Vốn cũ tạm ở lại, vốn mới chưa vào

Từ đầu tháng 10 đến nay, nhiều quỹ đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã  được các cổ đông gia hạn thêm thời gian hoạt động. Cụ thể hai quỹ VEIL và VGF (tổng tài sản hơn 580 triệu USD) thuộc Công ty quản lý quỹ Dragon Capital đã được các cổ đông đồng ý gia hạn thêm thời gian hoạt động lần lượt là 3 năm và 5 năm. Tương tự, hai quỹ đầu tư chứng khoán VEH và quỹ đầu tư bất động sản VPH (tổng tài sản 125 triệu USD) thuộc Công ty Saigon Asset Management (SAM) quản lý cũng vừa được gia hạn thêm 3 năm.

Ông Dominic Scriven,  Tổng giám đốc của Dragon Capital, chia sẻ: “Kết quả lần này đã phản ảnh sự tin tưởng của các cổ đông vào khả năng quản lý vốn của Công ty Dragon Capital, cũng như tin tưởng vào thị trường Việt Nam. Hiện tại, Việt Nam được xem là một trong những thị trường rẻ nhất trong khu vực”.Còn ông Louis Nguyễn, Tổng giám đốc SAM, cho biết hầu hết các cổ đông của quỹ là nhà đầu tư tổ chức lớn nên họ vẫn có niềm tin vào sự phát triển trong thời gian tới của thị trường Việt Nam.

Còn theo ông Chris Freund, Tổng giám đốc  Công ty quản lý Mekong Capital, quỹ đầu tiên Mekong Enterprise Fund (có vốn 18,5 triệu USD) của công ty dự kiến sẽ thanh lý toàn bộ trong năm 2012 theo đúng thời hạn hoạt động 10 năm. Tuy nhiên, HĐQT cũng đã gia hạn thêm thời gian đến năm 2013. Quỹ này đã hoàn thành việc thoái vốn tại 8/10 khoản đầu tư nên việc thoái vốn còn lại cũng không phải là áp lực lớn.

Ông Andy Hồ, Giám đốc Công ty quản lý quỹ Vina Capital, nhận xét: “Tình hình kinh tế vĩ mô thiếu ổn định vào cuối năm 2011 và đầu năm 2012 khiến nhiều nhà đầu tư quan ngại, tuy nhiên đã có dấu hiệu tốt lên trong những tháng gần đây như lạm phát giảm, bội chi ngân sách giảm, tỷ giá hối đoái ổn định... Điều này là những yếu tố chính để nhà đầu tư tiếp tục đầu tư vào VN. 

 Tuy nhiều quỹ đầu tư ngoại đã nhận được sự đồng thuận của nhà đầu tư để tiếp tục ở lại Việt Nam, nhưng việc gây quỹ mới là rất khó khăn. Ông Andy Hồ phân tích: “Việc huy động vốn vào Việt Nam trong 9 tháng đầu năm 2012 tương đối chậm do nhiều yếu tố khách quan. Kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, khiến nhà đầu tư nước ngoài chuyển sự quan tâm sang các loại tài sản ít rủi ro như trái phiếu chính phủ, ít quan tâm hơn đến thị trường mới nổi như Việt Nam”. Đồng quan điểm trên, ông Chris Freund cũng cho biết, dù đã lên kế hoạch khai trương quỹ mới nhưng việc gây quỹ mới ở thời điểm hiện tại là “rất thách thức”. Dù vậy, Mekong Capital tin rằng tình hình sẽ dần được cải thiện.

Còn theo ông Louis Nguyễn, tuy TTCK Việt Nam hiện rẻ nhất trong khu vực Đông Nam Á và rẻ nhì tại châu Á (chỉ sau Hồng Kông), nhưng điều đó chưa đủ để thuyết phục các nhà đầu tư bỏ thêm vốn, bởi kinh tế vĩ mô của VN dù được cải thiện nhưng vẫn chưa đạt được sự ổn định chắc chắn.

 Làm sao thu hút vốn ngoại?

