Xóa bỏ cơ chế độc quyền sẽ phù hợp với kinh nghiệm quốc tế

Phát biểu tại cuộp họp với các bộ, ngành, bàn giải pháp quản lý thị trường kim loại quý, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Phạm Thanh Hà cho biết, trong số những giải pháp đồng bộ quản lý thị trường vàng theo Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng, giải pháp "Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng" là quan trọng nhất.

Không còn tình trạng bất ổn thị trường vàng như giai đoạn trước, tình trạng "vàng hóa" đã được hạn chế, biến động của giá vàng ít tác động đến tỷ giá chính thức, thị trường ngoại tệ và kinh tế vĩ mô trong nước.

Theo đó, thị trường vàng miếng được sắp xếp lại một cách căn bản, trật tự, kỷ cương trên thị trường được xác lập, mạng lưới kinh doanh mua, bán vàng miếng được kiện toàn theo hướng thu hẹp dần từ khoảng 12.000 doanh nghiệp và cửa hàng kinh doanh vàng xuống còn 37 tổ chức tín dụng và doanh nghiệp với hơn 2.600 địa điểm kinh doanh mua, bán vàng miếng trên toàn quốc.

Hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng trên thị trường diễn ra thông suốt, ổn định, quyền lợi hợp pháp của người dân được đảm bảo…

Thị trường vàng trang sức mỹ nghệ đã được tổ chức, sắp xếp lại, sàng lọc các doanh nghiệp làm ăn chân chính, đáp ứng yêu cầu chặt chẽ về tiêu chuẩn đo lường, đảm bảo chất lượng sản phẩm theo quy định, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp sản xuất với mô hình công nghệ hiện đại, năng lực sản xuất tiếp cận thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn tồn tại chênh lệch cao giữa giá vàng miếng SJC so với các loại vàng miếng khác, vàng trang sức mỹ nghệ 99,99% và giá vàng quốc tế.

Mặc dù giải pháp Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng là giải pháp quan trọng để kiểm soát chặt chẽ nguồn cung, nhưng từ năm 2014 đến nay, NHNN chưa tổ chức đấu thầu bán vàng miếng tăng cung trên thị trường.

Do vậy, sau gần 10 năm, nguồn cung vàng miếng SJC trên thị trường hạn chế có thể là một trong những nguyên nhân khiến chênh lệch giữa giá vàng miếng SJC và quốc tế duy trì ở mức cao.

Đáng chú ý, theo ông Phạm Thanh Hà, NHNN đề xuất thay đổi phương án sản xuất vàng miếng, bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, thực hiện cấp phép sản xuất vàng miếng cho một số doanh nghiệp đáp ứng đủ điều kiện.

Đồng thời, NHNN sẽ thực hiện cấp hạn mức sản xuất vàng miếng trong từng thời kỳ phù hợp với mục tiêu chính sách tiền tệ và sự ổn định của nền kinh tế vĩ mô.

Việc xóa bỏ cơ chế Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng sẽ phù hợp với kinh nghiệm quốc tế, tăng cung vàng miếng trên thị trường, giải quyết được vấn đề chênh lệch giá.

Cần sửa đổi Nghị định số 24/2012/NĐ-CP 

Cho ý kiến về vấn đề này, Thượng tướng Lương Tam Quang, Thứ trưởng Bộ Công an cho rằng, Nghị định số 24/2012/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã triển khai hơn 10 năm.

Hiện nay, thị trường vàng có nhiều biến động, diễn biến không ổn định, chứng tỏ Nghị định số 24/2012/NĐ-CP đã bộc lộ những bất cập cần kịp thời sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tế.

Bộ Công an cho rằng, khi sửa đổi Nghị định này, cần phải đánh giá tổng thể vai trò dự trữ vàng hiện nay; đồng thời cũng phải đánh giá lại công tác quản lý khuôn sản xuất vàng miếng SJC; nghiên cứu, đề xuất xây dựng cơ chế can thiệp thị trường; bổ sung quy định về biên độ chênh lệch…

Sau khi nghe các báo cáo và các ý kiến, phát biểu tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị NHNN tiếp thu ý kiến của các bộ ngành tại cuộc họp, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ để có phương án xử lý sớm đối với vấn đề này, đáp ứng nhu cầu thực tế.

Theo Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, thị trường ngoại tệ, thị trường vàng, các yêu cầu về đầu tư, các chỉ số kinh tế vĩ mô có tác động đan xen lẫn nhau, do đó phải có giải pháp vừa trước mắt vừa lâu dài.

Phó Thủ tướng yêu cầu NHNN theo chức năng, nhiệm vụ của mình theo dõi chặt chẽ diễn biến cung - cầu thị trường vàng trong và ngoài nước, đánh giá đúng tình hình, làm rõ nguyên nhân, "bắt đúng bệnh" để có các giải pháp phản ứng kịp thời, hiệu quả để xử lý tình hình trong hiện tại và tương lai.

Trong đó phải đánh giá tổng thể, kỹ lưỡng lại các quy định của pháp luật hiện nay, nhất là các nội dung liên quan tới Nghị định số 24/2012/NĐ-CP…

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị NHNN và các bộ, ngành thực hiện nghiêm túc, đầy đủ các nội dung trong Công điện số 23 về quản lý thị trường vàng vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo đúng chức năng, nhiệm vụ được giao.