Đối diện nhiều khó khăn

Theo Hiệp hội Gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai (Dowa), hiện các DN chế biến gỗ xuất khẩu đang phải đối diện với nhiều khó khăn. Khảo sát cho thấy, trong tháng 7/2022, biến động về số lượng lao động trong các nhà máy, thời gian làm việc của công nhân đang giảm trên 30% và sản lượng sản phẩm giảm trên 40% so với những tháng đầu năm 2022. Nhiều nhà máy hiện không có đơn hàng trong các tháng cuối năm, hàng chậm, hoặc thậm chí bị hủy đơn hàng, hàng tồn kho nhiều và bị thắt nghẽn dòng tiền.

Mặc dù kim ngạch xuất khẩu mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ của tỉnh trong 6 tháng đầu năm 2022 vẫn đạt khoảng 900 triệu USD, tương đương cùng kỳ năm ngoái, nhưng 2 tháng gần đây, xuất khẩu đã giảm nhiều, đặc biệt là khối các DN trong nước.

Tại hội nghị giao ban ngành gỗ quý III/2022 do Bộ NN-PTNT phối hợp với Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam tổ chức tại Đồng Nai vào cuối tháng 7 vừa qua, đại diện nhóm nghiên cứu của các hiệp hội gỗ phối hợp với Tổ chức Forest Trends đã công bố kết quả khảo sát nhanh đối với 52 DN ngành gỗ.

Theo đó, trong 45 DN hiện xuất khẩu sản phẩm gỗ đi Hoa Kỳ, có 33 DN cho biết doanh thu hiện tại đã giảm gần 40% so với các tháng đầu năm. Chỉ có 10 DN cho biết doanh thu tăng so với các tháng trước đó, nhưng mức tăng rất nhỏ (11%).

Xu thế tương tự đối với thị trường Liên minh châu Âu (EU). Cụ thể, trong số 38 DN tham gia thị trường này, có tới 24 DN cho biết doanh thu hiện giảm trên 41% so với các tháng trước đó. Chỉ có 4 DN cho biết nguồn thu tăng, ở mức 14%. Tại thị trường Anh, trong 25 DN tham gia thị trường này thì 17 DN thông báo có nguồn thu giảm, ở mức trên 41%.

Khoảng 71% DN cho biết, tình hình đơn hàng từ nay đến cuối năm sẽ tiếp tục giảm. Theo đánh giá của các DN, với tình hình thị trường như hiện nay, 44% DN cho rằng nguồn thu của DN sẽ giảm khoảng 44% trong cả năm 2022.

Ông Tô Xuân Phúc - chuyên gia phân tích chính sách Tổ chức Forest Trends chia sẻ hiện DN đang chịu nhiều sức ép về vốn vay ngân hàng, chi phí lao động, nguyên liệu đầu vào. Câu hỏi đặt ra là DN làm gì trong bối cảnh này.

Báo cáo nghiên cứu cho thấy, 71,2% DN cho biết sẽ giảm quy mô sản xuất; 15,5% DN cho biết sẽ chuyển đổi mặt hàng sản xuất xuất khẩu; 44,2% DN cho biết có thể cầm cự được từ 3-6 tháng, 23,1% DN cho biết sẽ cầm cự được trên 12 tháng, 19,2% có thể cầm cự dưới 3 tháng. Các DN kiến nghị cơ quan chức năng có chính sách giãn nợ, giảm lãi suất; gia hạn các khoản vay đến hạn; tiếp cận các nguồn vốn ưu đãi. Bên cạnh đó, giảm/chậm nộp thuế thu nhập DN và thuế thu nhập cá nhân, giảm tiền thuê đất…

Qua những số liệu từ cuộc khảo sát trên, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và lâm sản Việt Nam Đỗ Xuân Lập cho rằng, các con số này cho thấy một bức tranh về thị trường rất ảm đạm. Các DN đang đối mặt với nhiều khó khăn về vốn, chi phí cho người lao động, nguyên liệu đầu vào. Nhiều DN cũng đang tiến hành các biện pháp giảm thiểu khắc phục, bao gồm giảm quy mô sản xuất, chuyển đổi mặt hàng, chuyển đổi thị trường và một số biện pháp khác.

Theo nhiều chuyên gia, ngành chế biến xuất khẩu gỗ của Việt Nam đang hội nhập sâu rộng với thị trường quốc tế. Các thị trường chính xuất khẩu của Việt Nam như: Hoa Kỳ, EU, Anh đang lạm phát và trải qua sự sụt giảm về nhu cầu rất lớn. Điều này đang tác động trực tiếp tới hoạt động sản xuất, kinh doanh của các DN trong ngành hiện nay.

Ông Nguyễn Liêm - Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương nhận định, ngành gỗ hiện đối diện với nhiều khó khăn, lượng hàng tồn kho lớn. Bối cảnh kinh tế toàn cầu đang tác động đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của các DN gỗ. Nhiều DN chấp nhận giảm giá bán, có thể hòa vốn hoặc chấp nhận lỗ trong giai đoạn này.

* Cần có phương án tháo gỡ khó khăn kịp thời

Trước những khó khăn về tình hình xuất khẩu, đặc biệt là xuất khẩu sang các thị trường lớn như Hoa Kỳ và EU, nhiều DN, hiệp hội về gỗ xuất khẩu kiến nghị các cơ quan hữu quan các sớm phương án tháo gỡ, nhất là các phương án hỗ trợ về vay vốn, đảm bảo hoạt động sản xuất, kinh doanh, duy trì đơn hàng cho các DN chế biến gỗ xuất khẩu.

Phó chủ tịch thường trực Dowa Võ Quang Hà chia sẻ: “Qua khảo sát nhanh, chúng tôi thấy, trong tháng 7, giá các sản phẩm gỗ xuất khẩu giảm 30%, cả thị trường nội địa cũng giảm, doanh thu của nhiều DN giảm khoảng 50%, thậm chí một vài DN bị gián đoạn sản xuất. Dự báo tình hình còn khó khăn hơn trong những tháng tới đây”. Do đó, lãnh đạo Dowa kiến nghị các ngân hàng tạo điều kiện giãn nợ, giảm lãi suất, gia hạn vay, đồng thời thiết kế gói vay vốn hỗ trợ  DN và hy vọng khi các nhà buôn lớn trên thế giới giải quyết được lượng hàng tồn kho lớn sẽ đặt hàng trở lại.

Tương tự, ông Nguyễn Chánh Phương - Phó chủ tịch Hội Mỹ nghệ và chế biến gỗ TP. Hồ Chí Minh (Hawa) bày tỏ các DN ngành gỗ rất mong ngành ngân hàng giảm lãi suất, giãn nợ, khoanh nợ, qua đó góp phần giúp DN ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh để vượt qua khó khăn trong giai đoạn này.

Để tháo gỡ những khó khăn cho chế biến xuất khẩu gỗ và lâm sản, đại diện Tổng cục Lâm nghiệp (Bộ NN-PTNT) khuyến nghị, các DN cần chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh; kịp thời ứng phó với những biến động của thị trường; thực hiện nghiêm quy định về hồ sơ nguồn gốc lâm sản và các quy định khác có liên quan trong hoạt động sản xuất, kinh doanh gỗ và lâm sản.