 Với tình hình hiện nay, các nhà đầu tư gián tiếp đang khá chần chừ trong việc bỏ vốn vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy nhiên, tại một cuộc hội thảo thu hút vốn đầu tư mới đây, nhiều chuyên gia cho biết, dù khó khăn nhưng nhà đầu tư ngoại vẫn quan tâm đầu tư vào Việt Nam. Ông Phạm Ngọc Bích, Phó Tổng giám đốc  SSI cho biết, vừa qua đại diện 10 công ty quản lý quỹ nước ngoài đã đi thăm và tìm hiểu các doanh nghiệp niêm yết. "Dòng vốn đầu tư sẽ không thiếu, vấn đề là làm thế nào để thu hút được nó mà thôi". Đó là ý kiến của nhiều nhà đầu tư trong hội thảo này.

Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh những lo ngại về tỉ giá, thanh khoản, lãi suất thì hiện nay với các nhà đầu tư ngoại còn thêm mối lo ngại về nợ xấu và vấn đề của các ngân hàng. Ông Louis Nguyễn, Tổng giám đốc công ty quản lý quỹ đầu tư Saigon Asset Management (SAM), nhận xét nhà đầu tư nước ngoài luôn quan tâm đến lạm phát, chính sách tiền tệ, lãi suất, tính ổn định của hệ thống ngân hàng khi muốn đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, từ nay đến cuối năm, thị trường chứng khoán Việt Nam chưa có dấu hiệu sáng sủa do các bất ổn của nền kinh tế. Trong khi đó, nhà đầu tư nước ngoài lại có quá nhiều chọn lựa, nhất là khi các thị trường Myanmar, Indonesia đang mở ra nhiều cơ hội tốt hơn các năm trước. Điều này đe dọa trực tiếp tới thu hút đầu tư của Việt Nam. 

Ở một góc nhìn khác, TS Alan Phan, Chủ tịch Quỹ đầu tư Viasa cho rằng, trào lưu đầu tư đa ngành của các doanh nghiệp Việt Nam đã để lại nhiều hậu quả xấu. Các doanh nghiệp đang kinh doanh tốt, có tiềm lực tài chính nên tiếp tục đầu tư mở rộng lĩnh vực kinh doanh cốt lõi của mình. Tuy nhiên, những doanh nghiệp phát triển tốt thì hầu như đã hết “khoảng trống” dành cho khối nhà đầu tư nước ngoài nên cơ hội đầu tư của khối ngoại vào thị trường chứng khoán Việt Nam cũng bị hạn chế.

Và hơn hết, một trong nhiều vấn đề của thị trường chứng khoán Việt Nam luôn được các nhà đầu tư quan tâm là thông tin vẫn còn chưa được công khai, minh bạch. Các chuyên gia đều nhấn mạnh vấn đề khối ngoại không phải đầu tư vào cổ phiếu mà là đặt cược vào chính những người điều hành công ty. Do vậy, khả năng lãnh đạo, minh bạch thông tin là điều mà khối ngoại soi xét rất kỹ. Trên thực tế, nhiều thông tin được công bố không rõ ràng, số liệu vênh nhau khá xa đã khiến cho nhà đầu tư nước ngoài e ngại, không muốn đổ vốn vào thị trường.

Theo ông Phạm Ngọc Bích, để có thể thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài nhiều hơn trong thời gian tới, cần sự nỗ lực của nhiều cấp, nhiều ngành, chứ không chỉ là sự vào cuộc của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước. Trước mắt, cần ưu tiên giải quyết hiệu quả tình trạng nợ xấu trong hệ thống ngân hàng và đẩy mạnh cải cách DNNN.

 Riêng đối với TTCK, cần có các chính sách ổn định và thường xuyên được cải thiện tốt hơn theo diễn biến của thị trường trong nước và quốc tế; cần sớm cổ phần hóa gắn với niêm yết các DNNN quy mô lớn, có vốn hóa và tỷ lệ tự dự do chuyển nhượng cao, tính thanh khoản tốt hơn.

Theo ý kiến nhiều chuyên gia, các nhà đầu tư nước ngoài rất quan tâm đến những doanh nghiệp lớn, có chất lượng để chờ đợi cơ hội gia tăng tỷ lệ sở hữu cổ phần. Do vậy nếu Chính phủ sớm nới room đối với khối doanh nghiệp niêm yết thì sẽ sớm tạo ra làn sóng vốn ngoại đổ vào TTCK.