Theo báo cáo của của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), chỉ số Môi trường Kinh doanh (BCI) của Việt Nam trong quý III/2022 đã giảm xuống 62,2 điểm phần trăm, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu. Chỉ số BCI phản ánh niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu về môi trường đầu tư và kinh doanh, được Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố và thực hiện bởi YouGov Decision Lab. 

Mặt dù nền kinh tế Việt Nam quý III/2022 đã tăng trưởng kỷ lục 13,67% so với cùng kỳ năm trước, song chỉ số BCI ghi nhận giảm quý thứ 2 liên tiếp. So với quý I và quý II/2022, chỉ số BCI quý III/2022 giảm lần lượt 10,8 điểm phần trăm và 6,4 điểm.

Điều này xảy ra vào thời điểm các điều kiện kinh tế toàn cầu vẫn không ổn định do xung đột leo thang ở Ukraine, áp lực lạm phát dai dẳng, tình trạng thiếu lao động trên toàn thế giới và tăng trưởng toàn cầu trì trệ.

Tuy vậy, BCI của Việt Nam vẫn cao hơn 10,2 điểm so với mức trước đại dịch là 52,0 trong quý IV/2019 và cao hơn 1,2 điểm so với quý IV/2020, khi Việt Nam đang nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội liên quan tới đại dịch.

BCI là khảo sát hàng đầu của cộng đồng đầu tư và kinh doanh Châu Âu tại Việt Nam. Để hiểu rõ hơn về thị trường Việt Nam, EuroCham mời hơn 1.200 thành viên, đại diện cho hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam, cung cấp thông tin cập nhật hàng quý về đánh giá môi trường kinh doanh của Việt Nam và đưa ra dự báo tình hình hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp tại Việt Nam. Decision Lab YouGov là đơn vị tiến hành nghiên cứu và tổng hợp dữ liệu BCI.

Kết quả của BCI cũng cho thấy niềm tin của các doanh nghiệp châu Âu có sự giảm nhẹ. Khoảng 42% người tham gia khảo sát dự đoán rằng nền kinh tế sẽ ổn định hoặc cải thiện trong quý 4 năm 2022. Đây là mức giảm 18 điểm phần trăm so với quý trước, khi có tới 60% giữ quan điểm này. Tương tự, tỷ lệ những người dự đoán suy thoái kinh tế tăng 7 điểm lên 19%.

Mặc dù vậy, khi lãnh đạo các doanh nghiệp được hỏi về triển vọng kinh doanh của chính doanh nghiệp họ trong quý IV/2022, 45% số này trả lời tích cực, chỉ giảm 4 điểm so với quý trước.

Đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài, 42% dự đoán rằng công ty của họ sẽ tăng dòng vốn FDI vào Việt Nam vào cuối năm 2022. Họ cũng chỉ ra rằng Việt Nam có thể tăng mức vốn FDI này bằng cách giảm bớt khó khăn về hành chính (68%), cải thiện cơ sở hạ tầng (53%), phát triển năng lực nguồn nhân lực (39%), và giảm rào cản thị thực cho các chuyên gia nước ngoài (39%).

Trong khi chỉ có 2% người trả lời BCI cho biết họ đã chuyển một phần đáng kể hoạt động của mình từ Trung Quốc sang Việt Nam, điều này cho thấy rằng vẫn còn nhiều dư địa để tăng trưởng. Trong trường hợp những trở ngại nói trên được giải quyết, Việt Nam sẽ có vị trí thuận lợi để thu hút thêm nhiều công ty nước ngoài chuyển địa điểm ra khỏi Trung Quốc.

Mặc dù 1/4 số người được hỏi xác định tăng trưởng xanh là yếu tố then chốt trong việc thu hút FDI vào Việt Nam, nhưng số lượng người được hỏi đánh giá tích cực về tiềm năng xanh của Việt Nam đã giảm từ 44% xuống 32%. Để thúc đẩy phát triển xanh, những người tham gia BCI khuyến nghị Việt Nam cần cải thiện khung pháp lý (92%), cơ sở hạ tầng (87%) và các ưu đãi về đầu tư (86%).

Tháng 8/2022 đánh dấu 2 năm thực hiện Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA), nhận thức về lợi ích của Hiệp định đã giảm 4 điểm phần trăm so với quý trước. Thủ tục hành chính được coi là rào cản chính (38%), tiếp đến là sự thiếu hiểu biết về hiệp định (18%) và các rào cản kỹ thuật đối với thương mại (16%).

Bình luận về BCI, Chủ tịch EuroCham Alain Cany cho biết:"Tương lai tươi sáng đang ở phía trước. Việt Nam mang lại cơ hội đầu tư lớn cho các doanh nghiệp châu Âu và chúng tôi rất vui mừng về triển vọng của đất nước trong trung và ngắn hạn. Thông qua Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU và cam kết chung của chúng tôi về phát triển bền vững, các công ty Việt Nam và châu Âu có rất nhiều tiềm năng tăng trưởng".

Ông nói thêm:"Các kết quả BIC rất đáng khích lệ. Việt Nam chắc chắn sẽ có vị thế tốt hơn trong hai hoặc ba năm tới, chứng tỏ vị thế của mình là một trong số các điểm đến đầu tư và kinh doanh năng động nhất".

Giám đốc điều hành của Decision Lab Thue Quist Thomasen bình luận:"Bằng cách kiềm chế lạm phát, cải thiện xếp hạng tín dụng và tiếp tục tăng trưởng GDP, câu chuyện của Việt Nam trở nên ít bi quan hơn trên toàn cầu, bằng việc nhìn vào kế hoạch hướng tới năm 2023 của các công ty tại đây. BCI Việt Nam giảm 6,4 điểm xuống 62,20, nhưng đây vẫn là mức trên trung bình, cho thấy các doanh nghiệp vẫn duy trì sự lạc quan về triển vọng phát triển trong tương lai".