Nhiều lợi thế phát triển

Theo quy hoạch xây dựng của tỉnh Đồng Nai thì huyện Trảng Bom, Long Thành, Nhơn Trạch và một phần TP. Biên Hoà sẽ trở thành trung tâm dịch vụ xuất nhập khẩu và logistics của phía Nam, bởi đây là những khu vực hội tụ nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển.

Lợi thế thứ nhất có thể kể đến là hệ thống các khu công nghiệp lớn của Đồng Nai. Hiện toàn tỉnh đã có 31 khu công nghiệp đã vào hoạt động và đang tiếp tục mở rộng thêm nhiều khu công nghiệp khác. Trong đó, tập trung chủ yếu tại TP. Biên Hòa, các huyện Trảng Bom, Long Thành và Nhơn Trạch. Do đó, nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa của các doanh nghiệp trên địa bàn rất lớn và là thị trường đầy tiềm năng cho hệ thống cảng, dịch vụ vận tải hàng hóa, logistics của Đồng Nai.

Tiếp đến là lợi thế về hệ thống cảng biển và cảng hàng không. Trong đó, đáng nhắc đến là cảng hàng không quốc tế Long Thành hiện đang được triển khai, trong giai đoạn 1, sân bay này có công suất tiếp nhận 25 triệu hành khách và 1,2 triệu tấn hàng.

Nhờ có lợi thế nằm trong vùng trọng điểm phát triển công nghiệp của tỉnh và các tỉnh lân cận, cũng như gần các cảng biển khi hoàn thành sẽ là trung tâm trung chuyển hàng hoá của khu vực. Chưa kể, mô hình “thành phố sân bay” với nhiều dịch vụ tiện ích, nhất là chuỗi cung ứng logistics về hàng không, đang được tỉnh nghiên cứu kinh nghiệm từ các quốc gia phát triển.

Bên cạnh đó, cảng Phước An cũng đang được xây dựng khi đi vào hoạt động sẽ là khu bến chính của cảng Đồng Nai, tiếp nhận tàu tổng hợp, container tải trọng lên đến 50-60.000 tấn và khu công nghiệp dịch vụ hậu cần Cảng Phước An quy mô gần 550 ha với đầy đủ các dịch vụ: Kho hàng hóa, bến sà lan, ga tàu trung chuyển… sẽ là trợ lực cho ngành dịch vụ cảng.

Ngoài ra, trong khu vực này còn có cảng Gò Dầu và cảng Cái Mép - Thị Vải. So với các địa phương khác trong tỉnh và các tỉnh lân cận, vùng tam giác Long Thành-Nhơn Trạch - Biên Hòa có hệ thống đường giao thông vô cùng thuận lợi.     

Lợi thế thứ 3 là hạ tầng giao thông, nhiều tuyến đường giao thông lớn đi qua như đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây, đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, quốc lộ 1, quốc lộ 51, quốc lộ 20, đường sắt Bắc Nam. Tỉnh đặt ra mục tiêu tốc độ tăng trưởng dịch vụ logistics đạt khoảng 20-25%/ hằng năm, tỷ trọng đóng góp vào GDP của tỉnh từ 10-15%, tỷ lệ dịch vụ logistics thuê ngoài khoảng 35%...

Nhận định về vấn đề này, TS. Lê Bá Chí Nhân, Chuyên gia kinh tế, cho rằng, hạ tầng giao thông đang đóng vai trò quan trong trong việc phát triển ngành logistics của vùng. Trong đó, các dự án giao thông như: Cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây đã đi vào hoạt động, cao tốc Bến Lức - Long Thành phía Nam thi công gần xong, cao Biên Hòa - Vũng Tàu đang làm các thủ tục triển khai, đường vành đai 3 đi qua 4 tỉnh liên vùng là TP. Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu đang thi công, đường liên cảng liên cảng Phước An - Cái Mép và cầu cảng Cát Lái dự kiến xây dựng trong giai đoạn 2021-2025 sẽ là những tuyến đường huyết mạch, có vai trò đặc biệt quan trọng trong liên kết và phát triển kinh tế-xã hội của cả vùng.

"Ngoài ra, tiềm năng của khu vực này còn được cộng hưởng từ hơn 20 khu công nghiệp trên địa bàn trên địa bàn các huyện Long Thành, Nhơn Trạch, Trảng Bom và TP. Biên Hòa. So với việc vận chuyển hàng hóa đi nơi khác để xuất khẩu, quãng đường đến sân bay Long Thành hay cảng biển Phước An là ngắn nhất, giúp doanh nghiệp tiết giảm tối đa chi phí vận chuyển. Đây là lợi thế quan trọng để Đồng Nai phát triển ngành logistics", TS. Lê Bá Chí Nhân nhìn nhận.

