Đôi điều về thị trường vàng năm 2013
(Tài chính) Nếu như năm 2012 là năm đầu tiên triển khai những giải pháp quản lý thị trường vàng theo Nghị định 24 của Chính phủ với rất nhiều ý kiến trái chiều, thì năm 2013, thị trường vàng đã có những nền nếp nhất định, giảm dần tình trạng vàng hóa và đôla hóa. Thậm chí đã có những ý kiến đề nghị nới lỏng sự quản lý đối với thị trường vàng.
Những thành công trong công tác quản lý thị trường vàng năm 2013 là giảm hẳn tình trạng người dân đổ xô đi mua vàng mỗi khi thị trường vàng có biến động. Ngay cả trong ngày Thần tài, ngày mà lượng giao dịch tại các tiệm vàng tăng đột biến, lượng vàng bán ra cũng chỉ còn bằng 1/10 mọi năm. Điều đó cũng có nghĩa là 90% số vốn trước kia được dùng để mua vàng giờ đã chuyển qua các lĩnh vực đầu tư khác, tối thiểu cũng là gửi ngân hàng để cung cấp nguồn vốn gián tiếp cho sản xuất kinh doanh.
Cùng với đó, tình trạng sử dụng vàng như một phương tiện thanh toán cũng đã giảm. Hiện tượng các doanh nghiệp kinh doanh vàng bạc đổ một khối lượng lớn ngoại tệ ra nhập khẩu vàng cũng giảm hẳn. Với 75 phiên đấu thầu vàng được Ngân hàng Nhà nước triển khai, lượng vàng chào bán lên tới xấp xỉ 70 tấn thỏa sức cơn khát vàng của các ngân hàng và doanh nghiệp được phép kinh doanh vàng miếng, đủ đáp ứng cho cả 2 mục tiêu: tất toán trạng thái ngoại tệ và bán buôn bán lẻ trên thị trường.
TS. Lê Thẩm Dương, Đại học Ngân hàng TP Hồ Chí Minh nhận định, sự ổn định của thị trường vàng đã giảm bớt số lượng những cơn dư chấn tác động đến nền kinh tế: tất cả những gì đạt được trong thời gian qua về ổn định tỷ giá, về chính sách tiền tệ đều có phần đóng góp không nhỏ của vàng. Nếu giá vàng nhảy nhót, tỷ giá luôn biến động sẽ khiến nền kinh tế mất ổn định.
Tuy nhiên, quan điểm này không nhận được sự đồng tình của đa số chuyên gia tài chính, vì những kết quả đã đạt được hiện rất mong manh, nếu vội vàng thả thì rất có thể thị trường lại quay về giai đoạn lộn xộn trước kia. Theo Chuyên gia tài chính ngân hàng Nguyễn Chí Hiếu, không nên thả nổi thị trường vàng mà còn phải siết chặt hơn. Cùng với việc quản lý thị trường vàng, còn cần rất nhiều động thái khác để bảo đảm niềm tin của người dân đối với đồng tiền Việt Nam. Có như vậy mới có thể dần dần nới lỏng công tác quản lý hoạt động kinh doanh vàng.
Cùng quan điểm cần phải tiếp tục siết chặt hơn hoạt động kinh doanh vàng nói chung, chuyên gia tài chính, Tiến sĩ Vũ Đình Ánh cho rằng: chưa thể chủ quan với vàng, kể cả vàng trang sức, vì đã manh nha xuất hiện những yếu tố gian lận mới. Ngay cả Thông tư 22 mới ban hành giữa tháng 11 cũng mới chỉ kiểm soát một khía cạnh của thị trường vàng trang sức vốn khá phức tạp này. Tiến sĩ Vũ Đình Ánh phân tích: Thông tư 22 mới chỉ quy định về mặt chất lượng của vàng trang sức nhưng theo tôi thì cần kiểm tra kỹ xem những cửa hàng nào đủ điều kiện kinh doanh vàng trang sức, tránh tình trạng biến tướng, kể cả việc ép vỉ tràn lan.
Tuy nhiên, những giải pháp quản lý thị trường vàng đã được triển khai trong hơn 1 năm qua vẫn chưa đạt được mục tiêu mà năm 2011 Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình đã đặt ra, là đưa khoảng cách chênh lệch giữa giá vàng trong nước với giá vàng thế giới về mức xấp xỉ 400.000 đồng/lượng.
Giá vàng trong nước vẫn cao hơn giá vàng thế giới ít nhất là 3 triệu đồng, có thời điểm lên tới 6 triệu đồng/lượng có thể dẫn tới tình trạng buôn lậu vàng. Điều này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của người tiêu dùng cũng như nguồn thu ngân sách. Đây là vấn đề mà Ngân hàng Nhà nước cần tính đến trong thực hiện điều hành thị trường vàng năm 2014.
Thị trường vàng năm 2013 đã dần đi vào thế ổn định, nhưng điều đó không có nghĩa là đã có thể trả lại hoạt động kinh doanh cho thị trường tự quyết định, vì người dân vẫn có thói quen sử dụng vàng như một phương tiện thanh toán và tích trữ. Trong khi đó, những kết quả đạt được tuy có khả quan nhưng chưa bền chắc. Thị trường vàng 2014 trên thực tế vẫn là một ẩn số mà các nhà điều hành không thể chủ quan.
