Hội nghị chứng kiến sự tham dự của Tổng thống Myanmar Thain Sein; Thủ tướng Campuchia Hunsen, Thủ tướng Lào Thoongsing Thammavong; Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh.

Nâng cao sức cạnh tranh của các nền kinh tế, đưa ACMECS thành điểm đến hàng đầu về đầu tư và du lịch

Tại Hội nghị, các nhà Lãnh đạo khẳng định quyết tâm củng cố mối quan hệ hữu nghị truyền thống, láng giềng thân thiện giữa năm quốc gia và thúc đẩy hợp tác ACMECS vì lợi ích của nhân dân năm nước, vì hòa bình và thịnh vượng tại khu vực.

Các nhà Lãnh đạo đã ghi nhận những tiến bộ đạt được trong triển khai Kế hoạch hành động giai đoạn 2013-2015, đặc biệt trong kết nối giao thông, tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư giữa năm nước, phát triển các hành lang kinh tế liên quốc gia như Hành lang kinh tế Đông - Tây, Hành lang kinh tế phía Nam (SEC), phát triển du lịch xanh, và hợp tác nông nghiệp.

Định hướng cho hợp tác thời gian tới, Hội nghị đã thông qua Kế hoạch Hành động giai đoạn 2016 - 2018 với mục tiêu là nâng cao sức cạnh tranh của các nền kinh tế, đưa ACMECS thành điểm đến hàng đầu về đầu tư và du lịch, hình thành cơ sở sản xuất thống nhất trong khu vực ACMECS, đặc biệt ở các khu vực biên giới, tận dụng các cơ hội phát triển mới mà Cộng đồng kinh tế ASEAN và các hiệp định thương mại tự do đem lại.

Tám lĩnh vực hợp tác ưu tiên được xác định gồm: Tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư; nông nghiệp; hợp tác công nghiệp và năng lượng; kết nối giao thông; du lịch; phát triển nguồn nhân lực; y tế; và hợp tác về môi trường. Các nhà Lãnh đạo đánh giá cao vai trò và khuyến khích sự tham gia tích cực của khu vực doanh nghiệp và các đối tác phát triển trong thực hiện Kế hoạch hành động. Hội nghị cũng ủng hộ đề xuất của Việt Nam về nâng cao hiệu quả của hợp tác ACMECS.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phú Nguyễn Tấn Dũng khẳng định coi trọng của Việt Nam đối với hợp tác ACMECS và nhấn mạnh tiềm năng của hợp tác giữa năm nước.

“Hội nghị năm nay diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế năm nước chúng ta đều đang khởi sắc, tăng trưởng tích cực và là động lực quan trọng thúc đẩy phát triển bền vững ở khu vực Đông Nam Á. Tôi cũng hài lòng nhận thấy quan hệ kinh tế thương mại giữa các nước thành viên đang ngày càng mở rộng. Điều này cho thấy hợp tác ACMECS có cơ sở vững chắc để phát triển” - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng trong những năm qua, các nước thành viên ACMECS đã tích cực thúc đẩy phát triển vận tải đa phương thức, tận dụng các mạng lưới giao thông hiện có và các hành lang kinh tế như Hành Lang Kinh tế Đông - Tây (EWEC), Hành lang kinh tế phía Nam (SEC); thực hiện nhiều chính sách tạo thuận lợi cho thương mại, đầu tư và du lịch tại tiểu vùng như mô hình kiểm tra một cửa, một lần dừng tại cặp cửa khẩu quốc tế giữa Việt Nam - Lào, Việt Nam - Campuchia; chú trọng phát triển cơ sở hạ tầng cứng, nổi bật là việc hoàn thành cây cầu hữu nghị qua sông Mekong giữa Lào và Myanmar, nâng cấp và xây mới nhiều tuyến đường liên kết giữa năm nước.