Bên cạnh những lợi thế, vị chuyên gia này cũng chỉ ra những mặt hạn chế đối với ngành logistics tại Đồng Nai, ông cho rằng, mặc dù tỉnh Đồng Nai đã sớm hình thành hệ thống logistics trong những năm qua, tuy nhiên vẫn đi sau các địa phương lân cận như Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu trong việc quy hoạch đồng bộ để phát triển dịch vụ logistics.

Ngoài ra, theo TS. Lê Bá Chí Nhân, hiện Đồng Nai đã có hàng nghìn doanh nghiệp vốn đầu tư nước ngoài, nhưng logistics Đồng Nai vẫn còn chưa phát huy tối đa lợi thế khiến cho việc xuất nhập khẩu, thông quan chậm, thời gian làm hàng khá dài dẫn đến chi phí logistics cao, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh của hàng hóa xuất nhập khẩu.

Hoàn thiện hạ tầng kế nối

Để mở ra cơ hội phát triển ngành dịch vụ thương mại, xuất nhập khẩu và logistics cho vùng phía Nam, trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Đồng Nai đã có chủ trương đầu tư hàng loạt dự án hạ tầng giao thông có tính chất kết nối vùng và liên vùng, đó là: Đường liên cảng Phú Hữu - Phước Khánh; đường 319 nối dài từ cảng Phước An qua các khu công nghiệp đến đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây; đường nối từ vành đai 3 đến đường Cao tốc Bến Lức-Long Thành; đường kết nối sân bay với Cao tốc Dầu Dây - Phan Thiết;…

Ông Cao Tiến Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, cho rằng, để phục vụ mục tiêu phát triển ngành công nghiệp cũng như dịch vụ, vấn đề lớn nhất của tỉnh chính là đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng, trong đó có hạ tầng giao thông kết nối.

Đặc biệt, trong bối cảnh dự án đầu tư xây dựng sân bay Long Thành giai đoạn 1 đã được Chính phủ phê duyệt, việc nhanh chóng đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông kết nối trong giai đoạn tới nhằm khai thác có hiệu quả “siêu” dự án này càng trở nên cấp bách.

Xuất phát từ thực tế đó, hiện nay, Đồng Nai đã tính toán và bổ sung vào quy hoạch một số tuyến đường giao thông phục vụ kết nối sân bay Long Thành và sẽ triển khai thực hiện trong thời gian tới.

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, sân bay Long Thành sẽ là động lực lớn để thúc đẩy phát triển công nghiệp của địa phương, từ đó kéo theo sự phát triển của ngành dịch vụ, trong đó có dịch vụ logistics phục vụ công nghiệp.

Đối với việc phát triển hệ thống giao thông kết nối cho các cảng biển trên địa bàn huyện Nhơn Trạch, thời gian qua nhiều tuyến đường mang tính chiến lược như đường 319, đường nối cảng Phước An (đoạn từ nút giao đường 319 đến nút giao cắt với đường cao tốc Bến Lức - Long Thành) đã được đầu tư xây dựng.

Đặc biệt, dự án hạ tầng giao thông kết nối đối với hệ thống cảng biển trên địa bàn huyện Nhơn Trạch là tuyến đường liên cảng từ khu công nghiệp Ông Kèo đến cảng Việt Thuận Thành hiện nay Trung ương đã đồng ý hỗ trợ Đồng Nai kinh phí để thực hiện đầu tư xây dựng. Dự án này không chỉ giúp đẩy nhanh việc thực hiện đầu tư xây dựng hệ thống cảng biển theo quy hoạch trên địa bàn huyện Nhơn Trạch mà còn có ý nghĩa kết nối giúp lưu thông hàng hóa giữa các cảng biển trong tương lai.

Riêng đối với hệ thống cảng biển, UBND tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu các cơ quan chức năng xem xét điều chỉnh để tăng quy mô, diện tích. Theo đó, thay vì phát triển manh mún, nhỏ lẻ, hệ thống cảng biển trên địa bàn huyện Nhơn Trạch sẽ được quy hoạch theo hướng phát triển cụm cảng quy mô lớn để phục vụ đón các tàu vận tải trọng tải lớn. Từ đó, nâng cao năng lực cạnh tranh và tạo điều kiện cho ngành logistics bứt phá phát triển.

"Khi đã có sân bay Long Thành, cảng Phước An cộng với việc mở rộng và mở mới các khu công nghiệp thì địa phương cũng phải đẩy mạnh phát triển dịch vụ logistics để đảm bảo phục vụ tốt nhất cho các doanh nghiệp trên địa bàn hoạt động sản xuất, kinh doanh", Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Cao Tiến Dũng nhấn mạnh.