 5%; góp phần tăng trên 3% số vụ phạm tội về ma túy được phát hiện, bắt giữ toàn quốc mỗi năm. Các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, điểm nguy cơ, đối tượng bán lẻ về ma túy phấn đấu được phát hiện, triệt phá 100%.

Chương trình đề ra mục tiêu trên 70% lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy cấp bộ, cấp tỉnh và lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma tuý Cảnh sát biển được ứng dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại để thu thập, khai thác, chia sẻ dữ liệu thông tin nhanh chóng, chính xác, đầy đủ, kịp thời phục vụ công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy.

Trên 80% cán bộ, chiến sĩ lực lượng chuyên trách phòng, chống tội phạm về ma túy thuộc lực lượng Công an nhân dân, Cảnh sát biển, Hải quan được bồi dưỡng, tập huấn nghiệp vụ chuyên sâu về lĩnh vực có liên quan đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ được giao; 100% diện tích trồng trái phép cây có chứa chất ma túy phát hiện được triệt phá...

Thảo luận về Chương trình này, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ rà soát mục tiêu, chỉ tiêu và bổ sung các giải pháp mạnh mẽ hơn để đảm bảo tính khả thi của các chỉ tiêu. Chú trọng các giải pháp có hiệu quả hơn đối với những vấn đề nổi lên trên thực tiễn, như kiểm soát vận chuyển ma túy qua cảng biển, cửa khẩu hàng không, trên không gian mạng, xung quanh trường học.

Chính phủ cần sớm chỉ đạo rà soát hệ thống chính sách pháp luật về phòng, chống ma túy, đánh giá tình hình thực hiện Luật Phòng, chống ma túy (sửa đổi) năm 2021 và kết quả thực hiện chương trình phòng, chống ma túy của các giai đoạn trước đây, tích cực, chủ động chuẩn bị các văn bản pháp lý cần thiết để bảo đảm vận hành có hiệu quả Chương trình sau khi được phê duyệt.

Trong đó, cần chú trọng tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành, địa phương; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền triệt để, phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và huy động sự tham gia tích cực của nhân dân, vai trò của gia đình, nhà trường đối với công tác phòng, chống ma túy.