“Thành tựu đạt được là đáng ghi nhận, nhưng để đạt được các mục tiêu của Tuyên bố Bagan, ACMECS cần điều chỉnh để có thể phát huy tiềm năng, nâng cao hiệu quả hoạt động và đáp ứng yêu cầu của các nước thành viên. Tôi đề nghị Hội nghị giao các Bộ trưởng và quan chức cao cấp rà soát tổng thể về hợp tác ACMECS, đánh giá thực chất mặt được và chưa được, từ đó đề xuất hướng cải tiến cả về phương thức hoạt động cũng như nội dung hợp tác của ACMECS. Nguyên tắc chỉ đạo là hợp tác thật trọng tâm, không dàn trải, chỉ thúc đẩy những lĩnh vực mà ACMECS có thế mạnh, và cơ cấu hoạt động tinh gọn” - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.

3 trọng tâm hướng tới

Tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị ACMECS đặt trọng tâm vào ba lĩnh vực gồm hợp tác về nông nghiệp; tạo thuận lợi cho giao thông và thương mại biên giới; và hợp tác phát triển bền vững lưu vực sông Ayeyawad, Chao Phraya, Mekong.

Về hợp tác về nông nghiệp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho đây là lĩnh vực có tiềm năng và cũng là ngành sản xuất chiếm tỷ lệ lao động lớn nhất tại các nước ACMECS.

Do đó, mục tiêu chính của việc hợp tác là hỗ trợ các nước thành viên nâng cao năng suất lao động thông qua thu hút đầu tư, tạo quy mô kinh tế lớn hơn và áp dụng công nghệ kỹ thuật hiện đại; Phát triển ngành công nghiệp chế biến để tăng hàm lượng công nghệ và giá trị gia tăng của sản phẩm nông nghiệp; Hình thành các chuỗi giá trị nông nghiệp tại tiểu vùng và từng bước hội nhập vào chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Về tạo thuận lợi cho giao thông và thương mại biên giới, đặc biệt là dọc các tuyến hành lang kinh tế tiểu vùng, các nước cần thực hiện nghiêm túc các thỏa thuận song phương và đa phương đã ký kết; phối hợp xây dựng các chính sách mới thúc đẩy thương mại, đầu tư và hình thành các tuyến vận tải mới kết nối năm nước.

Đề nghị các nước sớm triển khai mô hình kiểm tra một lần dừng tại các cặp cửa khẩu dọc tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây và hành lang kinh tế phía Nam.

Về hợp tác phát triển bền vững lưu vực sông Ayeyawad, Chao Phraya, Mekong, ACMECS cần đặc biệt chú trọng quản lý và sử dụng bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên, ứng phó với thiên tai và biến đổi khí hậu, phối hợp thực hiện đánh giá chung về tác động môi trường xuyên biên giới.

“Để ACMECS hoạt động hiệu quả, chúng ta cũng cần khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực doanh nghiệp tham gia các dự án hợp tác ACMECS, tăng cường đối thoại giữa Hội đồng kinh doanh ACMECS với đại diện Chính phủ nhằm bảo đảm kênh thông tin xuyên suốt và tính thiết thực của hợp tác ACMECS. Nhân dịp này, tôi một lần nữa khẳng định cam kết của Việt Nam tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các quốc gia thành viên ACMECS triển khai các chương trình hợp tác chung vì sự phát triển bền vững, vì hòa bình và thịnh vượng của các nước ACMECS” - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng phát biểu.

Kết thúc Hội nghị, các nhà Lãnh đạo ACMECS đã thông qua Tuyên bố chung, Kế hoạch hành động ACMECS 2016 - 2018 và nhất trí tổ chức HNCC ACMECS 7 tại Việt Nam cùng thời gian tổ chức HNCC bốn nước Campuchia, Lào, Myanmar và Việt Nam (CLMV).

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng cho biết Việt Nam dự kiến sẽ phối hợp với Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tổ chức bên lề hai hội nghị này một diễn đàn đối thoại chính sách kinh doanh cao cấp về tiểu vùng Mekong.